
નરગીસ દત્ત (Nargis Dutt) એટલે ભારતીય સિનેમાની પ્રથમ મહિલા જેણે પદ્મશ્રીથી (Padma Shri) લઈને રાજનીતિ સુધી ઘણા રેકોર્ડ બનાવ્યા. નરગીસ ભારતીય સિનેમાની પ્રથમ (Indian Cinema) અભિનેત્રી હતી જેને પદ્મશ્રી મળ્યો હતો. રાજ્યસભામાં નોમિનેટ થનારી પ્રથમ અભિનેત્રી બની. આટલું જ નહીં, કાર્લોવી વેરી ઈન્ટરનેશનલ ફેસ્ટિવલમાં તેને મધર ઈન્ડિયા માટે શ્રેષ્ઠ અભિનેત્રીનો એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો. નરગીસ આ સંસ્થા તરફથી એવોર્ડ મેળવનારી પ્રથમ ભારતીય અભિનેત્રી હતી. 1 જૂન, 1929ના રોજ કોલકાતામાં જન્મેલી નરગીસનું અસલી નામ ફાતિમા રાશિદ હતું. તે 5 વર્ષની ઉંમરે તલાશ-એ-ઈશ્ક ફિલ્મમાં પહેલીવાર સ્ક્રીન પર જોવા મળી હતી, પરંતુ ખરા અર્થમાં ફિલ્મી કરિયરની શરૂઆત 1942માં ફિલ્મ તમન્નાથી થઈ હતી.
ભારતીય સિનેમામાં પોતાની સુંદરતા અને અભિનયને સાબિત કરનારી નરગીસ દત્તનો આજે જન્મદિવસ છે, આ અવસર પર જાણીએ તેમના જીવનની કેટલીક રસપ્રદ વાતો.
બીબીસીના એક રિપોર્ટ અનુસાર, રાજ કપૂર અને નરગીસની મુલાકાત 1948માં થઈ હતી. ત્યારે તે 20 વર્ષની હતી અને તેણે 8 ફિલ્મોમાં કામ કર્યું હતું. ખરેખર, રાજ કપૂર એક ફિલ્મ સ્ટુડિયો શોધી રહ્યા હતા, તે સમયે નરગીસની માતા જદ્દન બાઈ એક પ્રખ્યાત સ્ટુડિયોમાં શૂટિંગ કરી રહી હતી. તેમને લાગ્યું કે સ્ટુડિયોમાં કેવા પ્રકારની સુવિધાઓ છે તેનો વધુ સારી રીતે ખ્યાલ જદ્દન બાઈ આપી શકશે. તેથી જ રાજ કપૂર તેમને મળવા તેમના ઘરે પહોંચ્યા, પરંતુ નરગીસ સાથે તેમની મુલાકાત થઈ.
રસોડામાં પકોડા તળતા મૂકીને તે દરવાજો ખોલવા આવી. તેના હાથમાં ચણાનો લોટ તેના વાળ પર આવી ગયો. આ જોઈને તે રાજ કપૂરની આંખોમાં વસી ગઈ. રાજ કપૂર તેમનાથી એટલા પ્રભાવિત થયા હતા કે આ જ દ્રશ્ય તેમના બેનરની ફિલ્મ બોબીમાં ઋષિ કપૂર અને ડિમ્પલ કાપડિયા પર ફિલ્માવવામાં આવ્યું હતું. આ પછી તેને રાજ કપૂરની ફિલ્મ આગમાં કાસ્ટ કરવામાં આવી હતી. બંનેએ લાંબા સમય સુધી સાથે કામ કર્યું અને ગાઢ મિત્રતા બંધાઈ.
નરગીસ અને રાજપુર એકબીજા સાથે એટલા જોડાયેલા હતા. આનું ઉદાહરણ મધુ જૈનના પુસ્તક ‘First Family of Indian Cinema – The Kapoors’ માં જોવા મળે છે. મધુ જૈન તેના પુસ્તકમાં લખે છે, નરગીસે રાજ કપૂરની ફિલ્મોમાં પોતાનું હૃદય, પોતાનો આત્મા અને તેના પૈસાનું રોકાણ કરવાનું શરૂ કર્યું. ફ્લોપ ફિલ્મોના જમાનામાં જ્યારે આર.કે. સ્ટુડિયો પૈસાને લઈને સંઘર્ષ કરી રહ્યો હતો, ત્યારે નરગીસે પૈસાની ભરપાઈ કરવા માટે પોતાના ઘરેણાં વેચી દીધા. અન્ય નિર્માતાઓએ આર.કે. ફિલ્મ્સને મદદ કરવા અદાલત, ઘર-સંસાર અને લાજવંતી જેવી ફિલ્મો કરી.
રાજ કપૂર માટે તેની ડેબ્યૂ ફિલ્મ ‘આગ’ માટે નરગીસને કાસ્ટ કરવી આસાન ન હતું. આ માટે ઘણી શરતો મૂકવામાં આવી હતી. નરગીસની માતા જદ્દનબાઈએ એક શરત મૂકી હતી કે ફિલ્મના પોસ્ટરમાં પુત્રીનું નામ કામિની કૌશલ અને નિગાર સુલતાનાના નામ પર રાખવામાં આવે. તેમના માટે મહેનતાણું 10 હજારથી વધારીને 40 હજાર રૂપિયા કરવાની શરત પણ મૂકવામાં આવી હતી.
જ્યારે રાજ કપૂરે નરગીસને બરસાતના શૂટિંગ માટે કાશ્મીર લઈ જવાની વાત કરી ત્યારે તેની માતા જદ્દનબાઈએ સ્પષ્ટ ના પાડી દીધી. પરિણામે કાશ્મીરનો સેટ મહાબળેશ્વરમાં બન્યો હતો.
Published On - 9:59 am, Wed, 1 June 22