સદ્દગુરુ દ્વારા સંચાલિત કાવેરી કોલિંગ અભિયાન અંતર્ગત 2024-25માં 1.36 કરોડ વૃક્ષોનું કરાયુ વાવેતર, કૂલ આંકડો 12.2 કરોડ થયો

કાવેરી કોલિંગ એ વિશ્વની સૌથી મોટી ખેડૂત-સંચાલિત ઇકોલોજીકલ પહેલ છે અને ઉષ્ણકટિબંધીય પ્રદેશોમાં પરિવર્તન લાવવાની ક્ષમતા ધરાવતો એક ક્રાંતિકારી ઇકોલોજીકલ પુનઃસ્થાપન પ્રયાસ છે. ટ્રિલિયન ટ્રીઝ: ઇન્ડિયા ચેલેન્જ દ્વારા ટોચના ઇનોવેટર તરીકે નામ આપવામાં આવ્યું છે, આ ચળવળનો હેતુ કાવેરી નદી – 8.4 કરોડ લોકોની જીવનરેખા – ને પુનર્જીવિત કરવાનો છે, જ્યારે ખાનગી ખેતીની જમીન પર 242 કરોડ વૃક્ષોનું વાવેતર કરીને ખેડૂતોની આવક વધારવાનો છે. તે વૃક્ષ-આધારિત ખેતીને પ્રોત્સાહન આપે છે, જે માટીના સ્વાસ્થ્યને સમૃદ્ધ બનાવવામાં અને પાણીની જાળવણીમાં સુધારો કરવામાં મદદ કરે છે, બદલામાં નદીના પ્રવાહને આખું વર્ષ ટકાવી રાખવામાં મદદ કરે છે.

સદગુરુએ અગાઉ શેર કર્યું હતું કે, “કાવેરી કોલિંગ વિશ્વને બતાવશે કે આયોજિત અને વ્યૂહાત્મક પગલાં લઈને ક્ષીણ થયેલી જમીનના ભૂપ્રદેશને બદલી શકાય છે. માટી અને પાણી દ્વારા પોષણ મેળવનાર દરેક વ્યક્તિએ આ ચળવળનો ભાગ બનવું જોઈએ. ચાલો આપણે તેને સફળ બનાવીએ.”

આ સિદ્ધિ પર પ્રતિબિંબ પાડતા, કાવેરી કોલિંગના પ્રોજેક્ટ ડિરેક્ટર અને Save Soil ચળવળના પ્રતિનિધિ આનંદ એથિરાજાલુએ માટીના પુનર્જીવનની તાકીદ પર ભાર મૂક્યો. જે ચળવળના મુખ્ય ઉદ્દેશ્યોમાંનો એક છે. તેમણે કહ્યું, “UNFCCC ના આ COP29 સમિટ અને UNCCD ના COP16 દરમિયાન અમે જે મુખ્ય વિષયો પર પ્રચાર કરી રહ્યા હતા, તેમાંનો એક એ છે કે વૈશ્વિક આબોહવા ભંડોળનો 4 ટકાથી ઓછો હિસ્સો ખરેખર કૃષિ અને ખાદ્ય પ્રણાલીઓ સુધી પહોંચી રહ્યો છે.”

“અમે આ વાત પર ભાર મૂક્યો કારણ કે વાતાવરણમાં ક્લાઈમેટ ચેન્જ (આબોહવા પરિવર્તન)ને ઠીક કરી શકાતું નથી. તે ફક્ત જમીનમાં જ ઠીક કરી શકાય છે. વૃક્ષ-આધારિત ખેતી દ્વારા માટીના પુનર્જીવનમાં વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું અને રોકાણ કરવું એ સમયની જરૂરિયાત છે, અને અમે તે જ કરી રહ્યા છીએ!”

દર વર્ષે એક કરોડથી વધુ રોપાઓ વાવવાના લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવા માટે મોટી માત્રામાં ગુણવત્તાયુક્ત રોપાઓ પૂરા પાડવા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. કાવેરી કોલિંગ ઉત્પાદન કેન્દ્રો આ પ્રયાસમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. ઉત્પાદન કેન્દ્રોમાં કુડ્ડલોરમાં એક નર્સરીનો સમાવેશ થાય છે, જે વિશ્વની સૌથી મોટી સિંગલ-સાઇટ નર્સરીઓમાંની એક છે, જે સંપૂર્ણપણે મહિલાઓ દ્વારા સંચાલિત છે, જેની ક્ષમતા 85 લાખ રોપાઓનું ઉત્પાદન કરવાની છે. 15 લાખ રોપાઓનું ઉત્પાદન કરતી તિરુવન્નામલાઈ ખાતેની નર્સરી સાથે, આ કેન્દ્રો આ પહેલનો આધાર બનાવે છે.

