G20 Summit: શું G20ના મંચથી તિસ્તાના પાણીના વિતરણનો નીકળશે રસ્તો? શેખ હસીના સાથે મમતા બેનર્જી કરશે મુલાકાત
સીએમ મમતા બેનર્જીનું કહેવું છે કે જો તિસ્તાનું પાણી બાંગ્લાદેશને આપવામાં આવે છે, તો ઉત્તર બંગાળના વિવિધ જિલ્લાઓમાં પાણીની અછતની સંભાવના છે અને કોઈને કોઈ કારણસર તિસ્તાના પાણીનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું નથી. પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર કેન્દ્ર સરકારે આ અંગે સીએમ મમતા બેનર્જીને અનેક પ્રસ્તાવ આપ્યા છે, જે અંતર્ગત તિસ્તા નદીના પાણીને બે ભાગમાં વહેંચવાનો પ્રસ્તાવ છે અને તેનો એક ભાગ બાંગ્લાદેશ અને બીજો ભાગ ઉત્તર બંગાળમાં રહેશે.
પશ્ચિમ બંગાળના મુખ્યપ્રધાન મમતા બેનર્જી (Mamata Banerjee), દિલ્હીના મુખ્ય પ્રધાન અરવિંદ કેજરીવાલ અને તમિલનાડુના મુખ્ય પ્રધાન એમ સ્ટાલિન G20 બેઠકના સંદર્ભમાં ભારત મંડપમ ખાતે રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ દ્વારા આયોજિત રાત્રિભોજનમાં હાજરી આપવા માટે સંમત થયા છે. આ સાથે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી જી-20 બેઠક પહેલા બાંગ્લાદેશના વડાપ્રધાન શેખ હસીના (Sheikh Hasina) સાથે દ્વિપક્ષીય બેઠક કરશે. આ બેઠકમાં રેલ, ઉર્જા અને સાંસ્કૃતિક સંબંધો પર ચર્ચા થવાની આશા છે.
પશ્ચિમ બંગાળના મુખ્યમંત્રી મમતા બેનર્જીની બાંગ્લાદેશના વડાપ્રધાન શેખ હસીના સાથે મુલાકાત થવાની સંભાવના છે. મમતા બેનર્જીના શેખ હસીના સાથે ખૂબ સારા સંબંધો છે અને તાજેતરમાં શેખ હસીનાએ પણ બાંગ્લાદેશથી કેરીઓ CM મમતા બેનર્જીને ભેટ તરીકે મોકલી હતી. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે શેખ હસીના ભારત આવી રહ્યા છે અને સીએમ મમતા બેનર્જીને ડિનરમાં હાજરી આપવાનું આમંત્રણ મળ્યું, તો તેમણે તેનો સ્વીકાર કરી લીધો.
આ પણ વાંચો: G20 Summit: ક્રિપ્ટોકરન્સીથી લઈને ક્લાયમેટ ફાઈનાન્સિંગ સહિત આ મુદ્દાઓ પર થશે ચર્ચા, વાંચો અહેવાલ
જો કે, આ ડિનર પાર્ટીમાં અન્ય વિપક્ષી પાર્ટીઓના સીએમ બિહારના નીતિશ કુમાર, ઝારખંડના હેમંત સોરેન, ઉત્તરાખંડના ભૂપેશ બઘેલ અને કર્ણાટકના સિદ્ધારમૈયાની હાજરીની શક્યતાઓ નહિવત છે.
પરંતુ વિપક્ષી પાર્ટીઓના સીએમની ગેરહાજરી છતાં સીએમ મમતા બેનર્જી માત્ર ડિનર પાર્ટીમાં જ નહી પરંતુ તેમની પશ્ચિમ બંગાળના સીએમ અને બાંગ્લાદેશના વડાપ્રધાન સાથેની મુલાકાત પણ પ્રસ્તાવિત છે અને સીએમ મમતા બેનર્જી આમાં સામેલ થશે. બેઠકનું મુખ્ય કારણ બાંગ્લાદેશ સાથેના સંબંધો સાથે સંકળાયેલું છે.
