G20 Summit: ભારત-મિડલ ઈસ્ટ-યુરોપ કોરિડોરની જાહેરાત, જાણો કેવી રીતે વધારશે ચીનનું ટેન્શન
આ ઈન્ડિયા-મિડલ ઈસ્ટ-યુરોપ ઈકોનોમિક કોરિડોર અને વૈશ્વિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં રોકાણ માટે ભાગીદારી કાર્યક્રમની ઘોષણા કરતાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું, 'મારા મિત્ર રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડન સાથે આ ઈવેન્ટની અધ્યક્ષતા કરીને મને ખૂબ જ આનંદ થાય છે. આજે આપણે બધાએ એક મહત્વપૂર્ણ અને ઐતિહાસિક કરાર પૂર્ણ થતો જોયો છે. આવનારા સમયમાં તે ભારત, પશ્ચિમ એશિયા અને યુરોપ વચ્ચે આર્થિક એકીકરણનું અસરકારક માધ્યમ બનશે. આ સમગ્ર વિશ્વની કનેક્ટિવિટી અને ટકાઉ વિકાસને નવી દિશા આપશે.
ભારત, યુએસ, સાઉદી અરેબિયા અને યુરોપિયન યુનિયને શનિવારે G20 સમિટના પ્રસંગે બહુરાષ્ટ્રીય રેલ અને બંદરગાહ પ્રોજેક્ટની જાહેરાત કરી હતી. ચીનની મહત્વાકાંક્ષી બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઈનિશિએટીવ (BRI)નો સામનો કરવાના હેતુથી આ જાહેરાત ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવી રહી છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ યુએસ પ્રમુખ જો બાઈડન, સાઉદી અરેબિયાના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન અને યુરોપિયન યુનિયનના નેતાઓ સાથે આ મેગા ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ડીલની જાહેરાત કરી હતી.
આ પણ વાંચો: G20 Summit: ‘આવનારી પેઢી આ નિર્ણયને યાદ રાખશે’, G20 સમિટમાં ઇકોનોમિક કોરિડોરની જાહેરાત પર જો બાઇડન બોલ્યા
આ ઈન્ડિયા-મિડલ ઈસ્ટ-યુરોપ ઈકોનોમિક કોરિડોર અને વૈશ્વિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં રોકાણ માટે ભાગીદારી કાર્યક્રમની ઘોષણા કરતાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું, ‘મારા મિત્ર રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડન સાથે આ ઈવેન્ટની અધ્યક્ષતા કરીને મને ખૂબ જ આનંદ થાય છે. આજે આપણે બધાએ એક મહત્વપૂર્ણ અને ઐતિહાસિક કરાર પૂર્ણ થતો જોયો છે. આવનારા સમયમાં તે ભારત, પશ્ચિમ એશિયા અને યુરોપ વચ્ચે આર્થિક એકીકરણનું અસરકારક માધ્યમ બનશે. આ સમગ્ર વિશ્વની કનેક્ટિવિટી અને ટકાઉ વિકાસને નવી દિશા આપશે.
‘આ કરાર ખરેખર મોટી વાત છે’
જ્યારે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડને કહ્યું, ‘આ એક મોટો કરાર છે. આ ખરેખર મોટી વાત છે. હું વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનો આભાર માનું છું. એક પૃથ્વી, એક પરિવાર, એક ભવિષ્ય G-20 સમિટનું કેન્દ્રબિંદુ છે. અને ઘણી રીતે આ આ ભાગીદારીનું ધ્યાન પણ છે જેના વિશે આપણે આજે વાત કરી રહ્યા છીએ.
જો બાઈડને એમ પણ કહ્યું, ‘ટકાઉ, સ્થિતિ-સ્થાપિત ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું નિર્માણ કરવું, ગુણવત્તાયુક્ત ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં રોકાણ કરવું અને વધુ સારા ભવિષ્યનું નિર્માણ કરવું. આજે હું યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને અમારા ભાગીદારો આને વાસ્તવિક બનાવવા માટે કામ કરી રહ્યા છે તે મુખ્ય રીતોને પ્રકાશિત કરવા માંગુ છું…’
બીજી તરફ, સાઉદી અરેબિયાના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને કહ્યું, ‘અમે આ બેઠકમાં આર્થિક પ્રોજેક્ટને લગતી જાહેરાતો અને પહેલને એક કરવાની આશા રાખીએ છીએ. હું આ મહત્વપૂર્ણ આર્થિક કોરિડોરની સ્થાપનામાં આ પાયાના પગલા સુધી પહોંચવા માટે અમારી સાથે કામ કરનારા લોકોનો આભાર માનું છું.
આધુનિક સમયનો સ્પાઈસ રૂટ
મહત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટનો ઉદ્દેશ્ય ભારત, મધ્ય પૂર્વ અને યુરોપ વચ્ચે વેપારને વેગ આપવાનો અને વૈશ્વિક અર્થતંત્રમાં લગભગ ત્રીજા ભાગનો હિસ્સો ધરાવતા વિસ્તારોને જોડવા માટે આધુનિક સ્પાઈસ રૂટની સ્થાપના કરવાનો છે.
