ગયા વર્ષે ખરીફ સીઝનમાં કપાસના પાકમાં ગુલાબી ઈયળનો ઉપદ્રવ જોવા મળ્યો હતો. પિંક બોલવોર્મના કારણે કપાસના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થયો છે. આગામી ખરીફ સિઝનમાં કપાસના પાક પર ગુલાબી ઈયળનો હુમલો ન થાય તે માટે સરકારે અત્યારથી જ તૈયારીઓ શરૂ કરી દીધી છે. રાજસ્થાન સરકાર દ્વારા જિનિંગ મિલ માલિકો અને પ્રતિનિધિઓ સાથે બેઠક યોજી હતી.
સરકારે કૃષિ વિભાગ, કૃષિ માર્કેટિંગ વિભાગ અને જિનિંગ મિલ માલિકોને પરસ્પર સંકલનમાં ગુલાબી ઈયળના અસરકારક વ્યવસ્થાપન માટે જરૂરી પ્રયાસો કરવા નિર્દેશ આપ્યો હતો. ખેડૂતોને ટેકનિકલ માહિતી પણ પૂરી પાડો, જેથી આવનારી ખરીફ સિઝનમાં પિંક બોલવોર્મને નિયંત્રણમાં લઈને કપાસનું ઉત્પાદન વધારી શકાય.
ફેરોમોન ટ્રેપ કપાસની મિલોની આસપાસ લગાવવી જોઈએ જેથી કરીને ગુલાબી ઈયળ પ્રારંભિક તબક્કે શોધી શકાય અને સમયસર તેનું નિયંત્રણ કરી શકાય. જીનીંગ મિલોમાં રેસા અને કપાસના બીજ કાઢવા માટે જંતુના ઉપદ્રવથી પ્રભાવિત ખેતરોમાંથી કાચો કપાસ લાવવામાં આવે છે. ગુલાબી ઇયળ પ્યુપા અવસ્થામાં જીનીંગ મીલોમાંથી આવતા કપાસમાં અને જીનીંગ બાદ બાકી રહેલા ભાગમાં હાજર હોય છે.
અનુકૂળ પરિસ્થિતિઓ મળતાં જ તેઓ પુખ્ત જંતુઓ બની જાય છે અને કપાસની વાવણી સમયે જિનિંગ મિલની આસપાસ કપાસના પાકને ચેપ લગાડે છે. તેથી, જ્યાં પણ કોટન મિલ હોય ત્યાં ખુલ્લામાં કપાસના જિનનો સંગ્રહ કરવો નહીં.
આ પણ વાંચો : ખેડૂતોએ શેરડી અને ચણાના પાકમાં રોગ-જીવાતના નિયંત્રણની સાથે આ ખેતી કાર્યો કરવા, પાક ઉત્પાદનમાં થશે વધારો
કપાસના બોલને પોલીથીન શીટથી ઢાંકીને રાખો. એલ્યુમિનિયમ ફોસ્ફાઈડથી 48 કલાક બંધ રૂમમાં અથવા તેને પોલીથીન શીટથી ઢાંકીને ધુમાડો કરવા સૂચનો આપવામાં આવ્યા. જે ખેડૂતો પોતાના ખેતરમાં બીટી કપાસના લાકડાનો સંગ્રહ કર્યો છે, તેઓએ પાકની વાવણી કરતા પહેલા ખેતરમાં એકત્ર ન કરવા વિનંતી કરી.
કૃષિ સંશોધન કેન્દ્ર, શ્રીગંગાનગરના કીટશાસ્ત્રી ડો. રૂપસિંહ મીણાએ ગુલાબી ઈયળના સમગ્ર જીવન ચક્ર વિશે તેના વિવિધ તબક્કાઓ ઓળખવા સહિતની વિસ્તૃત માહિતી આપી હતી. સાથે જ કપાસમાં થતા નુકસાનના લક્ષણો વિશે સમજાવ્યું હતું. બીટી કપાસમાં એક જ પ્રકારના જંતુનાશકનો વારંવાર ઉપયોગ કરવાને બદલે જંતુનાશકો બદલવા અને પાકનો સમયગાળો 120 દિવસનો થાય પછી જ પાયરેથ્રોઇડ આધારિત જંતુનાશકોનો ઉપયોગ કરવાની સલાહ આપી હતી.