Makhana Farming: મખાનાની ખેતીથી થાય છે અઢળક કમાણી, કેવી રીતે કરી શકાય છે ખેતી ?
Makhana Farming: ખેડૂતોની (Farmers) આવક વધારવા માટે દેશમાં પરંપરાગત ખેતીને બદલે બાગાયત અને અન્ય રોકડિયા પાકોની ખેતી પર ભાર મૂકવામાં આવી રહ્યો છે. આ દિવસોમાં મખાનાની ખેતી (Makhana Farming) કેવી રીતે કરવી. મખાના માત્ર ખાવામાં જ સ્વાદિષ્ટ નથી, પરંતુ તેના ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો પણ છે, તેથી જ તેને સુપરફૂડ કહેવામાં આવે છે. તે જ સમયે, […]
Makhana Farming: ખેડૂતોની (Farmers) આવક વધારવા માટે દેશમાં પરંપરાગત ખેતીને બદલે બાગાયત અને અન્ય રોકડિયા પાકોની ખેતી પર ભાર મૂકવામાં આવી રહ્યો છે. આ દિવસોમાં મખાનાની ખેતી (Makhana Farming) કેવી રીતે કરવી. મખાના માત્ર ખાવામાં જ સ્વાદિષ્ટ નથી, પરંતુ તેના ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો પણ છે, તેથી જ તેને સુપરફૂડ કહેવામાં આવે છે. તે જ સમયે, તેની ખેતીને કારણે ખેડૂતોની આવક પણ અનેક ગણી વધી જાય છે.
વિશ્વના લગભગ 80-90 ટકા મખાનાનું ઉત્પાદન માત્ર ભારતમાં થાય છે. જો કે સમગ્ર દેશમાં મખાનાની ખેતી લગભગ 15 હજાર હેક્ટરમાં થાય છે, પરંતુ તેનું 80-90 ટકા ઉત્પાદન માત્ર બિહારમાં થાય છે. બિહારમાં મખાના સંશોધન કેન્દ્ર પણ છે, જ્યાં મખાનાનું ઉત્પાદન કેવી રીતે વધારવું અને ખેડૂતોનો નફો કેવી રીતે વધારવો તે અંગે સંશોધન કરવામાં આવે છે. તેને કમળના બીજ પણ કહેવામાં આવે છે. જેની બજારમાં ખૂબ માંગ છે અને કિંમત પણ સારી છે.
મખાનાની ખેતી કેવી રીતે થાય છે?
મખાનાની ખેતી બે રીતે કરી શકાય છે. પ્રથમ પદ્ધતિ તળાવમાં ખેતી છે અને બીજી પદ્ધતિ ખેતરોમાં છે. તેની ખેતીમાં બે પાક લઈ શકાય છે. પ્રથમ માર્ચમાં વાવેતર અને પછી ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બરમાં લણણી કરી શકાય છે. બીજી તરફ, બીજો પાક સપ્ટેમ્બર-ઓક્ટોબરમાં વાવવામાં આવે છે, જેની લણણી ફેબ્રુઆરી-માર્ચમાં થાય છે. પહેલા તેની નર્સરી તૈયાર કરવામાં આવે છે અને પછી તેને ઓછામાં ઓછા દોઢથી બે ફૂટ પાણીવાળા ખેતર અથવા તળાવમાં રોપવામાં આવે છે. તેનો પાક લગભગ 6 મહિનામાં તૈયાર થઈ જાય છે.
પહેલા મખાનાના બીજમાંથી લાવા બનાવવામાં આવે છે અને પછી તેને બજારમાં વેચવામાં આવે છે. પહેલા મખાનાને તડકામાં સૂકવવામાં આવે છે અને પછી તેને તપેલીમાં ગરમ કરવામાં આવે છે. જ્યારે તે ખૂબ જ ગરમ થાય છે, ત્યારે તેને લાકડાના પાટિયા પર મૂકવામાં આવે છે અને લાકડાના હથોડાથી મારવામાં આવે છે, જેના કારણે તે લાવા બની જાય છે. બજારમાં જે સફેદ રંગના મખાના વેચાય છે તે મખાનાનો જ લાવા છે.
જો તમે 1 હેક્ટરમાં મખાનાની ખેતી કરો છો, તો તમને લગભગ 1 લાખ રૂપિયાનો ખર્ચ થાય છે. તે જ સમયે, તમને આનાથી 1 થી 1.5 લાખ રૂપિયાનો ફાયદો થશે. જો તે ઘરે લાવા બનાવી શકે તો પણ તેનો નફો 60-70 ટકા વધી જશે. એટલે કે તે 2 લાખ રૂપિયા સુધીનો નફો પણ મેળવી શકે છે. બજારમાં મખાના 500-800 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાય છે. શિયાળુ પાકમાં ઓછું ઉત્પાદન થાય છે. પરંતુ તેમ છતાં તમને 1 હેક્ટરમાં 1 લાખ રૂપિયાનો નફો મળશે. એટલે કે, તમે 1 હેક્ટરમાં મખાનાની ખેતી કરીને એક વર્ષમાં 3 લાખ રૂપિયાનો નફો કમાઈ શકો છો.
આ પણ વાંચો : Farmers Protest: ‘વિજય રેલી’ બાદ દિલ્હીની સરહદો આજથી ખાલી થશે, ખેડૂતો ઘરે જતા પહેલા સરહદોની કરશે સફાઈ