Parenting Tips : શું તમારું બાળક પણ થયું છે વર્ચ્યુઅલ ઓટિઝમનો શિકાર ?

આપણે બધા જાણીએ છીએ કે રોગચાળાએ(Pandemic ) આપણા માનસિક સ્વાસ્થ્ય(Mental Health ) પર કેવી અસર કરી છે, પછી તે બાળકો હોય કે પુખ્ત વયના, બધા તેનો ભોગ બને છે. તમે ઓટિઝમ(Autism  ) વિશે તો જાણતા જ હશો, પરંતુ હવે બાળકોમાં વર્ચ્યુઅલ ઓટિઝમની સમસ્યા પણ જોવા મળી રહી છે.

1-વર્ચ્યુઅલ ઓટિઝમ શું છે
ઓટીઝમ સ્પેક્ટ્રમ ડિસઓર્ડર એ ન્યુરોલોજીકલ ડેવલપમેન્ટ ડિસઓર્ડર છે જે નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ અને ચેતા બળતરા દ્વારા વર્ગીકૃત થયેલ છે. આવું ઘણીવાર થાય છે જ્યારે આપણે સામાજિક રીતે એકલા રહીએ છીએ અથવા કોઈની સાથે વાતચીત કરવામાં મુશ્કેલી અનુભવીએ છીએ. તમારા વર્તનમાં અનેક પ્રકારના અવરોધો આવે ત્યારે આવું ઘણીવાર થાય છે. આ ડિસઓર્ડર આનુવંશિક છે અને સામાન્ય રીતે 2 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોમાં જોવા મળે છે.

કેટલાક સમાન લક્ષણો તાજેતરમાં જાહેર થયેલા નવા પ્રકારમાં પણ જોવા મળે છે, જેને આપણે વર્ચ્યુઅલ ઓટીઝમ પણ કહીએ છીએ. વર્ચ્યુઅલ ઓટિઝમ મુખ્યત્વે 4 થી 5 વર્ષની વયના બાળકોમાં જોવા મળે છે. મોબાઈલ ફોન, પીસી અથવા કોમ્પ્યુટર જેવા ઈલેક્ટ્રોનિક ગેજેટ્સના વ્યસનને કારણે આ ઘણી વાર થાય છે. સ્માર્ટફોનનો વધુ પડતો ઉપયોગ, લેપટોપ અને ટીવી પર વધુને વધુ ચિત્રો જોવા જેવી સમસ્યાઓના કારણે બાળકો બોલવામાં અને સમાજના અન્ય લોકો સાથે વાતચીત કરવામાં મુશ્કેલી અનુભવે છે.

2-વર્ચ્યુઅલ ઓટીઝમના કારણો અને સારવાર?
મોબાઈલ ફોન, ટીવી પર કાર્ટૂન, બાળકોના શો અને અન્ય કાર્યક્રમો જોવાથી બાળકોની યાદશક્તિ પર અસર થાય છે. વધુ શું છે, જે બાળકો ટીવી પર જે જુએ છે તેનું પુનરાવર્તન કરે છે તેનો અર્થ શું છે તે જાણ્યા વિના તેમના માનસિક સ્વાસ્થ્યને અસર કરે છે. તેથી, માતા-પિતાએ તેમના બાળકોને વધુમાં વધુ શારીરિક પ્રવૃત્તિઓમાં જોડાવવા અને દિવસમાં ઓછામાં ઓછી 45 મિનિટ મોબાઈલનો ઉપયોગ કરવાનું કહેવું જોઈએ.

ખાસ કરીને રોગચાળાના દિવસોમાં મોબાઈલ સ્ક્રીનનું વ્યસન ખૂબ જ સામાન્ય બની ગયું છે જેને નિયંત્રિત કરવાની જરૂર છે. ઓટીઝમ સાધ્ય નથી પરંતુ માતા-પિતા વર્ચ્યુઅલ ઓટીઝમને સમયસર આગળ વધતા અટકાવી શકે છે પરંતુ તેના માટે તેઓએ સમયસર હસ્તક્ષેપ કરવો પડશે. તેઓએ તેમના બાળકોને સામાજિક રીતે જોડવા પડશે અને તેમને સામાજિક પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ કરવા પડશે. આ સિવાય તેમને બહાર રમવાની છૂટ આપવી પડશે.

3-બાળકોમાં લક્ષણો કેવી રીતે ઓળખવા અને શરૂઆતના લક્ષણો
બાળકોમાં લક્ષણો શોધવા માટે, માતાપિતાએ બાળકોની દરેક પ્રવૃત્તિ પર ધ્યાન આપવું જોઈએ, ખાસ કરીને જ્યારે બાળકો મોબાઈલ ફોન કમ્પ્યુટર અથવા પીસી પર ગેમ રમતા હોય, મૂવી જોતા હોય. જો આ લક્ષણોની અવગણના કરવામાં આવે તો પછીથી તમારું બાળક આ માનસિકતા સાથે મોટું થશે અને તેને આ દિશામાં આગળ લઈ જશે. કારણ કે બાળક નાનું છે અને તેના લક્ષણો હમણાં જ દેખાવા લાગ્યા છે તો તમારી પાસે વધુ સમય છે અને તમે તમારા બાળકને વહેલું રોકી શકો છો જે તેની માનસિક ક્ષમતાને અસર કરી શકે છે.

કઈ ઉંમરે બાળકોને સૌથી વધુ અસર થાય છે?
3 થી 5 વર્ષની વયના બાળકો આ સ્થિતિ માટે વધુ સંવેદનશીલ હોવાનું માનવામાં આવે છે, જો કે આ દિશામાં વધુ અભ્યાસની જરૂર છે.

રોગચાળામાં આવા કેસોની સંખ્યા વધવા પાછળનું કારણ?
જેમ આપણે અગાઉ કહ્યું તેમ, ઓટીઝમ એ ન્યુરોલોજિકલ ડેવલપમેન્ટલ ડિસઓર્ડર છે જ્યારે વર્ચ્યુઅલ ઓટિઝમ એ માનસિક વિકાસલક્ષી ડિસઓર્ડર છે, જેને સંપૂર્ણપણે અટકાવી શકાય છે અને તેની સારવાર કરી શકાય છે. રોગચાળાએ આપણને ડિજિટલ યુગ તરફ ધકેલી દીધા છે, તેથી તમામ માતાપિતાની જવાબદારી છે કે તેઓ તેમના બાળકોના મોબાઈલ ફોન, લેપટોપ કોમ્પ્યુટર પર વિતાવેલા સમયને નિયંત્રિત કરે, કારણ કે સાયબર ક્રાઈમ જેવા ગુનાઓ પણ ખૂબ ઝડપથી વધ્યા છે. માતાપિતાએ તેમના બાળકો સાથે મહત્તમ સમય પસાર કરવો જોઈએ અને તેમને કાર્ટૂન યુટ્યુબ અને અન્ય સામાજિક પ્લેટફોર્મથી દૂર રહેવાનું કહેવું જોઈએ.

આ પણ વાંચો : Health : બિનઆરોગ્યપ્રદ ખાવું જ નહીં પીવું પણ શરીરને પહોંચાડે છે નુકશાન