હૃદયમાં બ્લોકેજ હોય ત્યારે આ લક્ષણો ચોક્કસપણે દેખાય છે, જરાપણ અવગણશો નહીં
આજના સમયમાં, હૃદય રોગ ફક્ત વૃદ્ધ લોકો પૂરતો મર્યાદિત નથી, પરંતુ યુવાનોમાં પણ તેની સમસ્યાઓ ઝડપથી વધી રહી છે. ખાસ કરીને હૃદય અવરોધ એક એવી સ્થિતિ છે જે ધીમે ધીમે ગંભીર સ્વરૂપ લઈ શકે છે અને કોઈ ખાસ સંકેત આપી શકતી નથી. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે હૃદય અવરોધના કારણો શું છે, તેના લક્ષણો શું હોઈ શકે છે અને તેનાથી બચવા માટે શું કરવું જોઈએ.
જ્યારે ચરબી, કોલેસ્ટ્રોલ અને અન્ય પદાર્થો હૃદયની નસોમાં એટલે કે કોરોનરી ધમનીઓમાં જમા થાય છે, ત્યારે તેને હૃદયમાં બ્લોકેજ કહેવામાં આવે છે. આ સ્થિતિને “એથેરોસ્ક્લેરોસિસ” પણ કહેવામાં આવે છે. આ જમાવટ ધીમે ધીમે રક્ત પ્રવાહને ધીમો કરે છે, જેના કારણે હૃદયને પૂરતો ઓક્સિજન અને પોષક તત્વો મળતા નથી.
જો સમય જતાં બ્લોકેજ વધે તો હાર્ટ એટેક અથવા કાર્ડિયાક અરેસ્ટનું જોખમ પણ રહે છે. ઘણીવાર આ સમસ્યા ધીમે ધીમે વિકસે છે અને શરૂઆતમાં તેના લક્ષણો ખૂબ જ નાના અથવા અસામાન્ય હોઈ શકે છે, જેના કારણે લોકો તેને અવગણે છે. ચાલો જાણીએ કે હૃદયમાં બ્લોકેજ કેમ થાય છે, તેના લક્ષણો શું છે અને તેને કેવી રીતે ટાળી શકાય છે.
હૃદયમાં અવરોધ આવવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાંથી મુખ્ય કારણ ખરાબ જીવનશૈલી છે. વધુ પડતું તેલયુક્ત અને ચરબીયુક્ત ખોરાક, ધૂમ્રપાન, દારૂનું સેવન, કસરતનો અભાવ અને સતત તણાવ પણ અવરોધને પ્રોત્સાહન આપે છે. આ ઉપરાંત, હાઈ બ્લડ પ્રેશર, હાઈ કોલેસ્ટ્રોલ અને ડાયાબિટીસ પણ આ સમસ્યાના મુખ્ય કારણો છે. આનુવંશિક પરિબળો પણ વ્યક્તિમાં આ સમસ્યાનું કારણ બની શકે છે, ખાસ કરીને જો પરિવારમાં કોઈને અગાઉ હૃદય રોગ થયો હોય. ઉંમર સાથે, નસોની લવચીકતા ઘટે છે, જે અવરોધનું જોખમ વધારે છે. જો આ કારણો પર સમયસર ધ્યાન આપવામાં ન આવે તો, આ સમસ્યા ગંભીર બની શકે છે અને જીવલેણ પણ સાબિત થઈ શકે છે.
હૃદયમાં બ્લોકેજના લક્ષણો શું છે?
રાજીવ ગાંધી હોસ્પિટલના કાર્ડિયોલોજી વિભાગના ડૉ. અજિત જૈન સમજાવે છે કે હૃદય અવરોધના લક્ષણો વ્યક્તિની શારીરિક સ્થિતિ અને અવરોધની તીવ્રતા પર આધાર રાખે છે. શરૂઆતમાં, હળવો થાક અથવા શ્વાસ લેવામાં તકલીફ જેવી નાની ફરિયાદો હોઈ શકે છે, જેને લોકો ઘણીવાર અવગણે છે. પરંતુ જ્યારે અવરોધ વધવા લાગે છે, ત્યારે છાતીમાં દુખાવો, દબાણ અથવા બળતરા અનુભવાય છે, ખાસ કરીને ચાલતી વખતે અથવા સખત કામ કરતી વખતે. આ દુખાવો ડાબા હાથ, ગરદન, જડબા અથવા પીઠ સુધી ફેલાઈ શકે છે.
આ ઉપરાંત થાક, ગભરાટ, પરસેવો, ચક્કર, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને અનિયમિત હૃદયના ધબકારા જેવા લક્ષણો દેખાઈ શકે છે. કેટલાક લોકોને ઊંઘતી વખતે પણ છાતીમાં ભારેપણું અનુભવાઈ શકે છે. જો આવા લક્ષણો વારંવાર દેખાય છે, તો તે હૃદયમાં અવરોધનો સંકેત હોઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, તાત્કાલિક ડૉક્ટર પાસે તમારી તપાસ કરાવો.
હૃદયમાં બ્લોકેજ કેવી રીતે અટકાવવું?
- સ્વસ્થ આહાર લો.
- દરરોજ ઓછામાં ઓછા 30 મિનિટ કસરત કરો.
- ધૂમ્રપાન અને દારૂ સંપૂર્ણપણે ટાળો.
- સમય સમય પર તમારા બ્લડ પ્રેશર, કોલેસ્ટ્રોલ અને સુગરની તપાસ કરાવો.
- તણાવ ઓછો કરવા માટે ધ્યાન અથવા યોગ કરો.
- દરરોજ ઓછામાં ઓછા 8 કલાક ઊંઘ લો.
સારી આરોગ્ય સંભાળ તમને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. સારું શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય જાળવવા માટે, સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. મહિલાના સ્વાસ્થને લગતા વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અહી ક્લિક કરો
