Sports Budget : ખેલાડીઓ પર મોદી સરકાર થઈ મહેરબાન, રમતગમતના બજેટમાં બમ્પર વધારો
Budget 2023: સરકારનું ફોકસ ફરી એકવાર તેની મુખ્ય ઈવેન્ટ ખેલો ઈન્ડિયા પર છે, જેના માટે એક હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુની ફાળવણી કરવામાં આવી છે.
આવકવેરામાં મુક્તિ, મોંઘી અને સસ્તી વસ્તુઓ, નવી યોજનાઓ ઉપરાંત કેન્દ્રીય બજેટ દેશમાં રમતગમતની તૈયારીઓ માટે મળતા ભંડોળ પર પણ નજર રાખે છે. ખાસ કરીને એવા સમયે જ્યારે ભારતીય ખેલાડીઓ આગામી થોડા મહિનામાં વિશ્વની સૌથી મોટી ટુર્નામેન્ટમાં ભાગ લેવાના છે. આવી સ્થિતિમાં, કેન્દ્ર સરકારે બજેટ 2023માં 700 કરોડ રૂપિયાથી વધુનો વધારો કર્યો છે, જેથી ખેલાડીઓની તૈયારીમાં આર્થિક સ્થિતિ અવરોધ ન બને. કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે બુધવારે, 1 ફેબ્રુઆરીએ સંસદમાં બજેટ રજૂ કર્યું, જેમાં રમત મંત્રાલયને 3397.32 કરોડ રૂપિયા આપવાની જાહેરાત કરવામાં આવી છે.
સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈના અહેવાલ અનુસાર નવા બજેટમાં મળેલી રકમ ગત નાણાકીય વર્ષમાં સરકાર તરફથી રમત મંત્રાલયને મળેલા બજેટ કરતા 723.97 કરોડ રૂપિયા વધુ છે. બજેટમાં વધારો થવા પાછળનું મુખ્ય કારણ આ વર્ષે ચીનમાં યોજાનારી એશિયન ગેમ્સ અને આવતા વર્ષે પેરિસમાં યોજાનારી ઓલિમ્પિક ગેમ્સ છે, જેની તૈયારીઓ માટે ખેલાડીઓને વારંવાર વિદેશી તાલીમ માટે મોકલવામાં આવે છે.
એક વર્ષ પહેલા જાહેર થયેલા બજેટમાં રમતગમત મંત્રાલય માટે 3,062.60 કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી કરવામાં આવી હતી. જોકે, મંત્રાલયને છેલ્લે સંશોધિત બજેટમાં માત્ર રૂ. 2,673.35 કરોડ જ મળ્યા હતા. આ ઘટાડાનું એક મુખ્ય કારણ ચીનમાં પ્રસ્તાવિત એશિયન ગેમ્સને સ્થગિત કરવાનું માનવામાં આવે છે, જે હવે આ વર્ષે ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બરમાં ચીનમાં યોજાશે. આવી સ્થિતિમાં આ વર્ષે ફાળવણીમાં પણ વધારો કરવામાં આવ્યો છે.
ખેલો ઈન્ડિયામાં સૌથી વધુ મહેરબાન
ફરી એકવાર સરકારના મુખ્ય રમતગમત કાર્યક્રમ ખેલો ઈન્ડિયા માટે સૌથી વધુ બજેટ છે. ખેલો ઈન્ડિયા – રમતગમતના વિકાસ માટેનો રાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમ સરકારની પ્રાથમિકતા છે, તેને ગત નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન રૂ. 606 કરોડની સુધારેલી ફાળવણી સામે રૂ. 1,045 કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા છે. તેમાં 439 કરોડ રૂપિયાનો વધારો થયો છે.
આ ઉપરાંત, સ્પોર્ટ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (SAI) માટે બજેટની ફાળવણીમાં રૂ. 36.09 કરોડનો વધારો કરવામાં આવ્યો છે, જે ખેલાડીઓ માટે રાષ્ટ્રીય શિબિરોનું આયોજન કરવા, કેમ્પ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને સાધનો આપવા, કોચની નિમણૂક કરવા અને સ્પોર્ટ્સ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની જાળવણી માટે જવાબદાર છે. વર્ષ 2023-24 માટે તેમની ફાળવણી રૂ. 785.52 કરોડ છે જે ગયા વર્ષના રૂ. 749.43 કરોડના સુધારેલા ખર્ચની સામે છે.
સ્પોર્ટ્સ ફેડરેશન, NADA માટે પણ એક વધારો
નેશનલ સ્પોર્ટ્સ ફેડરેશન (NSF) ને ગયા વર્ષના રૂ. 280 કરોડના સુધારેલા બજેટમાંથી રૂ. 45 કરોડની વધારાની ફાળવણી મળી છે અને હવે રૂ. 325 કરોડ મળશે. નેશનલ એન્ટિ-ડોપિંગ એજન્સી (NADA) અને નેશનલ ડોપ ટેસ્ટિંગ લેબોરેટરી (NDTL), જે વર્લ્ડ એન્ટી-ડોપિંગ એજન્સી (WADA) સાથે જોડાયેલી છે, તેને અગાઉ SAI દ્વારા ફંડ મળતું હતું, પરંતુ હવે આ સંસ્થાઓ સીધા તેમના ભંડોળ મેળવશે. આ વર્ષના બજેટમાં NADAને 21.73 કરોડ રૂપિયા આપવાની જોગવાઈ છે, જ્યારે ડોપ ટેસ્ટ કરાવતી NDTLને 19.50 કરોડ રૂપિયા મળશે.
વિશ્વભરના દેશો રમતગમતની શ્રેષ્ઠતા માટે પ્રયત્નશીલ છે અને રમત વિજ્ઞાન અને ખેલાડીઓની વૈજ્ઞાનિક તાલીમ પર વધુ ધ્યાન આપી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં આ વર્ષના બજેટમાં નેશનલ સ્પોર્ટ્સ સાયન્સ એન્ડ રિસર્ચ સેન્ટર માટે 13 કરોડ રૂપિયાની જોગવાઈ પણ કરવામાં આવી છે.