ભારતનો આ વિસ્તાર કે જ્યાં 15 નહીં પણ 18 ઓગસ્ટે ઉજવાય છે સ્વતંત્રતા દિવસ, જાણો કેમ ?
દેશના કેટલાક વિસ્તારોમાં સ્વતંત્રતા દિવસના ત્રણ દિવસ પછી એટલે કે 18 ઓગસ્ટે તિરંગો લહેરાવવામાં આવે છે. દેશના લોકોએ ઘણા સંઘર્ષો પછી અંગ્રેજો પાસેથી આઝાદી મેળવી હતી.
દેશભરમાં 15 ઓગસ્ટના રોજ સ્વતંત્રતા દિવસની ધામધૂમથી ઉજવણી કરવામાં આવે છે, પરંતુ ભારતની એ જગ્યા જ્યાં 15મી ઓગસ્ટ નહીં પણ 18મી ઓગસ્ટે સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. મળતી માહિતી મુજબ પશ્ચિમ બંગાળ રાજ્યના માલદા, નાદિયા અને કૂચબિહાર જિલ્લાના કેટલાક વિસ્તારોમાં સ્વતંત્રતા દિવસના ત્રણ દિવસ પછી એટલે કે 18 ઓગસ્ટે તિરંગો લહેરાવવામાં આવે છે.
અહીંના લોકોએ ઘણા સંઘર્ષો પછી અંગ્રેજો પાસેથી આઝાદી મેળવી હતી. 15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ લાલ કિલ્લા પર તિરંગો ફરકાવવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ દેશને અકબંધ રાખી શકાયો નહોતો. પૂર્વમાં બંગાળ અને ઉત્તરમાં પંજાબ સાથે નવા દેશ પાકિસ્તાનનો જન્મ થયો.
કેમ 18 ઓગસ્ટે મનાવે છે સ્વાતંત્રતા દિવસ?
પંજાબ તરફ પશ્ચિમ પાકિસ્તાન અને બંગાળ તરફ પૂર્વ પાકિસ્તાન છે, જે પાછળથી વર્ષ 1971માં નવો દેશ બાંગ્લાદેશ બન્યો. દેશના આ વિભાજનને કારણે, માલદા નદિયા અને કૂચબિહારના કેટલાક વિસ્તારોમાં સ્વતંત્રતા દિવસ ત્રણ દિવસ મોડો ઉજવવામાં આવે છે.
આઝાદી સમયે માલદા નામનો કોઈ જિલ્લો અસ્તિત્વમાં નહોતો. આજના માલદા નગર સહિત સમગ્ર જિલ્લો અવિભાજિત બંગાળના રજવાડાનો હતો. વિભાજન સમયે હાલના માલદા જિલ્લામાં 15 પોલીસ સ્ટેશન હતા. તમામ પોલીસ સ્ટેશનોને પૂર્વ પાકિસ્તાન સાથે જોડી દેવામાં આવ્યા હતા. દરમિયાન તેની ઈચ્છા શરૂઆતથી જ ભારતમાં રહેવાની હતી. પરિણામે ગૂંચવણો ઊભી થઈ હતી.
આઝાદીના ત્રણ દિવસ પછી માલદામાં સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી
આઝાદીના બે દિવસ પછી એટલે કે 17 ઓગસ્ટે રેડિયો પર જાહેરાત કરવામાં આવી હતી કે સરહદ પાર પાંચ પોલીસ સ્ટેશન હશે. અને બાકીના દસ તો બીજી બાજુ એટલે કે ભારતમાં છે. સત્તાવાર રીતે તે 10 પોલીસ સ્ટેશનોનો આ દેશમાં 18મી ઓગસ્ટે સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. એક નવો જિલ્લો માલદાહ બનાવવામાં આવ્યો.
18 ઓગસ્ટ, 1947ના રોજ, પાબના (હવે બાંગ્લાદેશમાં) ના તત્કાલીન અધિક જિલ્લા કલેક્ટર મંગલ ભટ્ટાચાર્યએ માલદા ખાતે ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવ્યો હતો. તે પરંપરા અનુસાર 18 ઓગસ્ટના રોજ માલદામાં ઘણી સંસ્થાઓ રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવે છે. માત્ર માલદા જ નહીં, તે દિવસે દક્ષિણ દિનાજપુરના બાલુરઘાટ પર પણ તિરંગો લહેરાવવામાં આવે છે.
એ જ રીતે, દર વર્ષે 18 ઓગસ્ટના રોજ, નાદિયા જિલ્લાના ભારત-બાંગ્લાદેશ સરહદ વિસ્તારના કૃષ્ણગંજના શિવનિબાસમાં વિવિધ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો સાથે ભારતના સ્વતંત્રતા દિવસ તરીકે એક મહાન સમારોહ ઉજવવામાં આવે છે.
નાદિયાના આ વિસ્તારમાં પણ 18 ઓગસ્ટે સ્વતંત્રતા દિવસ
આનો શ્રેય રેડક્લિફે બનાવેલા નકશાને આપવામાં આવે છે. તે નકશાના કારણે તત્કાલિન નાદિયા જિલ્લાના રાણાઘાટ, કરીમપુરની સાથે આ ગામ પણ પાકિસ્તાનમાં ગયું હતું. 15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ પાકિસ્તાનનો ધ્વજ ફરકાવવામાં આવ્યો હતો.
નાદિયા જિલ્લાના મોટાભાગના વિસ્તારોના રહેવાસીઓએ બ્રિટિશ સરકારના આ ખોટા નિર્ણય સામે ઊંડો અસંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો. બાદમાં જિલ્લાની અંદર સ્વયંભૂ જન આક્રોશ ઉભો થતાં તેને પોતાની ભૂલનો અહેસાસ થયો હતો.
17 ઓગસ્ટ 1947ની બપોરે એક સુધારા દ્વારા ચુઆડાંગા, કુષ્ટિયા, મેહરપુરને પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા. વધુમાં, કૃષ્ણનગર, શિવનિવાસ શાંતિપુર અને રાણાઘાટ સહિતના મોટા વિસ્તારોને પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં સમાવી લેવામાં આવ્યા હતા અને ભારતમાં ભળી ગયા હતા અને 18 ઓગસ્ટના રોજ સ્વતંત્રતા દિવસ મનાવવામાં આવ્યો હતો.
દર વર્ષે આ ખાસ દિવસને ભારતના સ્વતંત્રતા દિવસ તરીકે નહીં, પરંતુ નદિયા જિલ્લાના સરહદી વિસ્તાર શિવનિવાસ સહિત જિલ્લાના વિવિધ વિસ્તારોમાં ‘ભારત ભક્તિ દિવસ’ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.