
સરહદી વિસ્તારોમાં વધતા પડકારોને ધ્યાનમાં રાખીને, બોર્ડર રોડ્સ ઓર્ગેનાઇઝેશન (BRO) સતત માળખાગત સુવિધાઓને મજબૂત બનાવવાના પોતાના મિશનમાં રોકાયેલું છે. એક મહત્વપૂર્ણ એન્જિનિયરિંગ સીમાચિહ્નરૂપ, બોર્ડર રોડ્સ ઓર્ગેનાઇઝેશન દ્વારા મિગ લા પાસ સુધીનો રસ્તો બનાવવામાં આવ્યો છે, જે હવે 19,400 ફૂટની ઊંચાઈએ વિશ્વનો સૌથી ઊંચો મોટરેબલ પાસ છે. પૂર્વી લદ્દાખ સેક્ટરમાં પ્રોજેક્ટ હિમાંક દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલ, મિગ લા પાસ ઉમલિંગ લા (19,024 ફૂટ) ના અગાઉના રેકોર્ડને પાછળ છોડી ગયો છે, જે BRO દ્વારા પણ બનાવવામાં આવ્યો હતો.
પ્રોજેક્ટ હિમાંકના ચીફ એન્જિનિયર બ્રિગેડિયર વિશાલ શ્રીવાસ્તવ કહે છે, “આ પાસ પર ઊભા રહીને ખૂબ આનંદ થાય છે અને મને મારી ટીમ પર ખૂબ ગર્વ છે કે તેમણે ઉમલિંગ લા ખાતે આ દુર્ગમ ઊંચાઈઓ સર કરીને અમારો પોતાનો રેકોર્ડ તોડ્યો. અમારો ઉદ્દેશ્ય રેકોર્ડ તોડવાનો નથી પરંતુ આપણા સશસ્ત્ર દળો અને નાગરિકોને ગુણવત્તાયુક્ત માળખાકીય સુવિધાઓ પૂરી પાડવાનો છે અને પ્રક્રિયામાં કોઈપણ રેકોર્ડ તોડવો એ એક બોનસ છે.”
TV9 નેટવર્કના News9 ને મિગુ લા જવાના રસ્તાના અંતિમ ભાગના પૂર્ણાહુતિ સમયે હાજર રહેવાનો ગર્વ છે, જે રાષ્ટ્રીય ગૌરવ અને નિશ્ચયની ક્ષણ છે.
મિગુ લા માત્ર એક પાસ નથી પરંતુ કુદરતી પ્રતિકૂળતાનો સામનો કરતી વખતે માનવ હિંમતનું એક ભવ્ય પ્રતીક છે. તેની ઊંચાઈ એવરેસ્ટ બેઝ કેમ્પ કરતા વધારે છે અને તે માઉન્ટ એવરેસ્ટ પર કેમ્પ 1 કરતા લગભગ 500 ફૂટ નીચું છે. મિગુ લા પર ઊભા રહેવું એ એવી જમીન પર ઊભા રહેવા જેવું છે જે ઊંચાઈમાં શક્તિશાળી ખુમ્બુ ગ્લેશિયરને ટક્કર આપી શકે છે જે પોતે જ એક અસાધારણ અનુભવ છે.
લિકારુ-મિગ લા-ફુક્ચે રોડ એક મહત્વપૂર્ણ માર્ગ છે જે હાનલેથી વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) નજીક સરહદી ગામ ફુક્ચે સુધીનો ત્રીજો અક્ષ બનાવે છે. તે CDFD રોડને મહત્વપૂર્ણ જોડાણ પણ પૂરું પાડે છે, જે LAC સાથે જોડાયેલા મુખ્ય સરહદી ગામોને જોડે છે. જેમાં ડેમચોક, ફુક્ચે, દુગ્તી અને ચુશુલનો સમાવેશ થાય છે.
પ્રોજેક્ટ હિમાંકના મુખ્ય ઇજનેર બ્રિગેડિયર વિશાલ શ્રીવાસ્તવે આ ઐતિહાસિક પ્રસંગને ઉજવવા માટે મિગ લાની મુલાકાત લીધી. ઔપચારિક પૂજા કરી અને BRO કાર્યકરોનું સન્માન કર્યું, જેમણે અત્યંત મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓ છતાં, આ સ્વપ્નને વાસ્તવિકતા બનાવી છે.
ઊંચાઈ પર રસ્તો બનાવવો એ કોઈ સરળ કાર્ય નહોતું. શિયાળામાં મિગુ લામાં તાપમાન -40°C સુધી ઘટી શકે છે, જેના કારણે લોકો અને મશીનરી બંને માટે કામ કરવું અશક્ય બની જાય છે. પરિણામે બાંધકામ વર્ષમાં છ મહિના સુધી મર્યાદિત છે. “અમારી પાસે દર વર્ષે ફક્ત છ મહિનાનો કાર્યકાળ હોય છે, તેથી વ્યવહારિક રીતે અમે મિગુ લા પર 12 મહિના માટે કામ કરીએ છીએ,” LMF રોડના ઓફિસર કમાન્ડિંગ મેજર નાગેન્દ્ર સિંહે સમજાવ્યું. આ રસ્તો માર્ચ 2028 સુધીમાં પૂર્ણ થવાનું છે, જ્યારે તે સંપૂર્ણપણે ડામર અને મોટરેબલ બનશે. લિકારુથી મિગુ લાનું અંતર આશરે 34 કિલોમીટર છે. પાસની બીજી બાજુ, મિગુ લાથી ફુક્ચે સુધી કામ ઝડપથી ચાલી રહ્યું છે.
