દિવાળીને આડે હવે થોડા દિવસો જ બાકી છે અને દિવાળીના આગમનની સાથે જ ફટાકડા (crackers)ની ચર્ચા ચાલી રહી છે. રાજ્ય સરકારો તરફથી ગાઈડલાઈન આવવાનું શરૂ થઈ ગયું છે, જેમાં કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ફટાકડા પર પ્રતિબંધ મૂકવો જોઈએ, મંજૂરી આપવી જોઈએ કે નહીં. આ સાથે એક નામ ફરી સમાચારમાં આવવાનું શરૂ થયું છે અને તે છે ગ્રીન ફટાકડા (Green crackers) ઘણા રાજ્યોએ સામાન્ય ફટાકડા પર પ્રતિબંધ મૂકતા ગ્રીન ફટાકડાને મંજૂરી આપી છે. ત્યારથી લોકો ફરી ગ્રીન ફટાકડાને લઈને સવાલો પૂછવા લાગ્યા છે કે આ શું છે?
આવી સ્થિતિમાં આપણે જાણીએ છીએ કે ગ્રીન ફટાકડા શું છે અને તે કેવા દેખાય છે. શું આ ફટાકડાથી ધુમાડો નીકળતો નથી? અને ધુમાડો નીકળે છે, તો પછી તેને પર્યાવરણ માટે કેવી રીતે સારા માનવામાં આવે છે? ચાલો ગ્રીન ફટાકડા સાથે જોડાયેલી દરેક વાત જાણીએ, જેથી તમે પણ તેના વિશે સમજી શકશો.
ગ્રીન ફટાકડા શું છે?
જો સામાન્ય ભાષામાં સમજીએ તો એવા ફટાકડા જે પ્રદૂષણ ઘટાડે છે અને પર્યાવરણ માટે પણ સારા છે. ગ્રીન ફટાકડા (Green crackers) ખાસ તૈયાર કરવામાં આવે છે અને તે પ્રદૂષણમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કરે છે. વાસ્તવમાં, આ ફટાકડાઓથી પ્રદૂષણમાં 3-40 ટકાનો ઘટાડો થાય છે. ઉપરાંત, ગ્રીન ફટાકડામાં હાનિકારક રસાયણો હોતા નથી જે વાયુ પ્રદૂષણને પ્રોત્સાહન આપે છે.
ગ્રીન ફટાકડા માટે એવું કહેવાય છે કે તેમાં એલ્યુમિનિયમ, બેરિયમ, પોટેશિયમ નાઈટ્રેટ અને કાર્બનનો ઉપયોગ થતો નથી અને જો કરવામાં આવે તો પણ તેની માત્રા ઘણી ઓછી હોય છે. તેનાથી વાયુ પ્રદૂષણ વધતું અટકાવી શકાય છે.
ક્યાં મળશે આ ગ્રીન ફટાકડા ?
થોડા વર્ષો પહેલા ફક્ત કેટલીક સંસ્થાઓ જ ગ્રીન ફટાકડાનું ઉત્પાદન કરતી હતી, પરંતુ હવે તેનું ઉત્પાદન મોટા પાયે થઈ રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં સરકાર દ્વારા માન્ય દુકાન પરથી ગ્રીન ફટાકડા સરળતાથી ખરીદી શકાય છે.
કેવા હોય છે ગ્રીન ફટાકડા?
ગ્રીન ફટાકડા દેખાવમાં સામાન્ય ફટાકડા જેવા જ હોય છે અને ફુલઝારી, ફ્લાવર પોટ, સ્કાયશોટ જેવા તમામ પ્રકારના ફટાકડા ગ્રીન ફટાકડાની શ્રેણીમાં જોવા મળે છે. આ ફટાકડા પણ માચીસ દ્વારા સળગાવવામાં આવે છે, આ સિવાય તેમાં સુગંધ અને પાણીના ફટાકડાનો પણ ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જે અલગ રીતે સળગાવવામાં આવે છે.
પ્રકાશ કે આતીશબાજી નથી થતી ?
એવું નથી કે આ ફટાકડા સળગતા નથી. તેઓ સામાન્ય ફટાકડાની જેમ જ સળગે છે, તફાવત માત્ર એટલો કે તે ઇકો-ફ્રેન્ડલી છે. સાથે જ તમને જણાવી દઈએ કે આ ફટાકડા સળગાવવાથી ધુમાડો નીકળે છે અને તેની માત્રા ઓછી હોય છે.
કિંમતમાં શું તફાવત છે?
જો કિંમત વિશે વાત કરીએ, તો તે સામાન્ય ફટાકડા કરતાં થોડી મોંઘા હોય છે. ઉદાહરણ તરીકે સામાન્ય ફટાકડા માટે 250 રૂપિયા સુધીનો ખર્ચ થાય, તે ફટાકડા માટે તમારે ગ્રીન ફટાકડાની શ્રેણીમાં 400 રૂપિયાથી વધુ ખર્ચ કરવો પડશે.