Panchak : પંચક દરમિયાન મૃત્યુ પામેલા લોકોની આત્માઓનું શું થાય છે ? ગરુડ પુરાણમાં શું ઉલ્લેખ છે?
પંચક દરમિયાન મૃત્યુ એ એક ગંભીર જ્યોતિષીય ઘટના છે જેની સાથે ઊંડી ધાર્મિક માન્યતાઓ જોડાયેલી છે. ગરુડ પુરાણ અને અન્ય શાસ્ત્રો અનુસાર, તે આત્માની ઉપરની ગતિમાં અવરોધ લાવી શકે છે અને પરિવારના અન્ય સભ્યો પર પણ નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. જોકે, આ અસરોને ઘટાડવા માટે શાસ્ત્રોમાં ખાસ ઉપાયોનો પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.
કેટલીક માન્યતાઓ અનુસાર, પંચક દરમિયાન મૃત્યુ પામેલા વ્યક્તિની આત્મા ભટકતી રહે છે અને તેને પાંચ વાર જન્મ લેવો પડે છે. પાંચ જન્મ લીધા પછી જ આત્માને મોક્ષ મળે છે. આ તે લોકો માટે કહેવામાં આવે છે જેમના અંતિમ સંસ્કાર પંચકના દોષોને દૂર કર્યા વિના કરવામાં આવ્યા છે.
ગરુડ પુરાણ સહિત અનેક ધાર્મિક ગ્રંથોમાં તેનો ઉલ્લેખ છે. પંચકમાં મૃત્યુનું સૌથી મુખ્ય અને ડરામણું પાસું એ છે કે મૃતક પોતાના કુળ અથવા પરિવારના પાંચ અન્ય સભ્યોને પોતાની સાથે લઈ જઈ શકે છે. આનો અર્થ એ નથી કે બાકીના પાંચ લોકો મૃત્યુ પામશે, પરંતુ તેમને કોઈ પ્રકારના રોગ, શોક, પીડા અથવા સંકટનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
સૌથી મહત્વપૂર્ણ ઉપાય એ છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ પંચક કાળ દરમિયાન મૃત્યુ પામે છે, તો લોટ અથવા કુશ (દાભળો) માંથી પાંચ પુતળા બનાવીને મૃત શરીર સાથે અર્થીમાં પર મૂકવામાં આવે છે. આ પાંચ પુતળાઓને સંપૂર્ણ વિધિ સાથે મૃત શરીર સાથે અગ્નિસંસ્કાર કરવામાં આવે છે. આ પાંચ પુતળાઓને પ્રેતવાહ, પ્રેતસમ, પ્રેતપ, પ્રેતભૂમિપ, પ્રેતહર્તા વગેરેનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. આ ઉપાય પંચક દોષને દૂર કરે છે અને પરિવાર પર આવનારી સંભવિત મુશ્કેલીઓને ટાળે છે.(નોંધ: અહીં આપવામાં આવેલો ઉપાય ધાર્મિક આસ્થાઓ અને લોક માન્યતાઓ પર આધારિત છે, જેનો કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નથી. સામાન્ય જનરૂચિને ધ્યાનમાં રાખીને આ લેખને અહીં પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યો છે.)
