શું તમને ખબર છે તમારા ખિસ્સામાં રહેતી ચલણી નોટ કાગળની બનેલી નથી! જાણો ભારતીય ચલણ અંગેના Interesting Facts
ભારતીય ચલણી નોટોમાં એટલી બધી સુરક્ષા સુવિધાઓ છે કે નકલી નોટો તેની સાથે મેળ ખાતી નથી. નોટો વિશેની આ માહિતી આરબીઆઈની વેબસાઈટ પર રેકોર્ડ કરવામાં આવી છે.
તમારા ખિસ્સામાં 10, 20, 50, 100 અથવા 200, 500 અથવા 2000ની નોટો આવશ્યક રહેતી હશે. દરરોજ તમે ખરીદી માટે પણ તેનો ઉપયોગ કરતા હશો. તમે આ નોટોને ભીની થવાથી બચાવવાની સંપૂર્ણ કાળજી લો છો.
કપડાં ધોતા પહેલા ખિસ્સામાંથી નોટો કાઢવાની વાત હોય કે અચાનક વરસાદ પડે ત્યારે પૈસા પ્લાસ્ટિકમાં રાખવાની હોય. આ કાગળની નોટો ખોવાઈ કે ભીંજાઈ ન જાય એ વિચારીને તમે નોટનું ધ્યાન રાખો છો! પરંતુ શું આ નોટો ખરેખર કાગળની બનેલી છે?
મોટાભાગના લોકો માને છે કે ભારતીય ચલણી નોટો માત્ર કાગળમાંથી જ બને છે પરંતુ તે એવું નથી. જો તે કાગળની બનેલી હોય તો તે નોટોની લાઈફ વધુ નહીં હોય. થોડા જ સમયમાં એ નોટો ફાટી જશે અથવા ઓગળી જશે. પરંતુ અમારી નોટો કાગળ કરતાં વધુ ટકાઉ હોય છે. શા માટે ખબર છે? કારણ કે આ નોટો કાગળની નથી પણ કપાસની બનેલી છે.
હા! ભારતીય નોટો 100% કોટનમાંથી બને છે. આ માહિતી કેન્દ્રીય બેંક RBIની વેબસાઈટ પર નોટો વિશે આપવામાં આવેલા FAQsમાં નોંધવામાં આવી છે. રિઝર્વ બેંક અનુસાર, નોટ બનાવવામાં 100% કપાસનો ઉપયોગ થાય છે, જેના કારણે નોટ લાંબા સમય સુધી ચાલે છે.
કપાસ કાગળ કરતાં વધુ મજબૂત છે. તેથી જ તેઓ ઝડપથી ફાટતા નથી. માત્ર ભારતમાં જ નહીં અન્ય ઘણા દેશોમાં નોટ બનાવવા માટે માત્ર કપાસનો ઉપયોગ થાય છે. ઉલ્લેખનીય છે કે સ્પર્શ કરતા કાગળ જેવી લાગે છે પરંતુ તે કોટન ફાઇબરમાંથી બનાવવામાં આવે છે.
વાસ્તવમાં કોટન ફાઈબરમાં એક ફાઈબર હોય છે જેનું નામ લેનિન છે. નોટ બનાવવા માટે કપાસની સાથે ગેટલિન અને Adhesive Solution નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ કારણે નોટનું આયુષ્ય લાંબુ બને છે. બાકીના પ્રિન્ટિંગ દરમિયાન, નોટોમાં એટલી બધી સુરક્ષા સુવિધાઓ થ્રેડેડ કરવામાં આવે છે કે ફ્રોડ અથવા નકલી નોટો તેની સાથે મેળ ખાતી નથી.