નવરાત્રી પર માતા દુર્ગાની સાથે કન્યાઓની પૂજા કરવાનું ખૂબ મહત્વ માનવામાં આવે છે. હિંદુ માન્યતા અનુસાર, કન્યાની પૂજા કરવાથી દેવીની પૂજા જેટલું જ ફળ મળે છે. આ જ કારણ છે કે જેઓ નવરાત્રી દરમિયાન 9 દિવસ ઉપવાસ કરે છે અને જેઓ નથી કરતા તેઓ બંને અષ્ટમી અથવા નવમી તિથિ પર માતાના આશીર્વાદ મેળવવા માટે તેમના ઘરમાં ખૂબ જ આદરપૂર્વક 9 કન્યાઓની પૂજા કરે છે.
માનવામાં આવે છે કે કન્યાની પૂજા કરવાથી દેવી દુર્ગા જલ્દી પ્રસન્ન થાય છે અને નવરાત્રીની પૂજા અને ઉપવાસનો સંપૂર્ણ લાભ આપે છે. આવો જાણીએ દેવી દુર્ગાનું સ્વરૂપ માનવામાં આવતી કન્યાઓની પૂજા કરવાની વીધિ વિશે.
નવરાત્રીની અષ્ટમી અથવા નવમી તિથિ પર પૂજાની પૌરાણિક માન્યતા છે. કહેવાય છે કે એકવાર ભગવાન ઇન્દ્રએ પરમપિતા બ્રહ્માને દેવી દુર્ગાને પ્રસન્ન કરવાનો સૌથી સરળ રસ્તો પૂછ્યો, ત્યારે તેમણે કુંવારી કન્યાઓની આદર અને શ્રદ્ધાથી પૂજા કરવાનું કહ્યું. એવું માનવામાં આવે છે કે છોકરીઓની પૂજા કરવાની આ પરંપરા ત્યારથી શરૂ થઈ હતી અને અત્યાર સુધી ચાલુ છે.
નવરાત્રીના અષ્ટમી અથવા નવમીના દિવસે પૂજા કરવામાં આવે છે 2 વર્ષની બાળકી કુમારી, 3 વર્ષની બાળકી ‘ત્રિમૂર્તિ’, 4 વર્ષની બાળકી ‘કલ્યાણી’, 5 વર્ષની બાળકી ‘મા કાળકા’, 6 વર્ષની બાળકી ‘ચંડિકા’, 7 એક વર્ષની બાળકી’શાંભવી’નું રૂપ છે, 8 વર્ષની બાળકી ‘દેવી દુર્ગા’ છે, 9 વર્ષની બાળકી ‘દેવી સુભદ્રા’ છે અને 10 વર્ષની બાળકી ‘રોહિણી’ છે. જેની આરાધનાથી સાધકને તમામ સુખ પ્રાપ્ત થાય છે અને માતા ભગવતીના આશીર્વાદ વર્ષભર તેના પર રહે છે.
નવરાત્રી દરમિયાન કન્યા પૂજા માટે, સૌ પ્રથમ તેને આદરપૂર્વક તમારા ઘરે આમંત્રિત કરો. તેમના ઘરમાં પ્રવેશતા જ તેમના પગ ધોવો, તેમને બેસાડો, કુમકુમનો ચાંદલો કરો, આ પછી, દેવી જેવી કન્યાઓની રોલી, ચંદન, ફૂલ વગેરેથી પૂજા કરો અને તેમને પુરી, શાક, હલવો વગેરે ખાવા આપો. આ પછી, ભોજન કર્યા પછી, તેમના હાથ ધોઈ લો અને તમારી ક્ષમતા અનુસાર તેમને ભેટ અને દક્ષિણા આપો.
જ્યારે છોકરી તમારા સ્થાને ભોગ ગ્રહણ કરે છે, ત્યારે તેના પગને સ્પર્શ કરો અને તેને અક્ષત સાથે થોડી હળદર ભેળવી દો અને તેને આશીર્વાદ તરીકે પોતાની જાત પર છાંટવાનું કહો. આ પછી તેમને સન્માનપૂર્વક વિદાય આપી. એવું માનવામાં આવે છે કે આ ઉપાય કરવાથી સાધકનું ઘર આખું વર્ષ ધન-સંપત્તિથી ભરેલું રહે છે અને ઘરમાં ક્યારેય દુ:ખ અને દુર્ભાગ્યનો પ્રવેશ થતો નથી.