શું પ્રાણીઓને પણ સપના આવે છે ? જાણો શું કહે છે વૈજ્ઞાનિકો

સપનાની સીરીઝ (Dream series) માં અમે તમને સપનાની અલગ અલગ રોચક જાણકારી આપી છીએ, આજે તમને આવી કંઇક માહિતી આપવા જઇ રહ્યા છીએ, સપનાની સીરીઝમાં આજે પ્રાણીઓને આવતા સપના વિશે વાત કરશું, વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે પ્રાણીઓને સપના આવે છે, પરંતુ તેઓ હજુ સુધી તે સાબિત કરી શક્યા નથી. એક પ્રયોગમાં, પ્રયોગશાળાના ઉંદરો સૂવાના સમય પહેલાં ખોરાકની ગંધ લેતા હતા. સૂતી વખતે, તેમના મગજે ખોરાક સુધી પહોંચવાના માર્ગો બનાવ્યા! સપના દરમિયાન માણસોની આંખની ઝડપી ગતિ (REM) હોય છે, જે ઘણા સસ્તન પ્રાણીઓમાં જોવા મળે છે. સ્ક્વિડ્સ (એક દરિયાઈ પ્રાણી) તેમની ઊંઘમાં (REM) જેવી ગતિ – કદાચ તેઓ સ્વપ્ન પણ જોઈ શકે છે!

સ્વપ્ન સંશોધકો માને છે કે માનવ બાળકો પ્રથમ વર્ષથી સપના જોવાનું શરૂ કરતા નથી. કેટલાક વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે તેમની ઊંઘમાં ધ્રુજારી અને હલનચલનએ મગજના વિકાસની નિશાની છે.

પ્રાણીના સપના વિશે આગળ વાત કરીએ તો પ્રાણીઓ સપના જુવે છે કે કેમ એ તેના હલન-ચલન પરથી જાણી શકાય છે, ઘણી વાર શાંત ચીતે સુતા પ્રાણીઓ અચાનક જબકી જાય છે, તેનુ એક કારણ સપના પણ હોય શકે,વૈજ્ઞાનિકોને કેટલાક ખૂબ સંસોઘન કર્યા છે જેમા જાણવા મળ્યુ કે સસ્તન પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓ ખરેખર સ્વપ્નો જુએ છે.

પુરાવાના ભાગને રેપિડ આઇ મુવમેન્ટ અથવા REM સ્લીપ કહેવામાં આવે છે, જેની શોધ 1953માં થયુ હતું. મનુષ્યોમાં, ઊંઘની આ સ્થિતિ સ્વપ્નની સ્થિતિમાં હોવાને અનુરૂપ છે. REM ઊંઘ દરમિયાન, તમારી આંખો આગળ અને પાછળ ખસે છે, તમે વધુ હલનચલન કરી શકતા નથી, અન મગજમાં ઘણી બધી વિદ્યુત તંરગો ચાલે છે. આવું જ કંઇક પ્રાણી સાથે થાય છે.

મનુષ્યોમાં REM ઊંઘની ઓળખ કર્યા પછી, વૈજ્ઞાનિકોએ ટૂંક સમયમાં પ્રાણીઓમાં તેનો અભ્યાસ કરવાનું શરૂ કર્યું. લગભગ તમામ સસ્તન પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓ કે જેનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે – કૂતરા અને બિલાડીઓથી માંડીને બતક-બિલ્ડ પ્લેટિપસ અને સરિસૃપ પણ – રેપિડ આઇ મુવમેન્ટના આ તબક્કામાં જાય છે. આ તબક્કા દરમિયાન પ્રાણીઓના મગજમાં વિદ્યુત પ્રવૃત્તિની પેટર્ન માનવીઓ જેવી જ હોય ​​છે. તેથી, જો આ દાખલાઓ બતાવે છે કે માણસો સપના જોઈ રહ્યા છે, તો બની શકે કે આ પ્રાણીઓ પણ સપના જોતા હોય.

ન્યુરોન જર્નલમાં 2001ના અભ્યાસમાં ઉંદરોના મગજની પેટર્નની REM ઊંઘ દરમિયાન તેમના મગજની પેટર્ન સાથે સરખાવી હતી. વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્યું હતું કે મગજની પેટર્ન ખૂબ જ સમાન હતી અને તારણ કાઢ્યું હતું કે ઉંદરો પણ માણસની જેમ ઉંઘ દરમિયાન સપના જુએ છે