દેશના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં ડાંગરની (Paddy) રોપણીનું કામ પૂર્ણ થયું છે. હવે ખેડૂતોએ ડાંગરના પાકને રોગો અને જીવાતોથી બચાવવા તૈયારીઓ શરૂ કરી દીધી છે. સારી ઉપજ મેળવવા માટે પાકને જીવાતો અને રોગોથી બચાવવો જરૂરી છે. જો તમારા ખેતરમાં પણ ડાંગરનો પાક હોય અને જીવાતો અને રોગો થવાનો ભય હોય, તો તમે રોગ માટે જંતુનાશકો અને રાસાયણિક દવાઓનો છંટકાવ કરી શકો છો.
ભારતીય કૃષિ સંશોધન સંસ્થા, પુસાના ડિરેક્ટર ડો. અશોક કુમાર સિંઘ કહે છે કે ડાંગરના પાક પર કેટલાક જીવાતો અને રોગોની ખૂબ અસર પડે છે. આ સ્થિતિમાં, તેમની કાળજી લેવી જરૂરી છે અને ખેડૂતોએ સમયસર દવાનો છંટકાવ કરવો જોઇએ. તેઓ કહે છે કે જો રોગનો પ્રકોપ અથવા જીવાત પ્રથમ વખત છંટકાવ દ્વારા સમાપ્ત થતા નથી, તો પછી બીજી વાર નવી દવાનો ઉપયોગ કરો. તેની અસર જીવાતો અને રોગો પર વધુ પડશે અને પાક સલામત રહેશે.
આ કીટાણુ અને રોગોથી બચવું જરૂરી
ડીડી ફાર્મરના એક અહેવાલ મુજબ ડાંગરના પાકને સ્ટેમ બોરર, પિંક સ્ટેમ બોરર, પાન રેપર, ડાંગર હોપર અને ગંધ બગ જેવા જીવાતો સાથે મોનીટરીંગ કરતા રહો. ડાંગરમાં ફૂગ, ભૂરા ડાઘ, આવરણની ખામી, કંદ અને ઝીંકની ઉણપ વગેરેને કારણે પાકમાં રોગો પણ થઇ શકે છે. ડાંગરના પાકમાં જીવાતો અને અન્ય રોગોની સમસ્યા પોષણનો અભાવ અને બીજની સારવાર ન કરવાને કારણે થાય છે. ડાંગરના પાંદડામાં બેક્ટેરિયલ બ્લાઇટના નિયંત્રણ માટે ડ્રેનેજની વ્યવસ્થા કરો.
રોગના નિવારણ માટે 74 ગ્રામ એગ્રીમિસિન -199 અને 500 ગ્રામ કોપર ઓક્સીક્લોરાઇડનું દ્રાવણ બનાવો અને તેને હેક્ટર દીઠ 3-4 વખત સ્પ્રે કરો. ઝીંકની ઉણપના કિસ્સામાં 15-30 દિવસના અંતરાલમાં 0.5 ઝીંક સલ્ફેટને 0.25 સ્લેક્ડ ચૂનાના સોલ્યુશન સાથે 3 વખત છાંટો. લાઇટ ટ્રેપનો ઉપયોગ કરીને સ્ટેમ બોરરનું નિરીક્ષણ રાખો.
આ સિવાય ડાંગરના પાકમાં નીંદણ પણ મોટી સમસ્યા છે. આ માટે ખેડૂતો એ અગાઉથી દવાનો છંટકાવ કરી શકે છે. જો તેનાથી પણ સમસ્યા હલ થતી નથી, તો પછી નિંદણ જરૂરી છે. રોપણીના 20-25 દિવસ પછી ખેડૂતોને નીંદણ અને સુંવાળા પાડવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. તેની સાથે નીંદણ પર અસરકારક નિયંત્રણ કરી શકાય છે. જો બીજા નીંદણની જરૂર હોય તો, રોપણી કર્યાના બે મહિનામાં કરો.
જો નીંદણ ખેતરમાં જ રહે છે, તો તે સીધી ઉપજને અસર કરે છે. બીજી બાજુ, જ્યારે ખેતરમાં ખાતર નાખવામાં આવે છે અને ડાંગરના પાકને દબાવવામાં આવે છે ત્યારે નીંદણ ઝડપથી વધે છે. આ ફક્ત ઉપજને અસર કરશે નહીં, ખર્ચમાં પણ વધારો કરશે. બીજી બાજુ, તમને રવી સિઝનના વાવણી દરમિયાન સમસ્યાનો સામનો કરવો પડે છે, તેથી ડાંગરના ખેતરમાં નીંદણ નિયંત્રણ ખૂબ મહત્વનું છે.
આ પણ વાંચો : પાક પર નવી જાતના જીવજંતુઓનું આક્રમણ વધ્યું, જાણો શું છે કારણ ?
આ પણ વાંચો :કોરોના મહામારી વચ્ચે કૃષિ ઉત્પાદનોની નિકાસમાં જોરદાર ઉછાળો, નિકાસમાં ઘઉંએ બનાવ્યો રેકોર્ડ