
વિજ્ઞાન જગતમાં ઘણા જીવોને દીર્ધાયુષ્યનો શ્રેય આપવામાં આવે છે, પરંતુ ટુરિટોપ્સિસ ડોહરની(Turritopsis dohrnii), જેને સામાન્ય રીતે અમર જેલીફિશ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તેની વાર્તા એકદમ અલગ અને આશ્ચર્યજનક છે. આ નાનકડી જેલીફિશ અતિ નાનકડી છે, પરંતુ પુનર્જન્મ, મૃત્યુ અને પુનર્જન્મ લેવાની તેની અદ્ભુત ક્ષમતાએ હંમેશા વૈજ્ઞાનિક જગતમાં નોંધપાત્ર ધ્યાન ખેંચ્યું છે.
આ જેલીફિશ તેના જીવન ચક્રમાં ખૂબ જ અનોખી છે. જ્યારે તે ઘાયલ થાય છે, ખોરાકથી વંચિત રહે છે અથવા તણાવપૂર્ણ પરિસ્થિતિનો સામનો કરે છે, ત્યારે તે તેનું પુખ્ત સ્વરૂપ છોડી દે છે અને પોલીપમાં પરિવર્તિત થાય છે. આ પ્રક્રિયા તેને એક નવું જીવન આપે છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, તે ક્યારેય ખરેખર મૃત્યુ પામતી નથી, સિવાય કે તે કોઈ શિકારી અથવા રોગ દ્વારા મારવામાં આવે.
આ જેલીફિશ 1883 માં થઈ હતી, પરંતુ 1990 થી, વૃદ્ધત્વને ઉલટાવી દેવાની તેની ક્ષમતા વૈજ્ઞાનિકો માટે એક મુખ્ય રહસ્ય અને અભ્યાસનો વિષય બની ગઈ છે. સંશોધકો કહે છે કે માનવ વૃદ્ધત્વ અને જીવવિજ્ઞાન પર સંશોધન માટે આ પ્રાણીની પુનર્જીવન પ્રક્રિયા મહત્વપૂર્ણ છે. વૈજ્ઞાનિકો તેને જીવંત અશ્મિ પણ કહે છે કારણ કે તેની રચના અને ગુણધર્મો લગભગ સ્થિર અને અત્યંત પ્રાચીન છે. જોકે તે સમુદ્રના ઊંડાણમાં રહે છે, તેના વિશે એકત્રિત કરવામાં આવેલી માહિતીએ જૈવિક અને તબીબી સંશોધનની દુનિયામાં નવી શક્યતાઓ ખોલી છે.
વધુમાં, આ પ્રાણીની અનોખી ક્ષમતા તેને પરંપરાગત વૃદ્ધત્વ પ્રક્રિયામાંથી છટકી જવા દે છે, જ્યારે અન્ય આજીવન જીવો, જેમ કે 4,000 વર્ષ જૂનું મેથેસન નામનું વૃક્ષ, અથવા લાખો વર્ષ જૂના છોડ, ધીમે ધીમે વૃદ્ધ થાય છે. તેની તુલનામાં, અમર જેલીફિશની અનન્ય લાક્ષણિકતાઓ તેને વિશ્વના સૌથી જૂના અને સૌથી નોંધપાત્ર જીવોમાંનું એક બનાવે છે.