યુક્રેન પર રશિયાના હુમલાથી (Russia-Ukraine crisis) સર્જાયેલી વૈશ્વિક અશાંતિ વચ્ચે યુએસ ફેડરલ રિઝર્વની એક મહત્વપૂર્ણ બેઠક 15 માર્ચથી શરૂ થઈ રહી છે અને બેઠકના પરિણામો 16 માર્ચે આવશે. ફેડરલ રિઝર્વ દ્વારા વ્યાજ દર અંગે લેવાયેલા નિર્ણય પર દુનિયાની નજર છે. ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત હાલમાં ઘણા વર્ષોના સર્વોચ્ચ સ્તરે છે. રૂપિયા પર દબાણ યથાવત છે. આ તમામ સંજોગો વચ્ચે વિદેશી રોકાણકારો ભારતીય બજારમાંથી તેમનું રોકાણ પાછું ખેંચી રહ્યા છે. માર્ચ મહિનામાં અત્યાર સુધીમાં વિદેશી રોકાણકારોએ શેરબજાર (Foreign Portfolio Investors) માંથી 41168 કરોડ રૂપિયા પાછા ખેંચી લીધા છે. બોન્ડ માર્કેટ સહિત, આ ઉપાડ 45608 કરોડ છે. આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં કુલ 1 લાખ 10 હજાર 63 કરોડ રૂપિયા ઉપાડી લેવામાં આવ્યા છે.
ડિપોઝિટરી ડેટા અનુસાર વિદેશી રોકાણકારો ઓક્ટોબરથી સતત વેચવાલી કરી રહ્યા છે. વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારોએ ઓક્ટોબરથી અત્યાર સુધીમાં ભારતીય શેરબજારમાંથી 1 લાખ 48 હજાર 584 કરોડ રૂપિયા પાછા ખેંચી લીધા છે. જો શેરબજાર અને બોન્ડ માર્કેટને જોડીએ તો આ રકમ 1 લાખ 56 હજાર 862 કરોડ થાય છે.
જિયોજિત ફાઇનાન્શિયલ સર્વિસિસના ચીફ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ સ્ટ્રેટેજિસ્ટ વીકે વિજયકુમારે જણાવ્યું હતું કે એફપીઆઇ માની રહ્યા છે કે કોમોડિટીના ભાવમાં તીવ્ર વધારાથી ભારત વધુ પ્રભાવિત થશે. તેનું કારણ એ છે કે ભારત ક્રૂડ ઓઈલનો મોટો આયાતકાર દેશ છે. વિજયકુમારે જણાવ્યું હતું કે મુખ્યત્વે FPIs નાણાકીય અને IT કંપનીઓના શેરનું વેચાણ કરે છે. તેનું કારણ એ છે કે આ શેરો એફપીઆઈના પોર્ટફોલિયોમાં મહત્તમ હિસ્સો ધરાવે છે.
વોટરફિલ્ડ એડવાઈઝર્સના ચીફ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ ઓફિસર (લિસ્ટેડ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ્સ) નિમિષ શાહે જણાવ્યું હતું કે ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર 2021થી ડોલર મજબૂત થઈ રહ્યો છે. અમેરિકામાં પણ હવે વ્યાજ દર વધી રહ્યા છે. ભૌગોલિક રાજકીય તણાવને કારણે તેમનું સ્થળાંતર પણ વધ્યું છે, એમ તેમણે ઉમેર્યું હતું.
કોટક સિક્યોરિટીઝના ઇક્વિટી રિસર્ચ (રિટેલ)ના વડા શ્રીકાંત ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે માર્ચમાં અત્યાર સુધીમાં થાઇલેન્ડ સિવાયના તમામ ઊભરતાં બજારોએ ખેંચતાણ કરી છે. આ મહિને અત્યાર સુધીમાં તાઈવાન, દક્ષિણ કોરિયા, ઈન્ડોનેશિયા અને ફિલિપાઈન્સમાંથી અનુક્રમે 708.9 કરોડ ડોલર, 266.5 કરોડ ડોલર, 42.6 કરોડ ડોલર અને 2.6 કરોડ ડોલર પાછા ખેંચવામાં આવ્યા છે. તે જ સમયે, FPIએ થાઈલેન્ડના બજારોમાં 10.2 કરોડ ડોલર મૂક્યા છે.ૉ
ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં, FPIs એ ભારતીય બજારમાં $5.12 બિલિયનનું વેચાણ કર્યું હતું, જ્યારે સપ્ટેમ્બર ક્વાર્ટરમાં તેઓએ $563.43 મિલિયનની ખરીદી કરી હતી. કેલેન્ડર વર્ષ 2021માં, વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારોએ કુલ $3.76 બિલિયનની ખરીદી કરી હતી, જ્યારે 2020માં તેઓએ ભારતીય બજારમાં $8.42 બિલિયનનું રોકાણ કર્યું હતું.
એક તરફ વિદેશી રોકાણકારો વેચવાલી કરી રહ્યા છે. બીજી તરફ, ડોમેસ્ટિક ઇન્સ્ટિટ્યુશનલ ઇન્વેસ્ટર્સ (DII) મોટા પાયે ખરીદી કરી રહ્યા છે. છેલ્લા પાંચ મહિનાની ડીઆઈઆઈની ખરીદીની વાત કરીએ તો, ફેબ્રુઆરીમાં તેઓએ 42084 કરોડ, જાન્યુઆરીમાં 21928 કરોડ, ડિસેમ્બરમાં 31231 કરોડની કમાણી કરી હતી. નવેમ્બરમાં 30560 કરોડ અને ઓક્ટોબરમાં 4471 કરોડ.
આ પણ વાંચો :તાપીમાં દેશના પ્રથમ ‘સહકારથી સમૃદ્ધિ’ કાર્યક્રમનું આયોજન, ગુજરાતમાં સહકાર ક્ષેત્રથી સમૃધ્ધિ આવી : અમિત શાહ