છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી બિહાર (Bihar) થી લઈને યુપી (Uttar Pradesh) સુધીના સ્પર્ધક વિદ્યાર્થીઓ રેલવે ટ્રેક પર ઉતરીને વિરોધ પ્રદર્શન (Student Protest) કરી રહ્યા છે. બિહારના પટના, ગયા, નવાદા અને ઉત્તર પ્રદેશના પ્રયાગરાજ આ આંદોલનનું મોટું કેન્દ્ર બની ગયા છે. આ આંદોલનની જ્યોત શું છે? આ વાતનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે RRB NTPC અને RRB GroupD પર 90 લાખથી વધુ ટ્વિટ કરવામાં આવી છે. મામલો એટલો વધી ગયો કે ખુદ રેલવે મંત્રી (Indian Railway minister)એ પ્રેસ કોન્ફરન્સ કરીને ખુલાસો કરવો પડ્યો.
આ સમગ્ર આંદોલનમાં પટના (Patna) ના ખાન સર (Khan Sir) પણ મહત્વની ભૂમિકામાં જોવા મળ્યા છે. આ સમાચારથી એ સમજવામાં મદદ મળશે કે વિવાદ શું છે. વિદ્યાર્થીઓ શા માટે આંદોલન કરી રહ્યા છે, શું આ હિંસા રોકી શકાઈ હોત? આ સાથે પટનાના ખાન સર વિશે પણ માહિતી આપવામાં આવી રહી છે. આખરે તેમની સામે હિંસા ભડકાવવાનો કેસ કેમ નોંધવામાં આવ્યો?
જણાવી દઈએ કે 28 ફેબ્રુઆરી 2019ના રોજ રેલ્વેએ NTPCની 35277 જગ્યાઓ પર ભરતી માટે 71 પેજની જાહેરાત બહાર પાડી હતી, જેમાં જુનિયર ક્લાર્કથી લઈને સ્ટેશન માસ્ટર સુધીની જગ્યાઓ ખાલી હતી. ત્યાં 10628 પોસ્ટ્સ હતી જ્યાં લઘુત્તમ લાયકાત મધ્યવર્તી હતી અને 24649 પોસ્ટ્સ ગ્રેજ્યુએટ સ્તર માટે હતી, જ્યાં લઘુત્તમ લાયકાત ગ્રેજ્યુએટ તરીકે નક્કી કરવામાં આવી હતી.
રેલવેએ સૂચનામાં સ્પષ્ટ લખ્યું છે કે પસંદગી પ્રક્રિયામાં 2 તબક્કાની પરીક્ષા હશે. કમ્પ્યુટર આધારિત ટેસ્ટ CBT1 અને CBT2. 20 ગણા ઉમેદવારો CBT2 માટે લાયક ઠરશે. રેલવે મંત્રીએ કહ્યું કે આ પરીક્ષાઓમાં એક કરોડથી વધુ ઉમેદવારોએ અરજી કરી હતી, તેથી પરીક્ષા 7 તબક્કામાં લેવાની હતી. 28 ડિસેમ્બર 2020 થી 31 જુલાઈ 2021 સુધી તમામ 21 રેલવે ભરતી બોર્ડ (RRBs) માં પરીક્ષાઓ લેવામાં આવી હતી. 15 જાન્યુઆરી 2022 ના રોજ, RRB એ CBT1 પરિણામ જાહેર કર્યું હતું. પરિણામ આવતા જ ઉમેદવારોએ વિરોધ શરૂ કરી દીધો હતો.
જે ઉમેદવારો CBT1 પરિણામ સામે વિરોધ કરી રહ્યા છે, 2 બાબતો સૌથી મહત્વની છે, પ્રથમ બાબત એ છે કે ઉમેદવારોનું કહેવું છે કે એક જ રોલ નંબર બહુવિધ પોસ્ટ માટે લાયક દર્શાવવામાં આવ્યો છે. જ્યારે એક પોસ્ટ પર નિમણૂક માત્ર એક જ હોવી જોઈએ. વિરોધ કરી રહેલા ઉમેદવારોનું કહેવું છે કે આમ કરીને રેલવેએ લાખો યુવાનોને પળવારમાં સ્પર્ધામાંથી બહાર કરી દીધા છે. ઉમેદવારોનો બીજો વાંધો એ છે કે મધ્યવર્તી સ્તરની ભરતીમાં સ્નાતકોની પસંદગી શા માટે કરવામાં આવી.
આ બાબતે રેલવે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે કહ્યું કે, ભરતી પ્રક્રિયામાં લઘુત્તમ લાયકાતની જોગવાઈ છે, પરંતુ મહત્તમ લાયકાત શું હશે તેની કોઈ જોગવાઈ નથી. કોઈપણ લાયક વ્યક્તિ કોઈપણ પોસ્ટ માટે અરજી કરી શકે છે. તેમણે કહ્યું કે જો એક જ ઉમેદવારને અનેક પદો માટે લાયક ઠરવું હશે તો આ અંગે ઉમેદવારોની વાત સાંભળવામાં આવશે. રેલવે મંત્રીએ કહ્યું કે રેલ્વેએ આ માટે એક હાઈ પાવર કમિટીની રચના કરી છે, જે ઉમેદવારોની ફરિયાદો સાંભળશે, ત્યારબાદ રેલવે મંત્રીને રિપોર્ટ સોંપવામાં આવશે.
