Police શબ્દ ક્યાંથી આવ્યો ? જાણો પોલીસ ફોર્સની શરૂઆત ક્યારથી થઈ
પોલીસ શબ્દ અને તેના ઈતિહાસ પાછળ રસપ્રદ કહાની છે, જે ઘણી સંસ્કૃતિઓ, ભાષાઓ અને સરકારની પ્રણાલીઓમાં ફેલાયેલી છે. આજે આપણે જાણીએ છીએ તેમ પોલીસ માત્ર કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવનાર સંસ્થા નથી. તે ઇતિહાસ અને વિકાસની લાંબી પ્રક્રિયાનું પરિણામ છે. આ લેખમાં જાણીશું કે પોલીસ શબ્દની ઉત્પત્તિ કેવી રીતે થઈ.
પોલીસ શબ્દ અને તેના ઈતિહાસ પાછળ રસપ્રદ કહાની છે, જે ઘણી સંસ્કૃતિઓ, ભાષાઓ અને સરકારની પ્રણાલીઓમાં ફેલાયેલી છે. આજે આપણે જાણીએ છીએ તેમ પોલીસ માત્ર કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવનાર સંસ્થા નથી. તે ઇતિહાસ અને વિકાસની લાંબી પ્રક્રિયાનું પરિણામ છે.
પોલીસ શબ્દ મૂળ લેટિન શબ્દ politia પરથી આવ્યો છે, જેનો અર્થ થાય છે રાજકીય વ્યવસ્થા અથવા રાજ્યનો વહીવટ. આ શબ્દ politēs પરથી આવ્યો છે. પાછળથી આ શબ્દને ફ્રેન્ચમાં police તરીકે ઓળખવામાં આવ્યો અને પછી અંગ્રેજીમાં પણ તેનો ઉપયોગ થવા લાગ્યો.
પહેલા કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવવાની જવાબદારી શાહી સૈન્ય દળો અને સામંતશાહી વહીવટીતંત્ર પર હતી. પરંતુ જ્યારે શહેરો વિસ્તર્યા અને નાગરિક સમાજનો વિકાસ થયો ત્યારે પોલીસ દળોનું અસ્તિત્વ પણ જરૂરી બન્યું.
પ્રાચીન ઇજિપ્ત, મેસોપોટેમિયા અને ગ્રીસમાં પણ પોલીસિંગનો ખ્યાલ પહેલેથી જ અસ્તિત્વમાં છે. તેમનું કામ રાજ્ય અને તેના લોકોની સુરક્ષાનું ધ્યાન રાખવાનું હતું.
જો કે, 16મી અને 17મી સદીમાં શહેરોના કદમાં વધારો થયો અને લોકોની સંખ્યામાં વધારો થયો તેમ, કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવવા માટે ઈંગ્લેન્ડમાં watchmen અને constables જેવા પોલીસ એકમો વિકસાવવામાં આવ્યા. ફ્રાન્સમાં પોલીસની ઔપચારિક સ્થાપના લૂઈ XIVના શાસન દરમિયાન કરવામાં આવી હતી.
આધુનિક પોલીસ દળની શરૂઆત 18મી અને 19મી સદીમાં થઈ હોવાનું મનાય છે. આ સમયગાળા દરમિયાન યુરોપમાં ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ અને શહેરીકરણને કારણે ગુનાઓમાં પણ વધારો થયો, જેના કારણે સમાજમાં એક સંગઠિત પોલીસ વ્યવસ્થાની જરૂરિયાત અનુભવાઈ. જેને ધ્યાનમાં રાખીને 1829માં લંડન મેટ્રોપોલિટન પોલીસની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. આજનું પોલીસ તંત્ર આનાથી પ્રેરિત હોવાનું કહેવાય છે. (Image - pexels)