વિજળી (Power) સામાન્ય માણસની જરૂરિયાતને કારણે તેની કિંમત તાત્કાલિક વધારી શકાતી નથી. આ સમસ્યાઓને ધ્યાનમાં રાખીને ઓછું ઉત્પાદન એકમાત્ર રસ્તો છે. તેથી કોલસાની અછતના સંકટની અસર મુંબઈમાં પણ લોડ શેડિંગના (load shedding in Mumbai) રૂપમાં દેખાઈ શકે છે.
Symbolic Image
Follow us on
સમગ્ર દેશમાં કોલસાની કટોકટી અને વધતા ઉનાળાના કારણે વીજળીની વધતી માંગને કારણે મહારાષ્ટ્રના ઘણા વિસ્તારોમાં 30 જૂન સુધી દિવસમાં 8 કલાક લોડ શેડિંગ (Load shedding in Maharashtra) શરૂ થઈ ગયું છે. વીજળી વિતરણની સરકારી કંપની મહાવિતરણે લગભગ ત્રણ મહિનાથી લોડ શેડિંગનું ટાઈમ ટેબલ જાહેર કરીને મહારાષ્ટ્રની જનતાને જબરદસ્ત ફટકો આપ્યો છે. ક્યાંક ઊંઘ ખરાબ હશે તો ક્યાંક કામ બગડશે. અલગ – અલગ વિસ્તારોમાં ક્યાંક દિવસમાં લોડ શેડિંગ રહેશે તો ક્યાંક રાત્રિના સમયે વીજળી ગુલ રહેશે.
ગઈ કાલે એવું જાણવા મળ્યું હતું કે જે જગ્યાએ કંપનીને પાવર ડિસ્ટ્રિબ્યુશનમાં ખોટ છે, ત્યાં લોડ શેડિંગ વધુ થશે, જ્યાં લોકો સમયસર વીજ બિલ ભરતા નથી. સાથે એમ પણ જણાવાયું હતું કે મુંબઈ અને તેની આજુબાજુના વિસ્તારો મહા વિતરણના કાર્યક્ષેત્રમાં આવતા નથી. આથી મુંબઈ અને તેની આસપાસના વિસ્તારોને કોઈ અસર થશે નહીં. પરંતુ હવે મુંબઈમાં પણ લોડ શેડિંગ (Power cut in Mumbai)નું જોખમ વધી ગયું છે.
મુંબઈમાં મોટાભાગની વીજળીનું ઉત્પાદન અને વિતરણ ખાનગી કંપનીઓ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવે છે. અહીં વીજળીના વિતરણને લઈને મહાવિતરણની કોઈ દખલગીરી નથી. આવી સ્થિતિમાં મુંબઈકરોને લોડશેડિંગનો સામનો નહીં કરવો પડે તેવું માની લેવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ એકંદરે જો આપણે કોલસાની કટોકટીથી સંબંધિત પરિસ્થિતિ પર નજર કરીએ તો વહેલા કે મોડા તેની અસર મુંબઈ અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં પણ જોવા મળશે. તેનું કારણ એ છે કે મુંબઈ અને તેની આસપાસની મોટાભાગની વીજળી કોલસામાંથી ઉત્પન્ન થાય છે.
મુંબઈ શહેરમાં અને તેની આસપાસ ત્રણ કંપનીઓ અદાણી ઈલેક્ટ્રિસિટી મુંબઈ લિમિટેડ (AEML), ટાટા પાવર અને બેસ્ટ તરફથી વીજળી પૂરી પાડવામાં આવે છે. પરંતુ મહાવિતરણ પણ ભાંડુપથી મુલુંડ અને બૃહદ મુંબઈના ઘણા વિસ્તારોમાં વીજળી સપ્લાય કરે છે. હાલમાં મુંબઈમાં દૈનિક વીજ માંગ 3,500 મેગાવોટ સુધી પહોંચી ગઈ છે. તેમાંથી સૌથી વધુ 1,250થી 1,300 મેગાવોટ વીજળી કોલસામાંથી ઉત્પન્ન થાય છે. 447 મેગાવોટ વીજળી હાઈડ્રોપાવર અને 250 મેગાવોટ પેટ્રોલિયમ અને પવન ઉર્જા આધારિત વીજળી મળતી હોય છે. આવી સ્થિતિમાં મુંબઈને બહારથી 1,500 મેગાવોટ વીજળી ખરીદવી પડી શકે છે.
હાઈડ્રોપાવરનો ઉપયોગ મર્યાદાથી વધુ કરી શકાતો નથી. આને લગતા કેટલાક નિયમો છે. મોટાભાગનો વીજ પુરવઠો કોલસામાંથી મળે છે. અદાણી ઈલેક્ટ્રીસિટી દહાણુ જનરેટીંગ સ્ટેશનથી દરરોજ 500 મેગાવોટ વીજળી ઉત્પન્ન કરે છે. અહીં મોટાભાગે દેશી કોલસાનો ઉપયોગ થાય છે. પરંતુ દેશમાં કોલસાની અછતની સમસ્યા છે. ટાટા પાવર કંપની મોટાભાગે ઈન્ડોનેશિયન કોલસાનો ઉપયોગ કરે છે. ટાટાનો ટ્રોમ્બે પ્લાન્ટ દરરોજ 750 મેગાવોટ વીજળીનું ઉત્પાદન કરે છે. પરંતુ દેશમાં કોલસાની અછતને કારણે કોલસાના ભાવ આસમાને છે.
આવી સ્થિતિમાં સામાન્ય માણસની જરૂરિયાતને ધ્યાનમાં રાખીને તેની કિંમત તાત્કાલિક વધારી શકાતી નથી.આ સમસ્યાઓને ધ્યાનમાં રાખીને ઓછું ઉત્પાદન એકમાત્ર રસ્તો છે.તેથી કોલસાની અછતના સંકટની અસર મુંબઈમાં પણ લોડ શેડિંગના રૂપમાં દેખાઈ શકે છે.