જ્યારથી CBT1નું પરિણામ આવ્યું ત્યારથી ઉમેદવારોએ તેની સામે અવાજ ઉઠાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. પ્રયાગરાજથી પટના સુધી દરેક જગ્યાએ પરિણામનો વિરોધ થયો. ખાન સર સહિત કોચિંગ ઓપરેટરોએ પણ પરિણામ પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. શરૂઆતમાં આ વિરોધ માત્ર સોશિયલ મીડિયા પૂરતો સીમિત હતો. ઉમેદવારોએ પરિણામ સામે 90 લાખથી વધુ ટ્વીટ કર્યા, જેના પછી રેલવે ભરતી બોર્ડે સ્પષ્ટતા કરી કે પરિણામમાં કોઈ ફેરફાર થશે નહીં.
ખાન સરે જણાવ્યું કે NTPCની સાથે રેલવેએ પણ RRB GroupDને લઈને નિવેદન આપ્યું હતું કે મુખ્ય પરીક્ષા હશે, રેલવેની આ ભૂલને કારણે GroupDના દોઢ કરોડથી વધુ વિદ્યાર્થીઓ ગુસ્સે થઈ ગયા અને તે પછી સ્થિતિ બેકાબૂ બની ગઈ.
ખાન સર (Khan Sir) ના કહેવા પ્રમાણે, હિંસા માટે રેલવે (Railway) અને પ્રશાસન જવાબદાર છે. તેમણે કહ્યું કે ગ્રુપડીની ભરતી પ્રક્રિયામાં એક જ પરીક્ષા લેવાની વાત થઈ હતી, પરંતુ રેલવેએ છેલ્લી ક્ષણે કહ્યું હતું કે મુખ્ય પરીક્ષા 15 થી 20 દિવસમાં લેવામાં આવશે. ખાન સાહેબે કહ્યું કે તેમણે કોઈને હિંસા માટે ઉશ્કેર્યા નથી, તેઓ માત્ર NTPC પરિણામ સુધારવા માટે અવાજ ઉઠાવી રહ્યા છે.
તેમણે કહ્યું કે કોઈપણ શિક્ષક હિંસાનું સમર્થન કરતું નથી. ખાન સાહેબે કહ્યું કે પટનાના ડીએમએ પણ સ્વીકાર્યું હતું કે આંદોલનનો કોઈ નેતા નથી, તો પછી તેમને કેમ ફસાવવામાં આવી રહ્યા છે ?
ખાન સર (Khan Sir) યુટ્યુબર (Youtuber) છે. ખાન યુટ્યુબ પર જીએસ રિસર્ચ સેન્ટરના નામથી ચેનલ ચલાવે છે, તેમની ચેનલના સબસ્ક્રાઈબર એક કરોડ 40 લાખથી વધુ છે. ખાન સરનું પૂરું નામ ફૈઝલ ખાન (Faisal Khan) છે, જે યુપીના દેવરિયાના ભાટપરરાની ગામના રહેવાસી છે. ફૈઝલ ખાનને ત્રણ ભાઈઓ છે, ખાન સર પરિવારમાં સૌથી મોટા છે.
ફૈઝલ ખાનનું પ્રારંભિક શિક્ષણ ગામની જ પરમાર મિશન સ્કૂલમાં થયું હતું, આ શાળામાં તેના દાદા ઈકબાલ ખાને પણ ભણાવ્યું હતું. ખાન સરની શાળાના પ્રિન્સિપાલે જણાવ્યું કે બાળપણમાં તેઓ વાંચન-લેખનમાં બહુ ઝડપી નહોતા, પરંતુ તેમનું વર્તન ખૂબ જ સારું હતું. ખાન સર તેમના શાળાના દિવસોમાં ખૂબ જ ખુશખુશાલ અને સારા વિદ્યાર્થી હતા. તેઓ શાળાની સાંસ્કૃતિક પ્રવૃત્તિઓ જેમ કે નાટક અને અન્ય સ્પર્ધાઓમાં પણ ભાગ લેતા હતા.
આ પણ વાંચો: વી અનંત નાગેશ્વર ભારતના ચીફ ઇકોનોમિક એડવાઇઝર તરીકે નિયુક્ત, જાણો કોણ છે આ નવા સલાહકાર
આ પણ વાંચો: સમુદ્રમાં દુશ્મનોની દરેક ચાલ પર હશે ભારતની નજર, INS Utkrosh માં સામેલ થયુ સ્વદેશી લાઇટ હેલીકોપ્ટર ‘MK-III’