X, Y અને Y+ સહિત 6 પ્રકારની સુરક્ષા કેટેગરી હોય છે, SPG સુરક્ષા વડાપ્રધાનને આપવામાં આવે છે

હાલ મહારાષ્ટ્રમાં જે રાજકીય સંકટ (Maharashtra Political Crisis )ઉભુ થયું છે. ધારાસભ્યો કે નેતાઓને સરકાર દ્વારા કેટલીક સુરક્ષા પણ આપવામાં આવે છે. દેશમાં નેતા, જાણીતી વ્યક્તિઓને જો કોઇપણ પ્રકારની ધમકી કે જોખમ હોય ત્યારે વિવિધ સુરક્ષા પ્રદાન કરવામાં આવતી હોય છે. ઈન્ટેલિજન્સ બ્યુરો (Intelligence Bureau) તરફથી સુરક્ષા સંબંધિત જોખમોને ધ્યાનમાં રાખીને, આ સુરક્ષા VVIP અને દેશના અન્ય વિસ્તારોના લોકોને આપવામાં આવે છે. સુરક્ષા પ્રણાલીઓને પણ ઘણી શ્રેણીઓમાં વિભાજિત કરવામાં આવી છે. જેમ કે X, Y, Y પ્લસ, Z, Z પ્લસ અને SPG સુરક્ષા. અમે તમને આ સુરક્ષા શ્રેણીઓ વિશે જણાવી રહ્યા છીએ.

એક્સ કેટેગરીની સુરક્ષા: આ કેટેગરીમાં 2 સુરક્ષા ગાર્ડની નિમણૂક કરવામાં આવી છે. જેમાં એક PSO (પર્સનલ સિક્યુરિટી ઓફિસર) હોય છે.

Y શ્રેણી સુરક્ષા: કુલ 11 સુરક્ષા કર્મચારીઓ સામેલ છે. જેમાં બે PSO (ખાનગી સુરક્ષા ગાર્ડ) પણ છે. આ રેન્જમાં કોઈ કમાન્ડો પોસ્ટ નથી.

Y+ શ્રેણી સુરક્ષા: તેમાં 11 સુરક્ષા કર્મચારીઓનો સમાવેશ થાય છે. જેમાં 1 અથવા 2 કમાન્ડો અને 2 પીએસઓ પણ સામેલ છે. આ સુરક્ષા હેઠળ કપિલ મિશ્રાને વ્યક્તિગત સુરક્ષા અધિકારી તરીકે દિલ્હી પોલીસના કોન્સ્ટેબલ તરીકે 24 કલાકનો સમય મળ્યો છે.

Z-કેટેગરીની સુરક્ષા: Z-કેટેગરીની સુરક્ષામાં ચારથી પાંચ NSG કમાન્ડો સહિત કુલ 22 સુરક્ષા રક્ષકો તૈનાત છે. તેમાં દિલ્હી પોલીસ, ITBP અથવા CRPF અને સ્થાનિક પોલીસના કમાન્ડો પણ સામેલ છે.

Z+ શ્રેણી સુરક્ષા: Z+ એ સ્પેશિયલ પ્રોટેક્શન ગ્રુપની સુરક્ષા પછી ભારતની સર્વોચ્ચ સુરક્ષા શ્રેણી છે. આ શ્રેણીમાં 36 જવાન સંબંધિત વ્યક્તિની સુરક્ષામાં લાગેલા છે. જેમાં 10 થી વધુ NSG કમાન્ડો, દિલ્હી પોલીસના કમાન્ડો, ITBP અથવા CRPF અને રાજ્ય પોલીસકર્મીઓનો સમાવેશ થાય છે.

સ્પેશિયલ પ્રોટેક્શન ગ્રુપ (SPG) પ્રોટેક્શનઃ આ સર્વોચ્ચ સ્તરનું રક્ષણ છે. તે દેશના સૌથી વ્યાવસાયિક અને અત્યાધુનિક સુરક્ષા દળોમાંનું એક છે. તેની શરૂઆત 1985માં ઈન્દિરા ગાંધીની હત્યા બાદ કરવામાં આવી હતી. આ સુરક્ષા વડાપ્રધાન કે પૂર્વ વડાપ્રધાનને આપવામાં આવે છે.

સુરક્ષા કોને આપવામાં આવે છે?

જો દેશના પ્રતિષ્ઠિત લોકો અને રાજકારણીઓના જીવને ખતરો હોય તો આમાંથી એક સુરક્ષા તેમને આપવામાં આવે છે. આ સુરક્ષા મંત્રીઓને મળતી સુરક્ષા કરતાં અલગ છે. આમાં, પહેલા સરકારને આ માટે અરજી આપવાની હોય છે, ત્યારબાદ સરકાર ગુપ્તચર એજન્સીઓ દ્વારા જોખમનો અંદાજ લગાવે છે. જ્યારે ધમકીની પુષ્ટિ થાય ત્યારે સુરક્ષા આપવામાં આવે છે. ગૃહ સચિવ, મહાનિર્દેશક અને મુખ્ય સચિવની સમિતિ નક્કી કરે છે કે સંબંધિત લોકોને કઈ શ્રેણીમાં સુરક્ષા આપવી જોઈએ.

સુરક્ષા કોણ આપે છે?

પોલીસની સાથે સાથે અનેક એજન્સીઓ VIP અને VVIPને સુરક્ષા કવચ આપી રહી છે. તેમાં સ્પેશિયલ પ્રોટેક્શન ગ્રુપ એટલે કે SPG, NSG, ITBP અને CRPFનો સમાવેશ થાય છે. જો કે ચોક્કસ લોકોની સુરક્ષાની જવાબદારી એનએસજીના ખભા પર છે, પરંતુ જે રીતે ઝેડ પ્લસ સિક્યોરિટી લેનારા લોકોની સંખ્યા વધી છે તેને જોતા આ કામ પણ સીઆઈએસએફને સોંપવામાં આવી રહ્યું છે.