આપણે સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સમસ્યાઓ દરમ્યાન મુશ્કેલીના સમયમાં આર્થિક ભીંસ ઈલાજ માટે અડચણ ન બને તે માટે સ્વાસ્થ્ય વીમો(Health insurance) લેતા હોઈએ છીએ. જોકે આમ છતાં તમે એવા લોકોમાં પણ સામેલ થઈ શકો છો જેમનો વીમાનો ક્લેઇમ(Insurance Claim) નકારવામાં આવે છે. તે પણ એવા સમયે જ્યારે તમને વીમા ક્લેઇમની ખુબ જરૂર હોય છે. જો ક્લેઇમના નાણાની ખૂબ જ જરૂર હોય અને ક્લેઇમ નકારી કાઢવામાં આવે તો આનાથી વધુ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિ હોઈ શકે નહીં. આવી સ્થિતિમાં મનમાં પહેલો પ્રશ્ન એ આવે છે કે જો વીમાનો દાવો નકારવામાં આવે તો શું કરવું? ક્યાં ફરિયાદ કરવી અને ક્યાં તરત જ તેની સુનાવણી કરવામાં આવશે. નિષ્ણાતો આ વિશે જણાવે છે કે જો ક્લેઇમ નકારી કાઢવામાં આવે છે તો સૌ પ્રથમ તે પત્રની રાહ જોવી જોઈએ જેને લેટર ઓફ રિજેક્શન કહેવામાં આવે છે. આ પત્ર વીમા કંપની દ્વારા તેના ગ્રાહકને મોકલવામાં આવે છે. આ પત્રમાં વીમાના ક્લેઇમને નકારવાના તમામ કારણો આપવામાં આવ્યા છે.
ક્લેઇમ ફગાવી દેવાનું મોટું કારણ એ હોય છે કે ગ્રાહક વીમો લેતા સમયે કહે છે કે તેને કોઈ રોગ નથી. તેથી જ વીમો લેતી વખતે તેનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો ન હતો. ઈન્સ્યોરન્સ કંપનીનું કહેવું છે કે તેનાથી બીમારી છુપાવવામાં આવી છે અને તેના આધારે ક્લેઈમ રિજેક્ટ થવાની શક્યતા વધી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં ગ્રાહકની સામે ફરિયાદ કરવા સિવાય બીજો કોઈ વિકલ્પ બચતો નથી. ગ્રાહકે પહેલા વીમા કંપનીમાં ફરિયાદ નોંધાવવી જોઈએ. ફરિયાદમાં વીમા અને બીમારી સંબંધિત તમામ હકીકતો લખો. જો તમારો દાવો 30 લાખ રૂપિયાથી ઓછો છે તો ફરિયાદની નકલ નોડલ ઓફિસરને મોકલવામાં આવે છે. જો ફરિયાદ પર કોઈ સુનાવણી ન થાય તો તમે લોકપાલને ફરિયાદ કરી શકો છો.
જો તમારો વીમા દાવો 30 લાખ રૂપિયાથી વધુ છે તો તમે ગ્રાહક ફોરમમાં તમારી ફરિયાદ નોંધાવી શકો છો. જો રકમ આનાથી ઓછી હોય તો તમારે વીમા લોકપાલને ફરિયાદ કરવી પડશે. એક સવાલ એ પણ છે કે પોલિસી ખરીદતી વખતે ગ્રાહકને કોઈ રોગ નથી અને દોઢ વર્ષ પછી કોઈ રોગ બહાર આવશે તો તેને કવર કેવી રીતે કરવામાં આવશે. આ અંગે ‘વીમા સમાધાન’ના શૈલેષ કુમાર કહે છે કે કોન્ટ્રાક્ટ શરૂ થાય તે દિવસથી પોલિસી કવર છે. આ કરવાની શ્રેષ્ઠ રીત એ છે કે જે દિવસે પોલિસી શરૂ થઈ રહી હોય તે દિવસથી પોલિસી ફાઇલમાં તે જ દિવસનો મેડિકલ ચેકઅપ રિપોર્ટ મૂકવો. આ પછીથી ક્લેમ લેવા માટે ફાયદાકારક રહેશે.
વીમાનો દાવો નકારવામાં ન આવે તે માટે તે સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે કે વીમાના તમામ નિયમો અને શરતો કાળજીપૂર્વક વાંચવી જોઈએ. ફોર્મમાં બધું સમજ્યા પછી જ તેના પર સહી કરવી જોઈએ. જો તમને પહેલા કોઈ રોગ થયો હોય, ધૂમ્રપાનનું વ્યસન હોય અથવા દારૂ પીવાની આદત હોય તો તેનો ઉલ્લેખ વીમા સ્વરૂપમાં કરવો આવશ્યક છે. આ સાથે વીમા કંપની પછીથી કહી શકશે નહિ કે ગ્રાહકે તેની સંપૂર્ણ વાર્તા કહી નથી. આ બધી સરળ પદ્ધતિઓ અપનાવવાથી દવાનો અસ્વીકાર ટાળી શકાય છે.