Punjab Election: ભાજપ-કોંગ્રેસના મત તોડી શકે છે આમ આદમી પાર્ટી, તો ખેડૂત આંદોલનની શું હશે અસર ?

પીએમ મોદીની પંજાબની તાજેતરની મુલાકાતનો વિવાદ સીએમ ચરણજીત સિંહ ચન્નીના પક્ષમાં કામ કરી શકે છે

ભારતના ચૂંટણી પંચ (ECI) દ્વારા પાંચ રાજ્યોમાં ચૂંટણીની જાહેરાત કરી છે. પંજાબમાં (Punjab) કોંગ્રેસ સતા પર છે. પરંતુ લાગી રહ્યું છે આ વખતે પંજાબમાં 117 બેઠકો સાથે કઠિન સ્પર્ધાની અપેક્ષા છે. જ્યારે શિરોમણી અકાલી દળ વિપક્ષી છાવણીમાં તેમજ આમ આદમી પાર્ટી, ભાજપ અને કેપ્ટન અમરિંદર સિંહની પાર્ટી છે. ખેડૂતોનું આંદોલન આ વખતે ચૂંટણી પર કેટલી અસર કરે છે તે જોવું રસપ્રદ રહેશે. આ સાથે જ પંજાબમાં કોંગ્રેસને મુશ્કેલીમાં મુકી શકે તેવી બીજી ઘટના પીએમ મોદીની સુરક્ષા સાથે ચેડા કરવાનો મુદ્દો છે.

પરંતુ મતભેદ અને પક્ષપલટોથી ઘેરાયેલી પંજાબ કોંગ્રેસ માટે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ઘટનાપૂર્ણ મુલાકાતની પણ અસર પડી શકે છે. છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓમાં પંજાબ કૉંગ્રેસની રાજકીય સ્થિતિ લથળી છે. જેમાં કૅપ્ટન અમરિન્દર સિંહ ભાજપ તરફ વળ્યા હતા, પીસીસીના વડા નવજોત સિદ્ધુ તેમની હરકતોમાં વ્યસ્ત હતા અને ચરણજીત સિંહ ચન્નીમાં દેખીતી રીતે નબળા મુખ્ય પ્રધાન સાબીત થયા છે.

કોંગ્રેસને આપ આદમી પાર્ટી તરફથી પણ એક મોટા પડકારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. પંજાબ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટી અને કોંગ્રેસને અનુક્રમે 39 અને 34 ટકા વોટ મળવાની ધારણા છે. જો આમ થશે તો વિધાનસભા ચૂંટણીમાં AAP સૌથી મોટી પાર્ટી તરીકે ઉભરી શકે છે. વોટ શેર વધવા છતાં, AAPને 117 સીટોની વિધાનસભામાં બહુમતી નહીં મળે. તો બીજી તરફ ભાજપે અમરિન્દર સિંહ આગળ કરીને રાજ્યમાં મુખ્યત્વે હિંદુ મતો પર આધાર રાખ્યો છે.

પરંતુ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ઘટનાપૂર્ણ મુલાકાતે સમગ્ર ગણતરીને ઊંધી પાડી દીધી હોય તેવું લાગે છે. ભાજપને આશા હતી કે ફ્લાયઓવર પર પીએમના કારશેડ ફસાયેલા હોવાના વિવાદથી કોંગ્રેસને નુકસાન થશે. પરંતુ આ ગણતરી પણ ઉલ્ટી પાડી દીધી હતી.

ફિરોઝપુરમાં પાર્ટીની રેલી સ્થળ પર “ખાલી ખુરશીઓ” પરનો વિવાદ અને ભટિંડા ખાતે પીએમ કમેન્ટ કરી હતી કે તેઓ જીવતા જવા દેવા બદલ મુખ્યમંત્રી ચન્નીનો આભાર માન્યો હતો. તેનાથી પંજાબીઓમાં અભૂતપૂર્વ કડવાશ અને રોષ ફેલાયો છે. સામાન્ય રીતે અને ખાસ કરીને શીખો અને ખેડૂત સમુદાયોમાં રોષ ભભૂકી ઉઠ્યો છે.

પીએમની કમેન્ટનો અર્થ એવો થાય છે કે ખેડૂતો દ્વારા તેમના જીવ પર હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. તો બીજી તરફ વર્ષભરના આંદોલન દરમિયાન સેંકડો ખેડૂતોના મૃત્યુ થયા હોય ભારત સરકાર અથવા ભાજપ તરફથી કોઈ સહાનુભૂતિ અથવા ખેદ વ્યક્ત કર્યો નથી. શીખોનું “ખાલિસ્તાની” તરીકે દૂષિત ચિત્રણ અને શીખોની દેશભક્તિ પર પ્રશ્નાર્થ અને સમગ્ર પંજાબીઓના ગૌરવને પડકારવા તરીકે જોવામાં આવે છે.

કૉંગ્રેસને ફાયદો કરાવવામાં ફ્લાયઓવર મામલે AAPને ગમે તેટલો ફાયદો થયો હશે. અરવિંદ કેજરીવાલની પાર્ટીને આશા છે કે તે આગામી ચૂંટણીમાં પંજાબમાં પોતાના દમ પર સરકાર બનાવી શકે છે.