ન્યૂઝ એજન્સી એએફપીએ અધિકારીઓને ટાંકીને કહ્યું કે આ પ્લાનમાં ડેટા, રેલ, વીજળી અને હાઇડ્રોજન પાઇપલાઇન પ્રોજેક્ટ સામેલ હશે. આ સૂચિત પ્રોજેક્ટ્સમાંથી એક UAE, સાઉદી અરેબિયા, જોર્ડન અને ઇઝરાયેલ સહિત સમગ્ર મધ્ય પૂર્વમાં રેલવે અને બંદર સુવિધાઓને જોડશે – જેનાથી ભારત અને યુરોપ વચ્ચેના વેપારમાં 40 ટકા સુધીનો વધારો થશે.
એએફપીના અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે ભારત આ ક્ષેત્રના બંદરો સાથે શિપિંગ લેન દ્વારા જોડવામાં આવશે. આ ઉપરાંત, ગલ્ફ આરબ રાજ્યો અને ભૂમધ્ય સમુદ્ર વચ્ચેના જમીન-વેપાર માર્ગોને વેગ આપવાના યુએસ સમર્થિત પ્રસ્તાવ પર પણ ઇઝરાયેલ અને ખાડી દેશો વચ્ચે ચર્ચા કરવામાં આવી છે.
ગેમ-ચેન્જર પ્રોજેક્ટ
આ યોજના વૈશ્વિક વેપાર માટે સંભવિત ગેમ ચેન્જર બનવાની અપેક્ષા છે, જે ચીનના વિશાળ વ્યૂહાત્મક માળખાકીય રોકાણોનો વિકલ્પ આપે છે. રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડનના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા ઉપ સલાહકાર જોન ફાઇનરે આ વિશે પહેલા જ કહ્યું હતું કે પ્રસ્તાવિત સમજૂતી પત્રમાં અમેરિકા, ભારત, સાઉદી અરેબિયા, સંયુક્ત આરબ અમીરાત, યુરોપિયન યુનિયન અને કેટલાક અન્ય દેશો સામેલ છે.
ફિનરે કહ્યું કે સૌ પ્રથમ આ કોરિડોર ઊર્જા અને ડિજિટલ સંચારના પ્રવાહને વધારીને સંબંધિત દેશો વચ્ચે સમૃદ્ધિ વધારશે. બીજું, આ પ્રોજેક્ટ ઓછી અને મધ્યમ આવક ધરાવતા દેશોમાં વિકાસ માટે જરૂરી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના અભાવને દૂર કરવામાં મદદ કરશે. અને ત્રીજું, તે મધ્ય પૂર્વમાં અશાંતિ અને અસુરક્ષા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
ચીનની ચિંતા વધશે
આ પ્રોજેક્ટને લઈને અમેરિકાના પ્રયાસો એવા સમયે આવ્યા છે જ્યારે તેના જૂના સહયોગી સાઉદી અરેબિયા અને UAE ચીનની નજીક વધી રહ્યા છે. આ વર્ષની શરૂઆતમાં સાઉદી અરેબિયા અને ઈરાન વચ્ચેના તણાવને ઘટાડવામાં મદદ કરીને ચીને તાજેતરમાં મધ્ય પૂર્વ સાથેના સંબંધોને પણ વેગ આપ્યો છે. ગયા મહિને, તેલ-સમૃદ્ધ ગલ્ફ દેશોએ BRICS જૂથમાં જોડાવાનો તેમનો ઇરાદો જાહેર કર્યો, જેમાં ચીન અગ્રણી ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છે.
આવી સ્થિતિમાં, આ ભારત-મધ્ય-પૂર્વ-યુરોપ કોરિડોરને ચીનની બેલ્ટ એન્ડ રોડ પહેલનો સામનો કરવા માટે વોશિંગ્ટનના મહત્વાકાંક્ષી પ્રયાસ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યો છે, જે દેશની અર્થવ્યવસ્થા સાથે વિશ્વના વધુ ભાગોને જોડવા માંગે છે. ચીનના શી જિનપિંગ બેઇજિંગમાં ત્રીજા બેલ્ટ એન્ડ રોડ ફોરમ માટે વૈશ્વિક નેતાઓની યજમાની કરે તેના એક મહિના પહેલા જ આ જાહેરાત કરવામાં આવી છે. રશિયાના વ્લાદિમીર પુતિન પણ આ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપે તેવી શક્યતા છે.
તાજેતરના વર્ષોમાં યુ.એસ.એ પ્રમુખ શી જિનપિંગની મહત્વાકાંક્ષી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર યોજનાનો સામનો કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે, જેણે ઉભરતા બજારોમાં સેંકડો અબજો ડોલરના પ્રોજેક્ટ્સને ધિરાણ આપ્યું છે. તાજેતરમાં, ચીનની BRI વધતી જતી લોન ડિફોલ્ટ અને રોકાણમાં મંદીને કારણે ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરી રહી છે.
