બંગાળની ખાડીમાં એક ડીપ પ્રેશર એરિયા બની રહ્યું છે, જે ચક્રવાતી તોફાનનું રૂપ ધારણ કરવા જઈ રહ્યું છે. આ ચક્રવાતી તોફાનને ‘સાયક્લોન મોચા’ અથવા કહો કે મોચા ચક્રવાત નામ આપવામાં આવ્યું છે. આ દબાણ ક્ષેત્ર દક્ષિણપૂર્વ અને પૂર્વ-મધ્ય બંગાળની ખાડી અને આંદામાન સમુદ્રમાં બની રહ્યું છે. ચક્રવાત મોચાના કારણે પૂર્વોત્તરના તમામ રાજ્યોને એલર્ટ પર રાખવામાં આવ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે આ ચક્રવાતને મોચા નામ કેવી રીતે પડ્યું અને તે ક્યારે ત્રાટકશે.
ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) અનુસાર, સોમવારે દક્ષિણપૂર્વ બંગાળની ખાડી અને તેની નજીકના દક્ષિણ આંદામાન સમુદ્રમાં નીચા દબાણનો વિસ્તાર રચાયો છે. ચાલો પહેલા જાણીએ કે આ ચક્રવાતને મોચા નામ કેવી રીતે પડ્યું અને કયા દેશે તેને આ નામ આપ્યું છે.
યમન દ્વારા આ ચક્રવાતને મોચા (મોખા) નામ આપવામાં આવ્યું છે. આ ચક્રવાતનું નામ લાલ સમુદ્રના બંદર શહેર મોખાના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. મોખા શહેર વિશે એવું કહેવાય છે કે આ શહેર 500 વર્ષ પહેલા વિશ્વમાં કોફી લાવ્યું હતું. અહીં નોંધનીય બાબત એ છે કે ચક્રવાતના નામ સ્થાનિક નિયમોના આધારે રાખવામાં આવ્યા છે.
વર્લ્ડ મેટ્રોલોજીકલ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WMO) અને યુનાઈટેડ નેશન્સ ઈકોનોમિક એન્ડ સોશિયલ કમિશન (ESCAP) ના સભ્ય દેશો દ્વારા ચક્રવાતને નામ આપવાની સિસ્ટમ અપનાવવામાં આવે છે. WMO અનુસાર, એટલાન્ટિક અને દક્ષિણ ગોળાર્ધમાં (ભારત મહાસાગર અને દક્ષિણ પેસિફિક) ઉષ્ણકટિબંધીય ચક્રવાતને મૂળાક્ષરોના ક્રમમાં અને સ્ત્રી અને પુરુષોના નામો દ્વારા નામ આપવામાં આવ્યું છે. જ્યારે, ઉત્તર હિંદ મહાસાગરમાં ચક્રવાતના નામ દેશો દ્વારા મૂળાક્ષરોના ક્રમમાં સૂચિબદ્ધ છે.
ભારતીય હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર ચક્રવાત મોચા 9 મેના રોજ વધુ તીવ્ર બને તેવી શક્યતા છે. 10 મેના રોજ તે ચક્રવાતનું સ્વરૂપ લેશે. આ ચક્રવાત 12 મેની આસપાસ બાંગ્લાદેશ અને મ્યાનમાર તરફ વળશે. IMDના મહાનિર્દેશક એમ મહાપાત્રાએ કહ્યું કે જ્યારે ચક્રવાત દરિયાકાંઠા તરફ આગળ વધે છે અને ઓછા દબાણવાળા વિસ્તારમાં દબાણ વધવાનું શરૂ થાય છે, ત્યારે જ અમે તેની અથડામણ અને ખતરનાક બનવાના સમય વિશે માહિતી મેળવી શકીશું.
તેમનું કહેવું છે કે હાલમાં વિભાગ દ્વારા એક નિવેદન જારી કરવામાં આવ્યું છે. પરંતુ યોગ્ય માહિતી ટૂંક સમયમાં ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવશે, કારણ કે મોડલ પાંચ દિવસની આગાહીમાં સાચી માહિતી આપવા સક્ષમ છે.
ચેતવણી જારી કરતા હવામાન વિભાગે કહ્યું કે મંગળવારે નાના જહાજો અને માછીમારોને દરિયામાં જવાની જરૂર નથી. તેણે અધિકારીઓને 8 થી 12 મે સુધી આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ નજીક પર્યટન, તટવર્તી પ્રવૃત્તિઓ અને શિપિંગને મંજૂરી ન આપવા જણાવ્યું છે.