વિદેશમાં ભણવાનું સપનું જોતાં યુવાનો માટે સૌથી મોટી અડચણ શિક્ષણનો ખર્ચ છે. ઘણા એવા વિદ્યાર્થીઓ છે જેઓ હોશિયાર છે, પરંતુ વિદેશમાં થતા ખર્ચને ઉઠાવી શકતા ન હોવાથી તેઓ અભ્યાસ માટે જઈ શકતા નથી. આ જ કારણ છે કે Scholarship આવા વિદ્યાર્થીઓ માટે મોટી રાહત લાવે છે. આ Scholarships વિવિધ પ્રકારની હોય છે, જે વિદ્યાર્થીઓને માત્ર વિદેશમાં અભ્યાસ કરવાની તક જ નથી આપતી, પરંતુ ત્યાં થતા ખર્ચને પણ આવરી લે છે. ભારત સરકાર વિદ્યાર્થીઓને વિદેશમાં અભ્યાસ માટે Scholarship પણ આપે છે.
વાસ્તવમાં ભારત સરકારનું શિક્ષણ મંત્રાલય વિદેશમાં ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવા માંગતા વિદ્યાર્થીઓને નાણાંકીય સહાય પૂરી પાડે છે. મંત્રાલય દ્વારા અનેક પ્રકારની શિષ્યવૃત્તિઓ આપવામાં આવે છે. આ શિષ્યવૃત્તિઓ માટે રજીસ્ટ્રેશન કરવા માટે વિદ્યાર્થીઓએ મંત્રાલયની ઓપિશિયલ વેબસાઇટ education.gov.in પર જવું પડશે. ચાલો આજે તમને સરકાર દ્વારા આપવામાં આવતી શિષ્યવૃત્તિ વિશે જણાવીએ.
સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ મંત્રાલય દ્વારા ઘણી સ્કોલરશિપ આપવામાં આવે છે. આમાં નેશનલ ઓવરસીઝ સ્કોલરશિપ યોજનાનો પણ સમાવેશ થાય છે. આ શિષ્યવૃત્તિ અનુસૂચિત જાતિ, લુપ્તપ્રાય વિચરતી અને વિચરતી જાતિઓ, ભૂમિહીન ખેતમજૂરો, પરંપરાગત કારીગરો અને પરંપરાગત કારીગરો કેટેગરીના લોકોને આપવામાં આવે છે. આ શિષ્યવૃત્તિ વિદેશમાં માસ્ટર ડિગ્રી અને પીએચડી કરવા માટે આપવામાં આવે છે.
સ્કોલરશિપ માટે અપ્લાય કરવા માટે વ્યક્તિએ ઓફિશિયલ વેબસાઇટ nosmsje.gov.in પર જવું પડશે. શિષ્યવૃત્તિ ફોર્મમાં, તમારે વ્યક્તિગત વિગતો, અભ્યાસક્રમનું નામ અને વિદેશી યુનિવર્સિટીના નામનો ઉલ્લેખ કરવો પડશે. આ સિવાય પુરાવા માટે ઘણા ડોક્યુમેન્ટ્સ જમા કરાવવા પડે છે. ઉમેદવારો પાસે ઓછામાં ઓછા 60 ટકા વધુ ગુણ હોવા જોઈએ.
જો કોઈ વિદ્યાર્થી અનુસૂચિત જનજાતિમાંથી આવે છે, તો તેના માટે વિદેશમાં અભ્યાસ કરવાની પણ તક છે. રાષ્ટ્રીય વિદેશી શિષ્યવૃત્તિ યોજના આદિજાતિ બાબતોના મંત્રાલય દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે. આ માટે ઉમેદવારોએ overseas.tribal.gov.in પર જઈને અરજી કરવાની રહેશે. આ શિષ્યવૃત્તિ દર વર્ષે 20 વિદ્યાર્થીઓને વિદેશમાં માસ્ટર ડિગ્રી, પીએચડી અને પોસ્ટ-ડોક્ટરલ અભ્યાસક્રમો કરવા માટે આપવામાં આવે છે.
ઓવરસીઝ વિઝિટિંગ ડોક્ટરલ ફેલોશિપ પ્રોગ્રામ વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી મંત્રાલય દ્વારા આપવામાં આવે છે. આ ફેલોશિપનો હેતુ વિદેશી સંસ્થાઓમાં પીએચડી કરી રહેલા વિદ્યાર્થીઓને આગળ વધવામાં મદદ કરવાનો છે. આ ફેલોશિપ ફક્ત ભારતીય નાગરિકોને જ આપવામાં આવે છે. ઉમેદવારો STEM વિષયમાં પૂર્ણ-સમયની પીએચડી ડિગ્રી સાથે સંકળાયેલા હોવા જોઈએ. વધુ વિગતો માટે serbonline.inની મુલાકાત લો.
લઘુમતી બાબતોનું મંત્રાલય પઢો પરદેશ યોજના (લઘુમતી સમુદાયોના વિદ્યાર્થીઓ માટે વ્યાજ સબવેન્શન સ્કીમ) પ્રદાન કરે છે. વધુ માહિતી માટે ઉમેદવારોએ ઓફિશિયલ વેબસાઇટ minorityaffairs.gov.inની મુલાકાત લેવાની રહેશે. આ અંતર્ગત વિદેશમાં અભ્યાસ માટે લીધેલી લોન માફ કરવાની યોજના છે. આ અંગે ઉમેદવારોએ તેમની બેંક વિગતો આપવાની રહેશે.