પૂર્વ-ચૂંટણી સર્વેક્ષણોએ સંકેત આપ્યો છે કે AAP ગ્રાઉન્ડ મેળવી રહી છે અને તે વિધાનસભામાં સૌથી મોટા પક્ષ તરીકે ઉભરી શકે છે. AAP ખેડૂતોનું સમર્થન મેળવવા માટે વ્યૂહરચના બનાવી રહી છે, જેમણે દિલ્હીની સરહદો પર તાજેતરના વર્ષોથી ચાલતા ધરણા આંદોલનમાં ભાગ લીધો હતો. AAP નેતાઓએ ખેડૂતોના નેતાઓ સાથે ઘણી બેઠકો કરી છે અને માહિતી મળી રહી છે કે જો તેમનો પક્ષ જીતશે તો ચોક્કસ ખેડૂત નેતાને મુખ્ય પ્રધાન બનાવવાનું વચન આપ્યું છે. જે રીતે મુખ્યમંત્રી ચરણજીત સિંહ ચન્નીએ પીએમની મુલાકાત સાથે સંકળાયેલા મામલે પતનનું સંચાલન કર્યું, તેનાથી તેની શક્યતાઓને વધુ અસર થઈ શકે છે.

મુખ્યમંત્રી ચરણજીત સિંહ ચન્નીએ “વડાપ્રધાનને ફિરોઝપુરની મુલાકાત ન લેવા દેવા” માં “બહાદુરી”થી કામ કર્યું. પંજાબની “ગૌરવ અને પ્રતિષ્ઠા” જાળવવા માટે ચન્નીને તેમના મેદાનમાં ઊભા રહેવા અને જરૂર પડ્યે સત્તાનું બલિદાન આપવા તૈયાર તરીકે જોવામાં આવે છે. તો બીજી તરફ લુધિયાણા કોર્ટ વિસ્ફોટ મામલે એવો પણ આક્ષેપ કરવામાં આવી રહ્યો છે કે સીએમ ચન્નીની કાયદો અને વ્યવસ્થાની સ્થિતિ પર કોઈ પકડ નથી. તેમને એક નબળા નેતા તરીકે જોવામાં આવતા હતા, જેઓ ફરીવાર પંજાબ કોંગ્રેસના વડા નવજોત સિંહ સિદ્ધુ સામે ઝૂકી રહ્યા હતા.

છેલ્લી વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ સુધી ચૂંટણીનું દૃશ્ય દ્વિ-પક્ષીય પ્રણાલી હતું, જેમાં કોંગ્રેસ અને શિરોમણી અકાલી દળ (SAD) મુખ્ય દાવેદાર હતા. બાદમાં ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) સાથે જોડાણ કર્યું હતું અને 2007 અને 2012 માં સતત બે ચૂંટણી જીતી હતી અને ભાજપ સાથે મળીને સરકાર બનાવી હતી. 2017 માં જ્યારે એસએડી કોંગ્રેસ સામે વિધાનસભા ચૂંટણી હારી ત્યારે પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ હતી.

2017ની ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટી (AAP) ના ઉદભવની સાક્ષી હતી. તેના સુપ્રિમો, અરવિંદ કેજરીવાલે પંજાબનો પ્રવાસ કર્યો હતો. આ દરમિયાન તેઓ દિલ્હીમાં 1984ની શીખ વિરોધી હિંસાના પીડિતોનો કેસ લડનારા વકીલ હરવિન્દર સિંહ ફૂલકા જેવા પ્રભાવશાળી વ્યક્તિઓને આકર્ષવામાં સક્ષમ હતા. સુચા સિંહ છોટેપુર સહિત અનેક મહત્વના રાજકીય નેતાઓને પણ સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા.

શરૂઆતમાં, આમ આદમી પાર્ટીની તરફેણમાં એક વિશાળ લહેર હતી, પરંતુ કથિત ગેરવહીવટ અને વધુ પડતા આત્મવિશ્વાસને કારણે તેનો પ્રભાવ ટૂંક સમયમાં જ ઓસરી ગયો. તેમ છતાં, AAPએ કુલ વોટના 23.80 ટકા કબજે કરીને 22 વિધાનસભા બેઠકો જીતી હતી. AAPએ પંજાબના પરંપરાગત રાજકીય પક્ષો એટલે કે કોંગ્રેસ અને SADની વોટબેંકને અનુક્રમે 1.47 અને 11.20 ટકા નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું. કોંગ્રેસે 77 બેઠકો કબજે કરી અને SADનો પોતાનો હિસ્સો ઘટીને 18 બેઠકો પર આવી ગયો હતો.

શિરોમણી અકાલી દળ જ્યારથી તેના સાથી ભાજપથી અલગ થઈ ગયું છે અને BSP સાથે ચૂંટણીમાં પ્રવેશ કર્યો છે. જે અમુક ભાગમાં મજબૂત હાજરી ધરાવે છે. ખાસ કરીને દોઆબા પ્રદેશમાં જલંધરની આસપાસના જિલ્લાઓનો સમાવેશ થાય છે.

આ પણ વાંચો  : Punjab Elections 2022: સત્તા માટે 5 પક્ષ મેદાને, ભાજપ કિંગમેકર બનવાની આશામાં

આ પણ વાંચો : કેપ્ટન અમરિન્દર સિંહ ‘હોકી સ્ટીક’ સાથે ચૂંટણી મેદાનમાં ઉતરશે, પાર્ટીએ કહ્યું ‘હવે બસ ગોલ કરવાનો બાકી’