અમેરિકામાં મોંઘવારી (Inflation) નવા રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગઈ છે. ગેસ, ફૂડ અને હાઉસિંગ ખર્ચમાં વધારો થવાને કારણે કન્ઝ્યુમર ઈન્ફ્લેશન રેટ પાછલા વર્ષની સરખામણીમાં 7.9% વધ્યો છે, જે 1982 પછી એક વર્ષ દરમિયાન થયેલો સૌથી તીવ્ર ઉછાળો છે. તે જ સમયે, નિષ્ણાતો માને છે કે મોંઘવારી દરમાં વધુ વધારો જોવા મળી શકે છે. યુએસ લેબર ડિપાર્ટમેન્ટ દ્વારા ગુરુવારે નોંધાયેલ વધારો ફેબ્રુઆરીમાં પૂરા થયેલા 12 મહિનાને પ્રતિબિંબિત કરે છે અને તેમાં તેલ અને ગેસના (oil and gas) ભાવમાં તાજેતરના વધારાનો સમાવેશ થતો નથી, જેમાં 24 ફેબ્રુઆરીએ યુક્રેન પર રશિયન આક્રમણ (Russia Ukraine Crisis) પછી વધારો થયો હતો. રશિયાના હુમલા બાદ ગેસના સરેરાશ ભાવમાં તીવ્ર ઉછાળો જોવા મળ્યો છે.
યુક્રેન સંકટ પહેલા પણ કિંમતો વધી રહી હતી. ગ્રાહક ખર્ચ, વેતન વૃદ્ધિ અને પુરવઠો ધીમો પડવાને કારણે અમેરિકાનો કન્ઝ્યુમર ઈન્ફ્લેશન રેટ ચાર દાયકાની ઊંચી સપાટીએ પહોંચ્યો હતો. વધુમાં, હાઉસિંગની કિંમત, જે સરકારના ગ્રાહક ભાવ સૂચકાંકના ત્રીજા ભાગનો છે, તીવ્ર વધારો થયો છે. નિષ્ણાતો આ ક્ષણે આ વલણોમાં ફેરફારની આગાહી કરતા નથી અને તેનાથી મોંઘવારી પર વધુ દબાણ જોવા મળશે.
સરકારના ગુરુવારના અહેવાલમાં એ પણ માહિતી આપવામાં આવી છે કે જાન્યુઆરીની તુલનામાં ફેબ્રુઆરીમાં મોંઘવારીનો દર 0.8% વધ્યો છે, જ્યારે ડિસેમ્બરની તુલનામાં જાન્યુઆરીમાં 0.6% નો વધારો જોવા મળ્યો છે. એક રિપોર્ટ અનુસાર, મોટાભાગના અમેરિકનોની વેતન વૃદ્ધિ વર્તમાન મોંઘવારી દર કરતાં ઓછી રહી છે. જેના કારણે સરકાર માટે દબાણ વધી ગયું છે.
મધ્યસત્ર ચૂંટણી નજીક આવી રહી છે, તો બીજી તરફ સરકારને અર્થવ્યવસ્થાની પણ ચિંતા છે. ગયા વર્ષના છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં, પગારમાં 4.5%નો વધારો થયો, જે ઓછામાં ઓછા 20 વર્ષમાં સૌથી ઝડપી વધારો છે.
મોંઘવારીમાં વધારાને કારણે, ફેડરલ રિઝર્વ આ વર્ષે ઘણી વખત વ્યાજ દરો વધારવા માટે તૈયાર છે, જે આગામી સપ્તાહમાં નજીવા વધારા સાથે શરૂ થઈ શકે છે. હકીકતમાં, જો ફેડ આક્રમક વલણ અપનાવે છે, તો તે અર્થતંત્રના વિકાસને અસર કરી શકે છે. હાલમાં ફેડની સૌથી મોટી ચિંતા તેલ અને ગેસની વધતી કિંમતો છે.
ઓઇલ ગેસ પર ખર્ચ વધવાને કારણે, અન્ય ઘણા ખર્ચાઓમાં ઘટાડો થઈ શકે છે, જેના કારણે માગ પર ખરાબ અસર શક્ય છે. જો કે, મોટાભાગના અર્થશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે તેઓ માને છે કે યુએસ અર્થતંત્ર એટલી મજબૂત રીતે વધી રહ્યું છે કે ઊંચી મોંઘવારી સાથે પણ બીજી મંદીની શક્યતા નથી.
આ પણ વાંચો : રશિયા પરના પ્રતિબંધથી ભારતમાં વધશે સેમિકન્ડક્ટરની સપ્લાય, નવી કાર માટે લાંબી રાહ નહી જોવી પડે