બોર્ડર રોડ્સ ઓર્ગેનાઇઝેશન (BRO) એ વિશ્વના 14 સૌથી ઊંચા મોટરેબલ પાસમાંથી 11નું નિર્માણ કર્યું છે. 755 BRTF ના કમાન્ડર કર્નલ પોનુંગ ડોમિંગ ગર્વથી કહે છે, “BRO દરેક સીમાચિહ્ન પર ખૂબ ગર્વ અનુભવે છે.”
બ્રિગેડિયર શ્રીવાસ્તવે કહ્યું, “આ CDFD રોડને જોડતો લેટરલ રોડ છે. અમારી પાસે પહેલાથી જ બે લેટરલ રોડ છે. અમે અમારા સૈનિકો અને નાગરિકોને વધુ સારી કનેક્ટિવિટી પ્રદાન કરવા માટે વધુ લેટરલ રોડ પર કામ કરી રહ્યા છીએ.”
“છેલ્લા 12 થી 14 વર્ષોમાં સરહદી જોડાણ પ્રત્યેના અમારા અભિગમમાં મોટો ફેરફાર થયો છે,” BRO ના ડિરેક્ટર જનરલ લેફ્ટનન્ટ જનરલ રઘુ શ્રીનિવાસન કહે છે. “પહેલાં એક જ ધરી દ્વારા વસ્તી કેન્દ્રોને જોડવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવતું હતું. પરંતુ હવે અમે એક બ્રેઇડેડ નેટવર્ક બનાવી રહ્યા છીએ. આ ફક્ત જરૂર પડ્યે વ્યૂહાત્મક ગતિશીલતા જાળવવામાં મદદ કરશે નહીં પરંતુ સમગ્ર પ્રદેશના એકંદર વિકાસમાં પણ ફાળો આપશે.”
આ મહત્વાકાંક્ષી માર્ગ પૂર્ણ થવાથી સાહસિક પ્રવાસીઓ માટે મનમોહક હિમાલયના દૃશ્યો ખુલશે. ન્યોમા-હાનલે-લિકારુ-મિગ લા-ફુક્ચે માર્ગ રેઝાનલા યુદ્ધ સ્મારકમાંથી પસાર થાય છે અને સિંધુ ખીણ તરફ દોરી જાય છે. મનોહર દૃશ્યો અને રોમાંચક ઊંચાઈ ડ્રાઇવિંગના શોખીનોને એક નવી ધાર આપશે. તે પ્રદેશના અર્થતંત્રને પણ વેગ આપશે. આ માર્ગ વ્યૂહાત્મક, નાગરિક અને આર્થિક બંને રીતે મહત્વપૂર્ણ છે. સુંદર હોવા છતાં તે નબળા હૃદયવાળા લોકો માટે નથી. પરંતુ જેઓ હિંમત કરે છે તેમના માટે આ પ્રવાસ અવિસ્મરણીય રહેશે.
આ સંદર્ભમાં એમ કહી શકાય કે Mi-G La એ માત્ર એક પાસ નથી પરંતુ દેશના સરહદી દળોની ભાવના, તેના ઇજનેરોની કુશળતા અને સરહદો પાર કરનારાઓની હિંમતને શાબાશી આપે છે. વિશ્વના સૌથી ઊંચા મોટરેબલ પાસ તરીકે Mi-G La રાષ્ટ્રીય ગૌરવ, વ્યૂહાત્મક શક્તિ અને હિંમતનું એક નવું પ્રતીક છે.
TV9 નેટવર્કનું સંલગ્ન News9, એકમાત્ર ન્યૂઝ નેટવર્ક છે જેણે ઓગસ્ટ 2023 માં આ મહત્વપૂર્ણ રસ્તાના શિલાન્યાસ સમારોહનું સાક્ષી બન્યું છે અને હવે 1 ઓક્ટોબરના રોજ વિશ્વના સૌથી ઊંચા મોટરેબલ પાસ, શક્તિશાળી Mi-G La પાસ સુધી પહોંચવાની નોંધપાત્ર સિદ્ધિ જોઈ છે.
લદ્દાખને લોકબોલીમાં લદાખ પણ કહે છે. ભારતનાં જમ્મુ અને કાશ્મીર રાજ્યમાંથી લદ્દાખ અલગથી બનેલ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ છે. લદ્દાખનું સૌથી મોટું શહેર લેહ છે. લદ્દાખની ઉતરમાં કારાકોરમ અને દક્ષિણમાં હિમાલયનાં પર્વતો આવેલ છે. લદ્દાખનો અર્થ “ઉંચા પર્વતોની ભૂમિ” પણ થાય છે. લદ્દાખ તેનાં પહાડી સૌંદર્ય અને સંસ્કૃતિ માટે જાણીતું છે. 1974 પછી અહીં લદ્દાખના પ્રવાસન ઉધોગમાં સારો એવો વિકાસ થયો છે.