બદલાતી જીવનશૈલી (Lifestyle ) અને ખોરાક (Food ) પર ધ્યાન ન આપવાના કારણે મહિલાઓમાં વંધ્યત્વની (Infertility )સમસ્યા સતત વધી રહી છે. આ એક એવી સમસ્યા છે જેમાં સ્ત્રી ગર્ભ ધારણ કરી શકતી નથી. વંધ્યત્વની આ સમસ્યાથી છુટકારો મેળવવા માટે, ઘણા યુગલો IVF ક્લિનિકના ચક્કર લગાવતા રહે છે, પરંતુ ઘણા કિસ્સાઓમાં મહિલા ઘણા પ્રયત્નો પછી પણ ગર્ભધારણ કરી શકતી નથી.
ડૉક્ટરોનું કહેવું છે કે જો આ સમસ્યાના લક્ષણો યોગ્ય સમયે જાણી લેવામાં આવે તો સારવાર સરળતાથી કરી શકાય છે. આવી સ્થિતિમાં, વંધ્યત્વની સમસ્યા શા માટે થાય છે અને તેના લક્ષણો શું છે તે જાણવું જરૂરી છે. Tv9 એ આ વિશે સીકે બિરલા હોસ્પિટલના વરિષ્ઠ ગાયનેકોલોજિસ્ટ ડૉ. અરુણા કાલરા સાથે વાત કરી છે.
ડૉ. અરુણા જણાવે છે કે જ્યારે તમે ગર્ભવતી થવા માટે ખૂબ પ્રયત્નો કરો છો પરંતુ તેમ છતાં તમે તે કરી શકતા નથી ત્યારે વંધ્યત્વ થાય છે. વંધ્યત્વનું મુખ્ય લક્ષણ ગર્ભવતી થવામાં અસમર્થતા છે. જો તમારી પીરિયડ સાઇકલ ખૂબ લાંબી કે ટૂંકી છે અને આ દરમિયાન તમને ખૂબ જ દુખાવો પણ થાય છે, તો તે વંધ્યત્વની નિશાની હોઈ શકે છે.
આ સિવાય જો વારંવાર કસુવાવડ, કેન્સરની સારવાર અથવા એન્ડોમેટ્રિઓસિસનો ઈતિહાસ હોય તો વંધ્યત્વની ફરિયાદ થઈ શકે છે. નીચલા પેટમાં ખૂબ જ તીવ્ર દુખાવો પણ તેનું પ્રારંભિક લક્ષણ હોઈ શકે છે. જો શરીરમાં આવા કોઈ લક્ષણ દેખાય તો તરત જ ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. લક્ષણોની સમયસર ઓળખ અને સારવાર દ્વારા આ રોગને નિયંત્રિત કરી શકાય છે.
ડો.ના જણાવ્યા મુજબ, વંધ્યત્વના મોટાભાગના કેસો વારંવાર અથવા બિલકુલ ઓવ્યુલેટીંગ ન થવાને કારણે થાય છે. અંડાશયમાં સમસ્યાઓ ઓવ્યુલેશન વિકૃતિઓનું કારણ બની શકે છે.
PCOS એ અંડાશય અને તેમના હોર્મોન્સમાં ફેરફાર સાથે સંકળાયેલ એક સામાન્ય સમસ્યા છે. આ સ્થિતિમાં, હોર્મોન્સ વધુ પ્રમાણમાં મુક્ત થાય છે. આ કારણે અંડાશયમાં ઘણા સિસ્ટ્સ બને છે. આ સ્થિતિમાં, વજન ઝડપથી વધવા લાગે છે અને ચહેરા પર વાળ જેવી સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે.
આ સમસ્યા ત્યારે થાય છે જ્યારે ફોલિકલ સ્ટિમ્યુલેટિંગ હોર્મોન (FSH) અને લ્યુટીનાઇઝિંગ હોર્મોન (LH) શરીરમાં યોગ્ય રીતે કામ કરતા નથી. જ્યારે આવું થાય છે, ત્યારે માસિક ચક્ર અનિયમિત થઈ જાય છે અથવા ક્યારેક પીરિયડ્સ બિલકુલ આવતા નથી.
ક્ષતિગ્રસ્ત અથવા અવરોધિત ફેલોપિયન ટ્યુબ શુક્રાણુઓને ઇંડા સુધી પહોંચતા અટકાવે છે. આ ફેલોપિયન ટ્યુબમાં નુકસાન અથવા અવરોધને કારણે થઈ શકે છે.
આ ગર્ભાશયની સમસ્યા છે. જ્યારે ગર્ભાશયની અસ્તર પેશીની વૃદ્ધિ અસામાન્ય બની જાય છે. પછી આ પેશીઓ ગર્ભાશયની બહાર ફેલાય છે. જેના કારણે એન્ડોમેટ્રિઓસિસની સમસ્યા થાય છે.
કેટલીકવાર સર્વાઈકોરના કારણે વંધ્યત્વની સમસ્યા પણ થાય છે. આ કિસ્સામાં ફેલોપિયન ટ્યુબ બ્લોક થઈ શકે છે. જે પ્રજનન ક્ષમતાને અસર કરી શકે છે. જો કે, ફાઈબ્રોઈડ અથવા પોલિપ્સ ધરાવતી ઘણી સ્ત્રીઓ ગર્ભવતી બને છે.
(જાહેર ચેતવણી : આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી, જાણકારીના હેતુ માટે લખવામાં આવી છે. સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત કંઈપણ અનુસરતા પહેલા કૃપા કરીને નિષ્ણાતની સલાહ લો.)
આ પણ વાંચો :
Published On - 9:21 am, Fri, 18 March 22