Jaljilani Ekadashi : ક્યારે ઉજવાશે જળ જીલણી એકાદશીનો તહેવાર, જાણો પૂજાની પદ્ધતિ, શુભ સમય અને ધાર્મિક મહત્વ
હિંદુ ધર્મમાં ભાદરવા મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશીના દિવસે મનાવવામાં આવતો ડોલ અગ્યારસ અથવા જળ જીલણી એકાદશીનો તહેવાર ક્યારે ઉજવવામાં આવશે અને તેનું ધાર્મિક મહત્વ શું છે, તે જાણવા માટે વાંચો આ લેખ.
સનાતન પરંપરામાં ભાદરવા મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિનું ઘણું ધાર્મિક મહત્વ છે કારણ કે આ દિવસે પરિવર્તન એકાદશી અથવા તો ડોલ અગિયારસ (Dol Gyaras 2022) નો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ પવિત્ર તહેવાર મુખ્યત્વે મધ્યપ્રદેશ અને ઉત્તર ભારતમાં ઉજવવામાં આવે છે. આ પવિત્ર તિથિને જળ જીલણી એકાદશી (Jaljilani Ekadashi)ના તહેવાર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ દિવસે ભગવાન કૃષ્ણ માટે બાળકના સ્વરૂપને શણગારીને ખાસ ઢીંગલી તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની કૃપા વરસાવનાર એકાદશીનું વ્રત સંપૂર્ણ વિધિ-વિધાન સાથે રાખવામાં આવે છે. ડોલ અગિયારસ અથવા જળ જીલણી એકાદશીનો તહેવાર આ વર્ષે 06 સપ્ટેમ્બર 2022ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. આવો જાણીએ આ પવિત્ર તહેવારના ધાર્મિક મહત્વ, પૂજા પદ્ધતિ વગેરે વિશે.
ડોલ અગ્યારસનો શુભ સમય
ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશી 06 સપ્ટેમ્બરના રોજ સવારે 05:54 વાગ્યાથી શરૂ થશે અને 07 સપ્ટેમ્બર 2022ના રોજ સવારે 03:04 વાગ્યા સુધી રહેશે. જ્યારે પારણા (ઉપવાસ તોડવાનો) સમય સવારે 08:19 થી 08:33 સુધીનો રહેશે.
ડોલ અગિયારસના અથવા જળ જીલણી એકાદશીની પૂજા પદ્ધતિ
શ્રી હરિની પૂજા માટે સમર્પિત આ પવિત્ર તિથિએ, સવારે સ્નાન કર્યા પછી, સાધકે ભગવાન વિષ્ણુ અથવા તેમના વામન અવતાર અથવા ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની ધૂપ, દીપ, પીળા ફૂલ, પીળા ફળ, પીળી મીઠાઈ વગેરેથી પૂજા કરવી જોઈએ. ડોલ અગિયારસની પૂજાના દિવસે સાત પ્રકારના અનાજ ભરીને સાત કુંભની સ્થાપના કરવામાં આવે છે અને તેમાંથી એક કુંભની ટોચ પર શ્રી વિષ્ણુજીની મૂર્તિ મૂકીને પૂજા કરવામાં આવે છે. આ કુંભ ઉપવાસ પૂર્ણ થયાના બીજા દિવસે બ્રાહ્મણને દાન કરવામાં આવે છે. આ વ્રતમાં ચોખાનું સેવન ન કરવું જોઈએ.
દોલ અગિયારસ અથવા વારીવર્તી એકાદશીનું ધાર્મિક મહત્વ
ડોલ અગિયારસનો પવિત્ર તહેવાર મુખ્યત્વે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા, ઉપવાસ અને તેમના અવતાર ભગવાન કૃષ્ણની સૂર્ય પૂજા માટે ઉજવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન કૃષ્ણ પ્રથમ વખત માતા યશોદા અને નંદ બાબા સાથે શહેરની યાત્રા માટે નીકળ્યા હતા. આ જ કારણ છે કે આ દિવસે કાન્હાને નવા વસ્ત્રો વગેરેથી શણગારવામાં આવે છે. આ પછી સંગીત સાથે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણને પાલખીમાં બેસાડીને શોભાયાત્રા કાઢવામાં આવે છે. આ દિવસે, ભગવાન કૃષ્ણના દર્શન કર્યા પછી, ભક્તો તેમની પાલખી હેઠળ પરિભ્રમણ કરે છે. આ પવિત્ર તહેવારને જળ જીલણી એકાદશી પણ કહેવામાં આવે છે અને આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુના વામન અવતારની પૂજા નિયમ પ્રમાણે વ્રત કરીને કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ પોતાનો પક્ષ બદલી નાખે છે, તેથી જ તેને પરિવર્તન એકાદશી પણ કહેવામાં આવે છે.
(અહીં આપેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓ અને લોક માન્યતાઓ પર આધારિત છે, આના કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. સામાન્ય હિતને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં રજૂ કરવામાં આવ્યા છે.)
