ક્રૂડ ઓઈલની ઘટતી કિંમતોએ સાઉદી અરેબિયાને બનાવી દિધુ લાચાર, શું ભારતમાં વધશે પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ?
આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલની સતત ઘટી રહેલી કિંમતોએ સાઉદી અરેબિયાને લાચાર બનાવી દીધું છે. એટલા માટે હવે તેણે એક મોટો નિર્ણય લીધો છે, જેની અસર ઓક્ટોબરથી જોવા મળશે. શું આના કારણે ભારતમાં પેટ્રોલ-ડીઝલ મોંઘા થઈ શકે છે?
ભારત તેની મોટાભાગની પેટ્રોલિયમ જરૂરિયાતની આયાત કરે છે. તાજેતરમાં, તેણે રશિયા પાસેથી ડિસ્કાઉન્ટ રેટ પર મોટી માત્રામાં ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદ્યું, પરંતુ તેનો લાભ ભાગ્યે જ સામાન્ય માણસ સુધી પહોંચ્યો. સાથે જ ભારતની આયાતમાં ઈરાક, ઈરાન અને સાઉદી અરેબિયાનો પણ મોટો હિસ્સો છે. દરમિયાન ક્રૂડ ઓઈલના ઘટતા ભાવથી પરેશાન સાઉદી અરેબિયાએ ક્રૂડ ઓઈલનું ઉત્પાદન ઘટાડવાનો મોટો નિર્ણય લીધો છે, તો શું ભારતમાં પેટ્રોલ-ડીઝલની અસર થશે?
સાઉદી અરેબિયા તેના તેલના ઉત્પાદનમાં દરરોજ 10 બેરલનો ઘટાડો કરી શકે છે. ઓક્ટોબરમાં આ સતત ત્રીજો મહિનો હશે જ્યારે સાઉદી અરેબિયા તેના ક્રુડ ઓઇલના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો કરશે. તેનું કારણ બજારમાં ક્રૂડ ઓઈલના પુરવઠાને લઈને અનિશ્ચિતતા છે.
OPEC+ દેશોમાં સર્વસંમતિ બનાવવામાં આવી છે
ક્રૂડ ઓઈલ ઉત્પાદક દેશોની સંસ્થા ઓપેક પ્લસની બેઠક જૂનમાં યોજાઈ હતી. જેમાં ક્રૂડ ઓઈલના ઘટતા ભાવ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી. 2024ના અંત સુધીમાં તેની સપ્લાય ઘટાડવા માટે તમામ દેશો વચ્ચે સહમતિ બની છે, જેથી ક્રૂડના ઘટતા ભાવને નિયંત્રિત કરી શકાય. રશિયા પણ આ સાથે સહમત છે. તે જ સમયે, સાઉદી અરેબિયાએ અલગથી તેનું ઉત્પાદન વધુ ઘટાડવાની જાહેરાત કરી છે. એટલા માટે તેનું તેલ ઉત્પાદન હવે 9 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસના સ્તરે આવી ગયું છે, જે ઘણા વર્ષોમાં સૌથી નીચું સ્તર છે.
આ સાથે જ રશિયાએ સપ્ટેમ્બરમાં ક્રૂડ ઓઈલનું ઉત્પાદન 3 લાખ બેરલ પ્રતિદિન ઘટાડવાની વાત પણ કરી છે. વિશ્વના બે સૌથી મોટા તેલ ઉત્પાદક દેશો સાઉદી અરેબિયા અને રશિયાના સતત ઉત્પાદન કાપની અસર પણ દેખાઈ રહી છે. જુલાઇમાં બ્રેન્ટ ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં જૂનની સરખામણીમાં 14 ટકાનો વધારો થયો હતો. જાન્યુઆરી 2022 પછી કિંમતોમાં આ સૌથી મોટો ઉછાળો હતો.
શું ભારતમાં પેટ્રોલિયમના ભાવ પર અસર પડશે?
ભારત વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો પેટ્રોલિયમ આયાતકાર દેશ છે. એટલા માટે ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત તેની આયાત બિલ પર અસર કરે છે. જોકે ભારતની આયાત બાસ્કેટમાં ઘણા દેશો છે અને તે કોઈ એક દેશ પર નિર્ભર નથી. એટલા માટે ભારત માટે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં વધારો કે ઘટાડો થવા છતાં સ્થાનિક બજારમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલની કિંમતોને નિયંત્રિત કરવી સરળ છે. જો કે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં વધારાને કારણે ભારતમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં વધારો થવાની આશંકા છે.
બીજી તરફ, કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે દેશમાં 2023 અને 2024 ચૂંટણી વર્ષ છે. એટલા માટે સરકાર તેમની કિંમતોને નિયંત્રણમાં રાખવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે. આ માટે સરકાર પેટ્રોલ અને ડીઝલ પરની એક્સાઈઝ ડ્યુટીમાં ઘટાડો કરી શકે છે. ભારતમાં એક વર્ષથી વધુ સમયથી પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ સ્થિર છે.