Pakistan Egypt Crisis: પાકિસ્તાન હોય કે ઈજીપ્ત… કોઈને પણ નહીં આપે બિનશરતી પૈસા, સાઉદી અરેબિયાની જાહેરાતથી ગરીબ મુસ્લિમ દેશો મુશ્કેલીમાં
સાઉદી અરેબિયાએ તેની ધિરાણ નીતિમાં બદલાવ કર્યો, પાકિસ્તાન અને ઇજિપ્ત જેવા મુસ્લિમ દેશો માટે ખરાબ દિવસો આવી ગયા છે. જ્યાં સાઉદી અરેબિયા પાકિસ્તાન અને ઇજિપ્તને એક પૈસો પણ નથી આપી રહ્યું જે વારંવાર લોનની ભીખ માંગે છે, ત્યાં તેણે તુર્કીને આર્થિક સંકટમાંથી બચાવવા માટે તિજોરી ખોલી છે.
તેલના વિપુલ ભંડારથી સજ્જ સાઉદી અરેબિયાએ મુસ્લિમ દેશોમાં પોતાનો પ્રભાવ વધારવા દાયકાઓથી પાકિસ્તાનથી લઈને ઈજિપ્તને કોઈ ખાસ શરતો વિના અબજો ડોલર આપ્યા છે. હવે સાઉદી અરેબિયાએ જાહેરાત કરી છે કે તે તેની નીતિમાં ક્રાંતિકારી ફેરફારો કરી રહ્યું છે.
આ પણ વાચો: Pakistan Economic Crisis: પાકિસ્તાનમાં લોટ વિતરણ સમયે નાસભાગ દરમિયાન 11 લોકોના મોત
સાઉદી અરેબિયા ઈજિપ્તને પોતાનો વ્યૂહાત્મક સાથી માને છે અને તેણે અત્યાર સુધીમાં અબજો ડોલરની મદદ કરી છે. હવે ઈજિપ્ત અને પાકિસ્તાન બંને ખૂબ જ ગંભીર આર્થિક સંકટમાં ફસાયેલા છે, પરંતુ સાઉદી અરેબિયા બંને ગરીબ દેશોથી અંતર બનાવી રહ્યું છે. સાઉદી અરેબિયાના પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન હવે સતત કડક શરતો લાદી રહ્યા છે અને તેઓ સબસિડી ખતમ કરવાની અને સરકારી કંપનીઓને ખાનગી હાથમાં સોંપવાની માંગ કરી રહ્યા છે.
ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સના રિપોર્ટ અનુસાર તેનું મોટું કારણ સાઉદી અરેબિયાની ઓઈલથી થતી કમાણીમાં ઘટાડો છે. હકીકતમાં, વિશ્વનો સૌથી મોટો તેલ નિકાસ કરનાર દેશ સાઉદી અરેબિયા વર્ષ 2022માં 28 અબજ ડોલરના બજેટ સરપ્લસમાં હતો અને તેનું કારણ યુક્રેન યુદ્ધ પછી તેલની કિંમતોમાં ભારે વધારો થયો હતો.
સાઉદી અરેબિયા હજુ પણ વિદેશમાં નાણાં મોકલી રહ્યું છે
આ કમાણી કર્યા પછી પણ, સાઉદી અરેબિયા ઇજિપ્ત, પાકિસ્તાન અને લેબનોન જેવા દેવા માંગતા દેશો સાથે કડક વલણ અપનાવી રહ્યું છે. સાઉદી અરેબિયા હજુ પણ વિદેશમાં નાણાં મોકલી રહ્યું છે, પરંતુ તે હવે નફા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય રોકાણનું લક્ષ્ય ધરાવે છે. આ ઉપરાંત આપણા દેશમાં ઈલેક્ટ્રિક વાહનો જેવા ઉદ્યોગોને પણ વેગ આપવો પણ છે.
યુએઈના રસ્તે સાઉદી અરેબિયાને લઈ જઈ રહ્યા છે પ્રિન્સ
સાઉદી અરેબિયાના નાણા પ્રધાન મોહમ્મદ અલ જદને જાન્યુઆરીમાં દાવોસમાં કહ્યું હતું કે, ‘પહેલા અમે સીધી સહાય આપતા હતા અને કોઈ પણ શરતો વિના પૈસા જમા કરાવતા હતા. અમે તેને હવે બદલી રહ્યા છીએ. અમે બહુપક્ષીય સંસ્થાઓ સાથે કામ કરી રહ્યા છીએ અને કહીએ છીએ કે અમારે સુધારા જોવા પડશે. આ બદલાવ બાદ સાઉદી અને ઈજિપ્તના નિષ્ણાતો વચ્ચે શબ્દયુદ્ધ શરૂ થઈ ગયું હતું. ઇજિપ્ત સાઉદી અરેબિયા અને યુએઇના નાણા પર ભારે નિર્ભર છે. આ પછી બંને દેશોના અધિકારીઓએ મામલો ઉકેલવાનો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ તેમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી.
ઈસ્લામિક દેશને વેપાર અને સંસ્કૃતિનો ગઢ
સાઉદી પ્રિંસ તેમના પિતાએ સત્તા સંભાળી ત્યારથી તેલ પર દેશની નિર્ભરતા ઘટાડવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. હવે તે આ પરંપરા સાથે જોડાયેલા ઈસ્લામિક દેશને વેપાર અને સંસ્કૃતિનો ગઢ બનાવવા માંગે છે. તે હવે યુએઈ અને કતાર જેવા તેના સાથી અરબ દેશોના મોડલને પોતાના દેશમાં લાગુ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. આ સાથે તે પોતાનો આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રભાવ પણ વધારવા માંગે છે. ગલ્ફ દેશો પાસે હાલમાં પુષ્કળ નાણા છે અને તેમણે તુર્કીએને 5 બિલિયન ડોલરની સહાયની જાહેરાત કરી છે.
સાઉદીએ શાહબાઝ શરીફ અને નવાઝ શરીફને બોલાવ્યા
આનાથી તેના કટ્ટર વિરોધી એવા તુર્કીમાં સાઉદીનો પ્રભાવ વધ્યો છે. મોહમ્મદ બિન સલમાન હવે સાઉદી ફર્સ્ટની નીતિને અનુસરી રહ્યા છે અને દેશમાં રાષ્ટ્રવાદને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છે. સાઉદીના આ બદલાવને કારણે પાકિસ્તાન જેવા દેશોની મુશ્કેલીઓ વધી ગઈ છે અને તે IMF પાસેથી લોન મેળવવામાં અસમર્થ છે.
પાકિસ્તાન ડિફોલ્ટની અણી પર
IMFએ હવે લોન આપતા પહેલા સાઉદી અને UAE પાસેથી ગેરંટી માંગી છે. પાકિસ્તાન ડિફોલ્ટની અણી પર છે અને હવે સાઉદી પ્રિન્સે પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફ અને તેમના ભાઈ નવાઝ શરીફને ઉમરાહના બહાને બોલાવ્યા છે.