જૈવિક ખાતરોથી વધી રહી છે પાકની ઉત્પાદકતા, રાસાયણિક ખાતરો કરતાં કિંમત પણ છે ઓછી

પાકની ઉપજ વધારવા અને તેને ઝેરી રસાયણોથી બચાવવા માટે સતત પ્રયત્નો કરવામાં આવી રહ્યા છે. આજે બાયોફર્ટિલાઇઝર્સ એક શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ તરીકે ઉભરી આવ્યા છે. ધીમે ધીમે તે સમયની જરૂરિયાત બની રહી છે. જૈવિક ખાતર (Bio Fertilizer) ખેડૂતો (Farmers) અને જમીનની ગુણવત્તા માટે વરદાનથી ઓછું નથી. આ કામ હરિયાણાની ચૌધરી ચરણ સિંહ કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા ચલાવવામાં આવી રહ્યું છે.

બાયોફર્ટિલાઇઝર્સ વાસ્તવમાં જમીનમાંથી કાઢવામાં આવેલા નાના જીવો છે. લેબમાં, તેઓ બોટલમાં પ્રવાહી સ્વરૂપે ભરવામાં આવે છે. હાલમાં હરિયાણા કૃષિ યુનિવર્સિટીમાં ચાર પ્રકારની રસી બનાવવામાં આવી રહી છે. જેમાં રિઝોટિકા, એઝોટિકા, ફોસ્ફોટિકા અને બાયોટિકા તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે.

ચાર પ્રકારના જૈવિક ખાતરો તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યા છે

માઇક્રોબાયોલોજીકલ વિભાગના વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિક ડૉ બલજીત સિંહ સરને જણાવ્યું હતું કે, અમે ચાર પ્રકારની રસી બનાવી રહ્યા છીએ. રાયજોતિકા કઠોળમાં રસી તરીકે કામ કરે છે. તે પાકને નાઈટ્રોજન પૂરો પાડે છે. અનાજના પાકને એઝોટિકામાંથી પોષક તત્વો મળે છે. ફોસ્ફરસ તમામ પાક માટે જરૂરી છે. આવી સ્થિતિમાં ખેડૂતો કોઈપણ પાકમાં ફોસ્ફોટિકાનો ઉપયોગ કરી શકે છે. બીજી તરફ, બાયોટિકા વિશે વાત કરીએ તો તે છોડમાં થતા રોગોને નિયંત્રિત કરે છે.

ઉપયોગ કરવાના ઘણા ફાયદા છે

ખાતરોનું કાર્ય પાકની ઉપજ વધારવાનું છે. પરંતુ બાયોફર્ટિલાઇઝર્સ એક પગલું આગળ છે. રોગો સામે લડવાની સાથે તેઓ ભેજ પણ જાળવી રાખે છે. આ સિવાય તેઓ ખેતરની ફળદ્રુપ શક્તિ જાળવી રાખવાનું કામ કરે છે. આ ખાતરોના ઉપયોગથી પાકને 25% ઓછા યુરિયાની જરૂર પડે છે, એટલે કે, તેઓ ખર્ચ પણ ઘટાડે છે.

સામાન્ય ખાતર કરતા ભાવ પણ ઓછા છે

તે જ સમયે તેઓ સામાન્ય ખાતર કરતાં સસ્તા પણ છે. એક લીટર ઓર્ગેનિક ખાતરની કિંમત રૂ.200 છે. પોષણક્ષમ ભાવે ઉપલબ્ધ ગુણવત્તાયુક્ત જૈવિક ખાતરોના ઉપયોગનું વર્ણન કરતાં ડૉ.બલજીસ સિંહ સરન કહે છે કે તેનો ઉપયોગ બીજની માવજત સમયે જ થાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો આપણે ઘઉં વિશે વાત કરીએ, તો 10 કિલો બીજ માટે 50 મિલી જૈવિક ખાતરની જરૂર પડશે એટલે કે 2 ક્વિન્ટલ બીજને એક લિટરમાં ટ્રીટમેન્ટ કરી શકાય છે.

પ્રોસેસ વિશે માહિતી આપતા ડૉ. સરન જણાવે છે કે 50 મિલી સેન્દ્રિય ખાતર 250 મિલી પાણીમાં ગોળ અથવા ખાંડ ઉમેરીને મિશ્રણ બનાવો. 10 કિલો બીજ પર દ્રાવણ છાંટો અને મિક્સ કરો.

આ પણ વાંચો : વિક્કી કૌશલની બાઈકની નંબર પ્લેટ મામલે આવ્યો નવો વળાંક, બાઈક પ્રોડક્શન હાઉસની હોવાનો થયો ખુલાસો

આ પણ વાંચો : Happy birthday Sanjay Khan : સેટ પર લાગેલી આગમાં ખરાબ રીતે દાઝયા હતા સંજય ખાન, 73 સર્જરી બાદ બચ્યો જીવ