કેન્દ્ર સરકારથી લઈને રાજ્ય સરકારો ખેડૂતોની આવક વધારવામાં લાગી છે. આ માટે બંને સરકારો પોતપોતાના સ્તરે ખેડૂતોના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને યોજનાઓ ચલાવી રહી છે. આ યોજનાઓ દ્વારા ખેડૂતોને બમ્પર સબસિડી આપવામાં આવી રહી છે. ખાસ વાત એ છે કે આ યોજનાઓથી ખેડૂતોને ઘણો ફાયદો થયો છે. ઘણા ખેડૂતોની આવક અગાઉની સરખામણીમાં વધી છે.
આ રીતે, કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા ઘણી યોજનાઓ ચલાવવામાં આવી રહી છે, પરંતુ તેમાંથી પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ યોજના, પ્રધાનમંત્રી ફસલ બીમા યોજના અને પ્રધાનમંત્રી કુસુમ યોજના મુખ્ય છે. જ્યારે એનિમલ ફાર્મર્સ ક્રેડિટ કાર્ડ યોજના હરિયાણા સરકાર દ્વારા ચલાવવામાં આવી રહી છે અને બિહાર સરકાર દ્વારા મુખ્યમંત્રી બાગાયત મિશન યોજના ચલાવવામાં આવી રહી છે. આ યોજનાઓ દ્વારા ખેડૂતોને સબસિડીની રકમ આપવામાં આવી રહી છે, જેથી ખેડૂત ભાઈઓ તેમની ખેતી સારી રીતે કરી શકે. તો ચાલો જાણીએ આ યોજનાઓ વિશે.
પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ યોજના પીએમ કિસાન તરીકે ઓળખાય છે. આ કેન્દ્રીય ક્ષેત્રની યોજના છે. આ યોજના કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા સીમાંત અને નાના ખેડૂતોની આવક વધારવા માટે શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ અંતર્ગત ખેડૂતોને વર્ષમાં 6000 રૂપિયાની આર્થિક સહાય આપવામાં આવે છે. ખાસ વાત એ છે કે આ રૂપિયા ત્રણ સમાન હપ્તામાં આપવામાં આવે છે. સમગ્ર રકમ સીધી ખેડૂતોના ખાતામાં જમા થાય છે. અત્યાર સુધી પીએમ મોદીની ભાજપ સરકારે પીએમ કિસાનના 13 હપ્તા જાહેર કર્યા છે. હવે ખેડૂતો 14મા હપ્તાની આતુરતાથી રાહ જોઈ રહ્યા છે. પીએમ મોદીએ 27 ફેબ્રુઆરીએ 13મા હપ્તા માટે 16 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુની રકમ જાહેર કરી હતી. 8 કરોડ ખેડૂતોએ 13મા હપ્તાનો લાભ લીધો હતો.
કેન્દ્ર સરકારે વર્ષ 2016માં પ્રધાનમંત્રી ફસલ વીમા યોજના રજૂ કરી હતી. આ યોજના હેઠળ, કુદરતી પાકને નુકસાન થવાના કિસ્સામાં ખેડૂતોને વળતર આપવામાં આવે છે. PM પાક વીમા યોજના હેઠળ દેશમાં કુલ 37.59 કરોડ ખેડૂતોએ નોંધણી કરાવી છે. ખાસ વાત એ છે કે 7 વર્ષમાં 11.68 કરોડ ખેડૂતોએ પાકના નુકસાનના વળતર માટે અરજી કરી છે. તેના બદલામાં ખેડૂતોને 1.3 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુનો દાવો મળ્યો છે.
આ યોજના હરિયાણામાં ભાજપ સરકાર દ્વારા ચલાવવામાં આવી રહી છે. આ યોજના હેઠળ ખેડૂતોને ખૂબ ઓછા વ્યાજે લોન આપવામાં આવે છે, જેથી તેઓ પશુપાલનનો વ્યવસાય શરૂ કરી શકે. કિસાન ભાઈ પશુ કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ પર ન્યૂનતમ 60 હજાર રૂપિયા અને વધુમાં વધુ 3 લાખ રૂપિયાની લોન લઈ શકે છે. હાલમાં હરિયાણા સરકાર પશુ કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ પર ભેંસ ઉછેર માટે રૂ. 60,249, ઘેટાં અને બકરી ઉછેર માટે રૂ. 4,063 અને પિગરી માટે રૂ. 16,327ની લોન આપી રહી છે.
આ યોજના બિહાર સરકાર દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી છે. આ અંતર્ગત જામફળ, લીચી, મશરૂમ, સફરજન, કેરી, જેકફ્રૂટ, મખાણા, જાંબુ, આમળા અને કેળાની ખેતી કરતા ખેડૂતોને બમ્પર સબસીડી આપવામાં આવી રહી છે. યોજનાનો લાભ લેવા માટે ખેડૂતોએ બાગાયત નિયામકની વેબસાઈટ પર જઈને અરજી કરવાની રહેશે.