તિસ્તાના પાણીના વિતરણ પર મહોર લાગી શકે
બાંગ્લાદેશના વડાપ્રધાન અને સીએમ મમતા બેનર્જી વચ્ચે તિસ્તા નદીના પાણીની વહેંચણીને લઈને પણ વાતચીત થઈ શકે છે. તિસ્તા નદીના પાણીની વહેંચણીનો મુદ્દો ઘણા સમયથી અટવાયેલો છે. કેન્દ્ર સરકારના પ્રસ્તાવ છતાં મમતા બેનર્જીએ બાંગ્લાદેશને તિસ્તાનું પાણી આપવાનો ઈન્કાર કરી દીધો છે.
સીએમ મમતા બેનર્જીનું કહેવું છે કે જો તિસ્તાનું પાણી બાંગ્લાદેશને આપવામાં આવે છે, તો ઉત્તર બંગાળના વિવિધ જિલ્લાઓમાં પાણીની અછતની સંભાવના છે અને કોઈને કોઈ કારણસર તિસ્તાના પાણીનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું નથી. પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર કેન્દ્ર સરકારે આ અંગે સીએમ મમતા બેનર્જીને અનેક પ્રસ્તાવ આપ્યા છે, જે અંતર્ગત તિસ્તા નદીના પાણીને બે ભાગમાં વહેંચવાનો પ્રસ્તાવ છે અને તેનો એક ભાગ બાંગ્લાદેશ અને બીજો ભાગ ઉત્તર બંગાળમાં રહેશે.
કેન્દ્ર સરકાર સીએમ મમતા બેનર્જી સાથે આ મુદ્દે લગભગ અનૌપચારિક સમજૂતી પર પહોંચી ગઈ છે અને માનવામાં આવે છે કે સીએમ મમતા બેનર્જીની શેખ હસીના સાથેની બેઠક બાદ તેને મંજૂરી મળી શકે છે.
બાંગ્લાદેશમાં ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને આ બેઠક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ
રાજકીય વિશ્લેષક પાર્થ મુખોપાધ્યાય કહે છે કે બાંગ્લાદેશમાં આ વર્ષે ડિસેમ્બર કે જાન્યુઆરી મહિનામાં ચૂંટણી છે અને તિસ્તાના પાણીની વહેંચણીનો મુદ્દો મહત્વનો છે. આવી સ્થિતિમાં જો શેખ હસીના તિસ્તા જળ વહેંચણી સમજૂતીને લાગુ કરવામાં સફળ થાય છે તો બાંગ્લાદેશના રાજકારણમાં શેખ હસીનાને મોટી લીડ મળી શકે છે.
તેઓ નિર્દેશ કરે છે કે જે રીતે ચીન નેપાળ, ભૂટાન અને મ્યાનમારમાં પોતાનો પ્રભાવ વધારી રહ્યું છે અને બાંગ્લાદેશમાં પણ પોતાનો પ્રભાવ વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં ભારત સરકાર ઈચ્છે છે કે શેખ હસીનાની સરકાર બાંગ્લાદેશમાં જ રહે, કારણ કે શેખ હસીના સાથે ભારતના ખૂબ જ મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધો છે અને શેખ હસીના અને ભારતની નીતિઓ એકબીજા સાથે મેળ ખાય છે.
શેખ હસીનાના શાસન દરમિયાન બાંગ્લાદેશ અને પૂર્વોત્તર રાજ્યોમાં રહેતા આતંકવાદીઓ પર જે રીતે નિયંત્રણ કરવામાં આવ્યું છે, સરકાર ઇચ્છે છે કે શેખ હસીનાની સરકાર બાંગ્લાદેશમાં રહે, કારણ કે BNPની ખાલિદા ઝિયા અને જમાતની નીતિઓ ક્યારેય ભારતની તરફેણમાં રહી નથી.
આવી સ્થિતિમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને સીએમ મમતા બેનર્જી સાથે શેખ હસીનાની મુલાકાતને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવી રહી છે અને તેના ભારત અને બાંગ્લાદેશની રાજનીતિ પર દૂરગામી પરિણામો આવી શકે છે.
