શું તમે જાણો છો કે હાઈવે પર લેવાતો ટોલ કેવી રીતે ગણવામાં આવે છે?

શુક્રવાર, 1 એપ્રિલ, 2022થી નેશનલ હાઈવે (National Highway Toll) પર મુસાફરી કરવી મોંઘી થઈ ગઈ છે. ખરેખર, NHAI એ ટોલ ટેક્સ (NHAI Toll Tax) 10 રૂપિયાથી વધારીને 65 રૂપિયા કર્યો છે. ટોલ પરથી પસાર થતા હળવા વાહનોને પહેલા કરતા 10 રૂપિયા વધુ અને ભારે કોમર્શિયલ વાહનોએ પહેલા કરતા 65 રૂપિયા વધુ ટોલ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. ટોલ ટેક્સના વધતા ભાવ વચ્ચે હવે લોકોના મનમાં પણ સવાલ ઉઠી રહ્યો છે કે, હાઈવે પર વસૂલવામાં આવતા ટોલની ગણતરી (Toll Tax Calculation) કેવી રીતે થાય છે.

એટલે કે લોકોના મનમાં પ્રશ્ન એ છે કે, કયા આધારે નક્કી કરવામાં આવ્યું છે કે કયા હાઇવે પર વાહનોને કેટલો ટોલ ચૂકવવો પડશે? તો આજે અમે તમને જણાવીએ કે કયા આધારે ટોલ ટેક્સ નક્કી કરવામાં આવે છે અને કયા કારણોસર મોટા વાહનોનો ટોલ વધારે છે. તો જાણો ટોલ ટેક્સ સાથે જોડાયેલી ખાસ વાતો, જે તમને ભાગ્યે જ ખબર હશે…

ટેક્સ શા માટે વસૂલવામાં આવે છે?

ટેક્સની ગણતરી કરતા પહેલા અમે તમને જણાવીએ કે, આ ટોલ ટેક્સ શા માટે લેવામાં આવે છે. ભારતના દરેક રાજ્ય અથવા રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગ / એક્સપ્રેસ વે પર બાંધકામ તેમજ રસ્તાઓની જાળવણી માટે થતા ખર્ચ માટે ફી વસૂલવામાં આવે છે. આ ફીને ટોલ કહેવામાં આવે છે અને તે એક પ્રકારનો ટેક્સ છે. એકવાર હાઈવેની કિંમત વસૂલ કરવામાં આવે, પછી રસ્તાની જાળવણીના હેતુ માટે 40 ટકાનો ઘટાડો દર વસૂલવામાં આવે છે.

ટેક્સ શેના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે?

ટોલ ટેક્સની ગણતરી પાછળ ઘણી બાબતો જોવા મળે છે. ટોલ ટેક્સની ગણતરી હાઇવેના અંતર એટલે કે સ્ટ્રેચના અંતર પર આધારિત છે. તે સામાન્ય રીતે 60 કિલોમીટર હોય છે અને જો તે વધુ કે ઓછું હોય, તો તે મુજબ ટેક્સ પણ બદલાય છે, પરંતુ 60 કિલોમીટરને પ્રમાણભૂત ગણવામાં આવે છે. તેમાં પણ જો આ અંતરમાં કોઈ પુલ, ટનલ કે બાયપાસ વગેરેનો સમાવેશ કરવામાં આવે તો તેનો ટોલ બદલાઈ જાય છે. આ ઉપરાંત, તે હાઇવેની પહોળાઈ, કરાર, લાગુ ફી, હાઇવેની કિંમત અને ત્યાંની સ્થિતિ પર આધાર રાખે છે.

અધિકૃત માહિતી મુજબ આધાર વર્ષ 2007-08 માટે રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગના ચાર કે તેથી વધુ લેનવાળા વિભાગના ઉપયોગ માટેની ફીનો દર નીચે આપેલા દરોથી ગુણાકાર કરીને આવા વિભાગની લંબાઈનું ઉત્પાદન થશે. જેમાં કાર, જીપ વાન અથવા લાઇટ મોટર માટે પ્રતિ કિલોમીટર ફીનો બેઝ રેટ એટલે કે 0.65, લાઇટ કોમર્શિયલ વ્હીકલ, લાઇટ ગુડ્સ વ્હીકલ અથવા મીની બસ 1.05, બસ અથવા ટ્રક 2.20, હેવી કન્સ્ટ્રક્શન મશીનરી અથવા મલ્ટી એક્સલ વ્હીકલ માટે 3.45 રૂપિયા પ્રતિ કિલોમીટર છે.

આમાં તે કિંમતના આધારે બદલાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, દ્વિ-માર્ગીય રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગનો એક વિભાગ કે જેના પર અપગ્રેડેશન માટે સરેરાશ રોકાણ પ્રતિ કિલોમીટર એક કરોડ રૂપિયાને વટાવી ગયું છે અને ફીનો દર 60 ટકા હશે. કિંમત દ્વારા બેઝ રેટ શું છે તે તમે નીચે જોઈ શકો છો.

કેટલો વધારો થશે?

સરકારી માહિતી અનુસાર, 1 એપ્રિલ, 2008 થી, ચક્રવૃદ્ધિ વિના, વાર્ષિક ત્રણ ટકાનો વધારો કરવામાં આવશે અને આવા વધેલા દરને પછીના વર્ષો માટે બેઝ રેટ તરીકે ગણવામાં આવશે. આ માટે પણ એક ફોર્મ્યુલાનો ઉપયોગ કરવો પડશે, જેમાંથી તેની ગણતરી કરવામાં આવે છે.

શા માટે દરેક વાહન માટે ટોલ અલગ છે?

તે વાહનના કદ તેમજ તેઓ વહન કરે છે તે ભાર અને રસ્તાને થયેલ નુકસાન પર આધારિત છે. વપરાયેલ વાહનના પ્રકાર (વાણિજ્યિક/કર્મચારી)ના આધારે ટોલ ટેક્સ પણ બદલાઈ શકે છે.

આ પણ વાંચો: Career in Event Management: આ ક્ષેત્રમાં તક અને કમાણીની કોઈ મર્યાદા નથી, જાણો કોર્સ અને કારકિર્દીની સંપૂર્ણ વિગતો

આ પણ વાંચો: ધોરણ 9 અને 11 માટે રિવાઈઝ્ડ પ્રમોશન પોલિસી વિદ્યાર્થીઓની શૈક્ષણિક પ્રગતિને અવરોધી શકે છે: નિષ્ણાત