જુઓ Video

આ નર્સરીઓ સમગ્ર તમિલનાડુમાં 40 વિતરણ કેન્દ્રો અને કર્ણાટકમાં 10 કેન્દ્રો પૂરા પાડે છે. એકસાથે, આ નર્સરીઓ 29 ઉચ્ચ-મૂલ્યવાળા લાકડાની પ્રજાતિઓ ઓફર કરે છે, જેમાં સાગ, લાલ ચંદન, રોઝવુડ અને મહોગનીનો સમાવેશ થાય છે, જે પ્રતિ રોપા 3 રૂપિયાના સબસિડી દરે ઉપલબ્ધ છે. સદગુરુ સન્નિધિ બેંગલુરુ ખાતેની નર્સરીએ ડિસેમ્બર 2023 માં તેની સ્થાપના પછી 1,00,000 રોપાઓનું વાવેતર કરવાની એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્ન પણ હાંસલ કરી છે. હાલમાં, તેણે 1.3 લાખથી વધુ રોપાઓનું વાવેતર સક્ષમ બનાવ્યું છે.

કાવેરી કોલિંગ ખેડૂતોને રોપા ઉત્પાદન અને વિતરણ ફ્રેન્ચાઇઝ ચલાવવા માટે સક્ષમ બનાવીને તેમની આજીવિકામાં વધારો કરી રહ્યું છે. ખેડૂતોને નર્સરીઓનું સંચાલન કરવા અને તેમના સમુદાયોને ઉચ્ચ-ગુણવત્તાવાળા ઓર્ગેનિક રોપાઓ પૂરા પાડવા માટે તાલીમ અને સમર્થન આપવામાં આવે છે.

જમીન પર સપોર્ટને પ્રોત્સાહન આપતા, કાવેરી કોલિંગે 160 થી વધુ ફિલ્ડ એક્ઝિક્યુટિવ્સને 32,000 થી વધુ ખેતીની જમીનની મુલાકાત લેવા માટે તૈનાત કર્યા છે. આ એક્ઝિક્યુટિવ્સ વૃક્ષ-આધારિત ખેતી અપનાવવાના ફાયદાઓ વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે વાવેતર પહેલાથી વાવેતર પછી નિ:શુલ્ક પરામર્શ આપે છે. મુલાકાતો દરમિયાન, એક્ઝિક્યુટિવ્સ માટીનો પ્રકાર, માટીની ઊંડાઈ તપાસે છે અને પાણીનું પરીક્ષણ કરે છે અને તેમના સંબંધિત ખેતીની જમીન માટે યોગ્ય વૃક્ષોની પ્રજાતિઓની ભલામણ કરે છે. આ ભલામણો પ્રદેશની સ્થાનિક વૃક્ષ જાતો, કૃષિ-આબોહવાની પરિસ્થિતિઓ અને ખેડૂતોની આવક-ચક્ર અપેક્ષાઓ ધ્યાનમાં લીધા પછી કાળજીપૂર્વક તૈયાર કરવામાં આવે છે.

કાવેરી કોલિંગ ખેડૂત ઉત્પાદક સંગઠનો (FPO), NGO, કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રો, ગ્રામ પંચાયતો અને કૃષિ પ્રદર્શનો દ્વારા પણ ખેડૂતો સાથે જોડાય છે. 225+ સક્રિય વોટ્સએપ જૂથો દ્વારા 52,000 થી વધુ ખેડૂતોને ટેકો આપવામાં આવે છે જે વાસ્તવિક સમયની સલાહ આપે છે. એક સમર્પિત હેલ્પલાઇન, જે દરરોજ સવારે 9 થી રાત્રે 9 વાગ્યા સુધી કાર્યરત છે, નિષ્ણાતો અને મોડેલ ખેડૂતોની આંતરદૃષ્ટિનો ઉપયોગ કરીને 24-48 કલાકમાં ખેડૂતોના પ્રશ્નોનું નિરાકરણ કરે છે.