Kerala High Court : ઓછા CIBIL સ્કોરના આધારે વિદ્યાર્થીની શૈક્ષણિક લોન નકારી શકાય નહીં : કેરળ HC
Kerala High Court : કેરળ હાઈકોર્ટે જણાવ્યું હતું કે, ઓછા CIBIL (ક્રેડિટ ઈન્ફોર્મેશન બ્યુરો (ઈન્ડિયા) લિમિટેડ) સ્કોરના આધારે વિદ્યાર્થીને એજ્યુકેશન લોન નકારી શકાય નહીં.
જસ્ટિસ પી.વી. કુન્હીક્રિષ્નને એજ્યુકેશન લોન માટેની અરજીઓ પર વિચાર કરતી વખતે બેંકોને ‘માનવતાવાદી અભિગમ’ અપનાવવા જણાવ્યું હતું. કોર્ટે કહ્યું કે, વિદ્યાર્થીઓ આવતીકાલના રાષ્ટ્ર નિર્માતા છે. તેઓએ ભવિષ્યમાં આ દેશનું નેતૃત્વ કરવું પડશે. બેંકો એજ્યુકેશન લોન માટેની અરજીઓ ફકત એટલા માટે નકારી કાઢે છે કારણ કે જે વિદ્યાર્થીએ એજ્યુકેશન લોન માટે અરજી કરી છે તેનો CIBIL સ્કોર ઓછો છે.” આવું ન કરવું જોઈએ.
વકીલે કહ્યું કે-આવી રીતે અરજદાર લોન ચૂકવી શકશે
આ કેસમાં અરજદાર, જે વિદ્યાર્થી છે, તેણે બે લોન લીધી હતી, જેમાંથી એક રૂપિયા- 16,667/- બાકી હતી, અને બીજી લોન બેંક દ્વારા ઓવરડ્યૂ હતી. આ કારણોને લીધે, અરજદારનો CIBIL સ્કોર ઓછો હતો.
અરજદારના વકીલ દ્વારા એવી રજૂઆત કરવામાં આવી હતી કે જ્યાં સુધી રકમ તાત્કાલિક નહીં મળે, તો અરજદારને મુશ્કેલીમાં મુકવામાં આવશે. એડવોકેટ પ્રણવ એસ.આર.બનામ બ્રાન્ચ મેનેજરે ભરોસો આપ્યો હતો. કોર્ટે ઠરાવ્યું હતું કે, વિદ્યાર્થીના માતા-પિતાનો અસંતોષકારક ક્રેડિટ સ્કોર શૈક્ષણિક લોન નકારવા માટેનું કારણ બની શકે નહીં, કારણ કે શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યા પછી વિદ્યાર્થીની ચુકવણીની ક્ષમતા મુજબ નિર્ણાયક પરિબળ હોવું જોઈએ. આ કેસમાં વકીલોએ જણાવ્યું હતું કે, અરજદારને બહુરાષ્ટ્રીય કંપની તરફથી નોકરીની ઓફર મળી હતી અને આ રીતે તે લોનની સંપૂર્ણ રકમ ચૂકવી શકશે.
વકીલે કરી આવી દલિલ
બીજી તરફ, પ્રતિવાદીઓના વકીલે એવી દલીલ કરી હતી કે, અરજદાર દ્વારા માંગવામાં આવેલી રાહત મુજબ આ બાબતે વચગાળાનો આદેશ આપવો એ ભારતીય બેંક એસોસિએશન દ્વારા ભારતીય રિઝર્વ બેંક દ્વારા નિર્દેશિત યોજનાની વિરુદ્ધ હશે.
વધુમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે, ક્રેડિટ ઈન્ફોર્મેશન કંપનીઝ એક્ટ, 2005, ક્રેડિટ ઈન્ફોર્મેશન કંપનીઝ રૂલ્સ, 2006 અને સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા જાહેર કરાયેલા પરિપત્રો વર્તમાન અરજદારના કિસ્સામાં લોનના વિતરણ પર પ્રતિબંધ મૂકે છે.
ઓછા CIBIL સ્કોરના આધારે વિદ્યાર્થીની શૈક્ષણિક લોન નકારી શકાય નહીં
અદાલતે, વાસ્તવિક સંજોગોને ધ્યાનમાં લેતા અને અરજદારે ઓમાનમાં નોકરી મેળવી છે તે હકીકતને ધ્યાનમાં લેતા,એવું માનવામાં આવતું હતું કે સગવડનું સંતુલન અરજદારની તરફેણમાં રહેશે અને એજ્યુકેશન લોન માટે અરજી કરવી જોઈએ નહીં. માત્ર નીચા CIBIL સ્કોરના આધારે અસ્વીકાર કર્યો છે.
કોર્ટે પ્રતિવાદીઓને 4, 07,200/- તત્કાલિક અરજદારોને કૉલેજને ચુકવણી કરવા માટે નિર્દેશ આપતાં જણાવ્યું હતુ.
“અહીં એક એવો કિસ્સો છે કે જેમાં અરજદારને નોકરીની ઓફર પણ મળી હતી. બેંકો ઉચ્ચ તકનીકી હોઈ શકે છે, પરંતુ કાયદાની અદાલત જમીની વાસ્તવિકતાને અવગણી શકે નહીં.”
કોર્ટે કહી આ વાત
કોર્ટે કહ્યું કે, પ્રતિવાદીઓની તમામ દલીલો ખુલ્લી રાખવામાં આવશે અને તેઓ કાઉન્ટર એફિડેવિટ ફાઇલ કરવા માટે સ્વતંત્ર રહેશે અને હાલની રિટ પિટિશનની ઝડપી સુનાવણી માટે અરજી પણ દાખલ કરી શકે છે. જો આવી અરજી દાખલ કરવામાં આવે તો સુનાવણી માટે વર્તમાન રિટ પિટિશન પોસ્ટ કરવા રજિસ્ટ્રીને નિર્દેશ આપ્યો હતો.
અરજદારનું પ્રતિનિધિત્વ સિનિયર એડવોકેટ જ્યોર્જ પૂનથોત્તમ અને એડવોકેટ્સ નિશા જ્યોર્જ અને એન મારિયા ફ્રાન્સિસ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. SBIના સરકારી વકીલ જીતેશ મેનન, સિનિયર વકીલ કે.કે. ચંદ્રન પિલ્લઈ અને એડવોકેટ આંબલી એસ પ્રતિવાદીઓ વતી હાજર થયા હતા.
