અશ્વગંધા (Ginseng )એ એક સદાબહાર ઔષધિ છે જે એશિયા અને આફ્રિકાના(Africa ) ઘણા ભાગોમાં ઉગે છે. અશ્વગંધામાંથી ઘોડા (Horse )જેવી ગંધ આવે છે, તેથી તેનું નામ અશ્વગંધા પડ્યું. અશ્વગંધા એક ઝાડવા પ્રકારનો છોડ છે, જેના મૂળ અને ફળોમાં ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો છે. અશ્વગંધા આંતરરાષ્ટ્રીય અને સ્થાનિક બજારોમાં ભારતીય જિનસેંગ તરીકે પણ ઓળખાય છે. અશ્વગંધાનું સેવન ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે કારણ કે, તે લોહીમાં ગ્લુકોઝના સ્તરને નિયંત્રિત કરે છે. આ સિવાય હાઈપરટેન્શનના દર્દીઓ માટે અશ્વગંધાનું સેવન કરવાના વિશેષ ફાયદા છે. એન્ટીઑકિસડન્ટોથી ભરપૂર હોવાને કારણે તે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો કરે છે તેમજ માનસિક વિકાર જેમ કે તણાવ અને ચિંતામાંથી પણ રાહત આપે છે. શરીર અને સ્વાસ્થ્ય માટે આ ફાયદાકારક વનસ્પતિના ફાયદા વિશે. વિગતવાર જાણવા માટે આ સંપૂર્ણ લેખ વાંચો.
અશ્વગંધા માં ઘણા શક્તિશાળી તત્વો જોવા મળે છે જે આપણને શારીરિક રીતે સ્વસ્થ તો બનાવે જ છે સાથે સાથે આપણું માનસિક સ્વાસ્થ્ય પણ જાળવી રાખે છે. અશ્વગંધા ના મુખ્ય ફાયદાઓ વિશે વાત કરીએ તો તેના કારણે થાય છે આ ફાયદા –
શરીરમાં તણાવ ઓછો કરવા માટે અશ્વગંધા ખૂબ જ અસરકારક દવા માનવામાં આવે છે. જો કે, કેટલાક અભ્યાસોમાં એવું પણ જાણવા મળ્યું છે કે અશ્વગંધાનું સેવન કરવાથી શરીરમાં તણાવના સ્તરને અમુક અંશે ઘટાડી શકાય છે.
અશ્વગંધા બળતરા વિરોધી અને પેઇનકિલર એમ બંને ગુણો ધરાવે છે, જે સંધિવાના લક્ષણોનો સામનો કરવામાં ઘણી મદદ કરી શકે છે. 2015 માં, સંધિવાવાળા 125 લોકો પર કેટલાક અભ્યાસ હાથ ધરવામાં આવ્યા હતા અને જાણવા મળ્યું હતું કે અશ્વગંધા પીડા અને લક્ષણો ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
અશ્વગંધાનાં ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો છે, જે હાઈ બીપી અને ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. અશ્વગંધાનું નિયમિત સેવન કરવાથી હૃદયને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ મળે છે.
કેટલાક અભ્યાસોમાં એવું જાણવા મળ્યું છે કે અશ્વગંધા ઇન્સ્યુલિનના ઉત્પાદનની પ્રક્રિયામાં સુધારો કરે છે, જે લોહીમાં ખાંડના સ્તરને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. ટાઈપ 2 ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકો માટે અશ્વગંધાનું સેવન ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
અશ્વગંધા પર કેટલાક અભ્યાસ કરવામાં આવ્યા હતા, જેમાં જાણવા મળ્યું હતું કે અશ્વગંધામાં વિટાફેરીન નામનું સંયોજન હોય છે, જે કેન્સરના કોષોને નષ્ટ કરવામાં રોગપ્રતિકારક શક્તિને મદદ કરે છે.
અશ્વગંધા ના ઉપરોક્ત સ્વાસ્થ્ય લાભો અભ્યાસ પર આધારિત છે. આમાંના મોટાભાગના અભ્યાસ પ્રાણીઓ પર કરવામાં આવે છે. એક જ અશ્વગંધા દરેક વ્યક્તિના શરીરમાં અલગ-અલગ રીતે કામ કરી શકે છે, તેથી અશ્વગંધાનું સેવન કરતા પહેલા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી જોઈએ.
જો અશ્વગંધાનું યોગ્ય માત્રામાં સેવન કરવામાં આવે તો તે મોટાભાગના લોકો માટે સુરક્ષિત છે. તે જ સમયે, જો તેનું વધુ પડતું અથવા સતત લાંબા સમય સુધી સેવન કરવામાં આવે તો, તે કેટલીક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે, જેમાં પેટમાં દુખાવો, ઉબકા, ઉલટી અને ઉબકા વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. કેટલાક લોકોને અશ્વગંધાથી એલર્જી પણ થઈ શકે છે અને તે અન્ય દવાઓ સાથે શરીરમાં પ્રતિક્રિયા પણ કરી શકે છે. તેથી, જો તમે પહેલીવાર અશ્વગંધાનું સેવન કરવા જઈ રહ્યા છો, તો તમારે તેના વિશે ડૉક્ટરને પૂછવું જોઈએ.
આયુર્વેદમાં હજારો વર્ષોથી અશ્વગંધાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે અને તેનો ઉપયોગ ઘણી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓની સારવાર માટે થાય છે. આજકાલ, બજારમાં આવા ઘણા ઉત્પાદનો જોવા મળે છે, જેમાં અશ્વગંધાનો ઉપયોગ ઘટક તરીકે થાય છે. અશ્વગંધાનું સેવન નીચે મુજબ કરી શકાય છે.
જો કે, તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે કેટલી અશ્વગંધા યોગ્ય છે તે વિશે વધુ માહિતી માટે તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.