જાણો નવરાત્રિમાં દેવી દુર્ગાના નવ સ્વરૂપોથી સંબંધિત મંદિરો ક્યાં છે, વાંચો રસપ્રદ તથ્યો
માતા દુર્ગાની ઉપાસનાનો તહેવાર છે વર્ષમાં ચાર વખત નવરાત્રી આવે છે, જો કે આમાંથી બેને ગુપ્ત નવરાત્રિ તરીકે ગણવામાં આવે છે, જેમાં માત્ર સાધકો જ તપસ્યા અને ધ્યાન કરે છે. પરંતુ ચૈત્ર નવરાત્રી અને શારદીય નવરાત્રીમાં મહંતથી લઈને ગૃહસ્થ સુધીના તમામ લોકો માટે ઉત્સવનો આનંદનો તહેવાર છે.
કુષ્માંડા મંદિર, કાનપુર નવ દુર્ગાના ચોથા સ્વરૂપ કુષ્માંડાનું મંદિર કાનપુરના ઘાટમપુર બ્લોકમાં આવેલું છે. તેણી પોતાની અંદર બ્રહ્માંડ ધરાવે છે, તેથી જ તેણીને કુષ્માંડા કહેવામાં આવે છે.
સ્કંદમાતા મંદિર, વારાણસી નવ દુર્ગાના પાંચમા સ્વરૂપ સ્કંદમાતાનું પ્રાચીન મંદિર વારાણસીમાં આવેલું છે. ભગવાન સ્કંદની માતા હોવાને કારણે તેમનું નામ સ્કંદમાતા રાખવામાં આવ્યું હતું. આ સિવાય તેમનું એક ગુફા મંદિર હિમાચલ પ્રદેશના ખાખનાલમાં આવેલું છે, જ્યારે તેમનું એક પ્રખ્યાત મંદિર દિલ્હીના પટપડ ગંજમાં આવેલું છે.
કાત્યાયની મંદિર, અવર્સા કાત્યાયનીનું પ્રસિદ્ધ મંદિર, માતા દુર્ગાની છઠ્ઠી શક્તિ, કર્ણાટકમાં અંકોલા નજીક અવર્સામાં કાત્યાયની બનેશ્વરના નામથી આવેલું છે. જ્યારે મથુરાના ભૂતેશ્વરમાં કાત્યાયની વૃંદાવન શક્તિપીઠની સ્થાપના છે. એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં માતા સતીના વાળ પડ્યા હતા. તેનું નામ કાત્યાયની રાખવાનું કારણ કાત્યાયન ઋષિની પુત્રી હોવાનું કહેવાય છે.
કાલરાત્રી મંદિર, વારાણસી માતાની સાતમી શક્તિ કાલરાત્રીનું મંદિર પણ વારાણસીમાં આવેલું છે. આ સ્વરૂપ સંકટનો નાશ કરનાર છે, તેણીએ ઘણી વખત રાક્ષસોનો સંહાર કર્યો, તેથી જ તેને કાલરાત્રી કહેવામાં આવે છે. રાત્રે તેમની પૂજા કરવામાં આવે છે.
મહાગૌરી મંદિર, લુધિયાણા માતાના આ સ્વરૂપનો રંગ અત્યંત સફેદ છે, તેથી જ તેમને મહાગૌરી કહેવામાં આવે છે. નવ દુર્ગાની આઠમી શક્તિ મહાગૌરીનું પ્રસિદ્ધ મંદિર લુધિયાણામાં છે. યુપીના વારાણસીમાં તેમનું મંદિર પણ છે. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે શિવને પ્રાપ્ત કરવા માટે કરેલી તપસ્યાને કારણે તેમનો રંગ કાળો થઈ ગયો હતો. જો કે આદિદેવ શિવે ફરી તેમનો રંગ સફેદ કરી નાખ્યો.
માતા સિદ્ધિદાત્રી મંદિર, સતના માતા દુર્ગાની નવમી શક્તિ માતા સિદ્ધિદાત્રીનું મંદિર સતના (મધ્યપ્રદેશ), સાગર (મધ્યપ્રદેશ), વારાણસી (યુપી), દેવપહારી (છત્તીસગઢ)માં છે. માતાના આ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી ભક્તને તમામ પ્રકારની સિદ્ધિઓ મળે છે. તેથી જ તેમને સિદ્ધિદાત્રી કહેવામાં આવે છે.
