Pakistan: ચીનના કારણે પાકિસ્તાનનું ગ્વાદર બન્યું જેલ, ડ્રેગન સાથેની મિત્રતાની હવે ચૂકવવી પડશે આકરી કિંમત
પાકિસ્તાન અત્યારે સૌથી મોટા આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહ્યું છે. ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF)ની મદદ પણ અટકી ગઈ છે અને અમુક મિત્રો પાસેથી જે મદદ મળવાની હતી તે હજુ આવી નથી. આ દરમિયાન ચીન વતી દેશના બેંક ખાતામાં પૈસા જમા થઈ રહ્યા છે. પરંતુ એ પણ સાચું છે કે ક્યાંક ને ક્યાંક કદાચ ચીનના દેવાને કારણે આજે દેશ આ સ્થિતિએ પહોંચ્યો છે.
એક તરફ પાકિસ્તાનનું આર્થિક સંકટ અને બીજી તરફ બલૂચિસ્તાનના ગ્વાદરમાં વિરોધ પ્રદર્શન, દેશની સરકાર સમજી શકતી નથી કે ભૂલ ક્યાં થઈ રહી છે. ગ્વાદર એ સ્થળ છે જે પાકિસ્તાનને સમૃદ્ધ બનાવી શક્યું હોત. પરંતુ આજે આ ભાગ ગરીબી પર રડી રહ્યો છે. ચાઈના-પાકિસ્તાન ઈકોનોમિક કોરિડોર (CPEC) હેઠળ ગ્વાદરમાં એક બંદર બનાવવામાં આવી રહ્યું હતું. આ સાથે અન્ય ઘણા ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સ પણ શરૂ થયા હતા. આજે બધું અટકી ગયું છે અને જનતા વિરોધ પર ઉતરી આવી છે. CPEC ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગનો પ્રિય પ્રોજેક્ટ છે. પરંતુ હવે આ પ્રોજેક્ટ નિષ્ફળ થઈ ચુક્યો છે.
ગ્વાદરમાં ઉગ્ર વિરોધ પ્રદર્શન
પાકિસ્તાની અધિકારીઓ પણ સમજી ગયા છે કે CPEC પાટા પરથી ઉતરી ગઈ છે. એટલા માટે તેઓએ ગ્વાદર પર સખ્તી બતાવવાનું શરૂ કર્યું છે. મીડિયાને આજે સમગ્ર બલૂચિસ્તાનથી દૂર રાખવામાં આવ્યું છે. ગ્વાદરમાં છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી દેખાવો ચાલી રહ્યા છે અને આ પ્રદર્શનો હક દો તેહરીક પાર્ટીના નેતૃત્વમાં થઈ રહ્યા છે. આ પાર્ટીના વડા મૌલાના હિદાયત-ઉર-રહેમાન છે અને તે એક માછીમારનો પુત્ર છે. બલૂચિસ્તાનમાં રસ્તાના કિનારે મૃતદેહો જોવા મળ્યા પછી પણ કોઈએ કોઈ પ્રશ્ન પૂછ્યો નહીં. ચીન સીપીઈસી હેઠળ બલૂચિસ્તાનમાં હાઈવે, રોડ અને રેલ નેટવર્ક બનાવવા માંગતું હતું. પણ કશું કરી શક્યું નહીં.
લોકોને દૂર કરવામાં આવ્યા
જો નિષ્ણાતોનું માનીએ તો પાકિસ્તાન અહીંના લોકોનું ધ્યાન રાખતું નથી. મૂળ રહેવાસીઓને જ આ સ્થળના લાભોથી દૂર રાખવામાં આવ્યા છે. તેમને માછલી પકડવાની પણ છૂટ નથી જે તેમની આજીવિકા છે અને જે નવું રોડ નેટવર્ક બનાવવામાં આવ્યું છે તે અહીંના સ્થાનિક બોટ નિર્માણ ઉદ્યોગને સંપૂર્ણપણે નષ્ટ કરી દેશે. જુના ગ્વાદરને ડસ્ટબીન જેવું બનાવી દેવામાં આવ્યું છે, પરંતુ કોઈને તેની જરાય ચિંતા નથી.
જ્યાં ગ્વાદરમાં બંદરનું નિર્માણ થઈ રહ્યું છે, ત્યાં ચીનાઓ ક્યાંય દેખાતા નથી. સ્થાનિક લોકો મજાકમાં ચીનીઓને યજુજ-માજુજ કહે છે. ગ્વાદર જે ખૂબ જ સુંદર અને દરિયાકિનારાથી ઘેરાયેલું છે, ત્યાં ફરવાને બદલે આ લોકો અંદર જ રહે છે. આ જગ્યા દૂરથી જેલ જેવી લાગે છે.
બેકાર પડી છે ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલોજી
નિષ્ણાતો માને છે કે એકવાર પ્રોજેક્ટ પૂરો થયા પછી આ લોકો ઘરે પાછા ફરવા અને સ્વતંત્રતાનો સ્વાદ ચાખવા આતુર હશે. ગ્વાદર ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલોજી, જે ખૂબ જ સુંદર બની ગઈ છે, તેને પણ વર્ષ 2021માં ચીને તૈયાર કરીને અહીંના લોકોને સોંપી દીધી હતી. અહીં લેક્ચર હોલથી લઈને ક્લાસ રૂમ સુધીની દરેક વસ્તુ વર્લ્ડ ક્લાસ લાગે છે. કેમ્પસ વિશાળ છે પરંતુ શિક્ષકો કે સ્ટાફ નથી. હા, ચોકીદાર હંમેશા દેખાય છે. આટલી મોંઘી સંસ્થાનું આગળ શું થશે તેની કોઈને ખબર નથી.
પાકિસ્તાનને મોટી કિંમત ચૂકવવી પડશે
એ વાત સાચી છે કે બલૂચિસ્તાન ખૂબ સમૃદ્ધ છે અને અહીંના લોકોને તેનો બિલકુલ ફાયદો થયો નથી. લોકો તેને દૂરથી જ શાસન કરવાનું વિચારે છે. આ તે સ્થાન છે જે વિકાસના માર્ગે ચાલીને પાકિસ્તાનને સમૃદ્ધ બનાવી શક્યું હોત. પરંતુ આજે તેનાથી ઉલટું થઈ રહ્યું છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે બલૂચિસ્તાનને સમજવાની જરૂર છે અને જો આમ નહીં કરવામાં આવે તો આગામી સમયમાં મોટી કિંમત ચૂકવવી પડશે.
Published On - 6:45 pm, Sat, 11 March 23