Current Affairs 2023 : ઉત્તરાખંડના ક્યા મંદિરને રાષ્ટ્રીય મહત્વનું સ્મારક જાહેર કરવામાં આવશે? જાણો પંચ કેદારમાં ક્યા મંદિરોનો સમાવેશ થાય છે?
Punch Kedar Temples : કરંટ અફેર્સ અને સામાન્ય જ્ઞાન વિભાગમાં મુખ્ય ધાર્મિક સ્થળોને લગતા પ્રશ્નો પૂછવામાં આવે છે. ઉત્તરાખંડના મંદિરો સંબંધિત પ્રશ્નોના જવાબો અહીં જુઓ.
Current Affairs Questions : સરકારી નોકરીઓ માટે લેવામાં આવતી સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષામાં દેશના મુખ્ય ધાર્મિક સ્થળો વિશે પણ પ્રશ્નો પૂછવામાં આવે છે. આજે કરંટ અફેર્સના એપિસોડમાં આપણે ઉત્તરાખંડના મંદિરો વિશે જાણીશું. ઉત્તરાખંડના રૂદ્રપ્રયાગ જિલ્લામાં સ્થિત તુંગનાથ મંદિરને રાષ્ટ્રીય મહત્વનું સ્મારક જાહેર કરવામાં આવશે. ASIએ તેની પ્રક્રિયા શરૂ કરી દીધી છે. ઉત્તરાખંડ સરકારના પ્રયાસો બાદ કેન્દ્રએ મંજૂરી આપી દીધી છે.
તુંગનાથ પંચ કેદારમાંનું એક છે. ભગવાન શિવનું આ મંદિર હિન્દુઓની આસ્થાનું કેન્દ્ર છે. આ મંદિર રુદ્રપ્રયાગ જિલ્લામાં ચોપટા પાસે છે. આ મંદિર સમુદ્ર સપાટીથી 12800 ફૂટની ઉંચાઈ પર બનેલું છે. અહીં પહોંચવા માટે દિલ્હીથી હરિદ્વાર, ઋ ષિકેશ થઈને રૂદ્રપ્રયાગ પહોંચવું પડે છે. ત્યાંથી ચોપટા અને પછી લગભગ ચાર કિલોમીટર લાંબો ટ્રેક કરવાનો રહેશે.
Tungnath સૌથી ઊંચા શિવાલયોમાંથી એક
તુંગનાથ મંદિર સૌથી ઊંચા શિવાલયોમાંનું એક છે. તે પંચ કેદારમાં પણ સૌથી વધુ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ મંદિર પાંડવો દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. કૌરવોને માર્યા પછી, ઋષિ વ્યાસે પાંડવોને તેમનાથી મુક્તિ મેળવવા માટે ભગવાન શિવની પૂજા કરવાનું સૂચન કર્યું. પંચકેદારના અન્ય મંદિરોમાં કેદારનાથ સૌથી વધુ લોકપ્રિય છે.
આ બાર જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે, તેથી આ મંદિરનું એક અલગ મહત્વ છે. આ મંદિર પણ રૂદ્રપ્રયાગ જિલ્લામાં આવેલું છે. કેન્દ્ર સરકારની દેખરેખ હેઠળ ઉત્તરાખંડ સરકાર દ્વારા અહીં રિનોવેશન કરવામાં આવ્યું છે. દુર્ઘટના બાદ અહીં ઘણું નુકસાન થયું હતું. ગૌરીકુંડથી કેદારનાથ સુધીનો 16 કિલોમીટર લાંબો ટ્રેક છે.
જાણો પંચ કેદાર વિશે
રુદ્રપ્રયાગ જિલ્લાના ઉખીમઠથી રાશી ગામમાં પહોંચ્યા પછી ત્યાં મધ્યમહેશ્વર મંદિર છે. અહીં પહોંચવા માટે લગભગ 20 કિમી લાંબી ટ્રેકિંગ કરવી પડે છે. રુદ્રનાથ અને કલ્પેશ્વર ચમોલી જિલ્લામાં સ્થિત પંચકેદાર શ્રેણીના બે મંદિરો છે. રુદ્રનાથ માટે, ગોપેશ્વરથી લગભગ 24 કિલોમીટર ટ્રેકિંગ કરીને મંદિર સુધી પહોંચી શકાય છે. પંચ કેદારનો સૌથી સહેલો રસ્તો ભગવાન કલ્પેશ્વરનો છે. નંદ પ્રયાગથી આગળ જતાં આ મંદિર રસ્તાથી થોડે દૂર આવેલું છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન શિવ પાંડવોને દર્શન આપવા માંગતા ન હતા. તેણે બળદનું રૂપ ધારણ કર્યું અને જમીનની અંદર જવા લાગ્યા. એટલામાં ભીમની નજર તેના પર પડી અને તેણે તેને પાછળથી પકડી લીધા. કેદારનાથમાં આ ભાગના દર્શન શિલાના રૂપમાં થાય છે. બળદનો હાથ તુંગનાથમાં દેખાયો. રુદ્રનાથમાં ચહેરો, મધ્યમહેશ્વરમાં નાભિ અને કલ્પેશ્વરમાં જટા દેખાયા. ત્યારબાદ પાંડવોએ આ પાંચ સ્થળો પર ભગવાન શિવને સમર્પિત મંદિરો બનાવડાવ્યા અને ત્યારથી અહીં શિવ પૂજા શરૂ થઈ.
