રિઝર્વ બેંકે (RBI) આજે બે પેમેન્ટ સિસ્ટમ ઓપરેટરોને દંડ ફટકાર્યો છે. આજે રિઝર્વ બેંક દ્વારા આ બાબતે જણાવાયુ છે કે, પેમેન્ટ સિસ્ટમ ઓપરેટર વન મોબિક્વિક સિસ્ટમ્સ (One Mobikwik systems) અને સ્પાઈસ મની લિમિટેડ ( Spice money limited) બંનેને એક-એક કરોડ રૂપિયાનો દંડ ફટકારવામાં આવ્યો છે. રિઝર્વ બેંકના જણાવ્યા અનુસાર, બંને પેમેન્ટ ઓપરેટરો દ્વારા નિયમોનું પાલન ન કરવાના કારણે આ કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે.
પેમેન્ટ સિસ્ટમ ઓપરેટર પર શા માટે દંડ ફટકારવામાં આવ્યો
એક નિવેદનમાં, રિઝર્વ બેન્કે જણાવ્યું છે કે વન મોબિક્વિક અને સ્પાઈસ મની પર દંડ લાદવામાં આવ્યો છે કારણ કે બંને પેમેન્ટ ઓપરેટરોએ ભારત બિલ પેમેન્ટ ઓપરેટિંગ યુનિટ માટે નેટ વર્થ સાથે સબંધિત જરૂરિયાતો અંગે રિઝર્વ બેન્ક દ્વારા આપવામાં આવેલી માર્ગદર્શિકાને પૂર્ણ કરી નથી. રિઝર્વ બેંકે કહ્યું કે આ માટે બંને ઓપરેટરોને નોટિસ આપવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ બંનેએ પોતાનો જવાબ પણ દાખલ કર્યો હતો. જો કે, તેમના જવાબો પછી, રિઝર્વ બેંકના નિયમોનું પાલન ન કરવાના આરોપની પુષ્ટિ થઈ હતી અને તેના આધારે બંને ઓપરેટરોને દંડ ફટકારવામાં આવ્યો છે.
રિઝર્વ બેંકે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે આ કાર્યવાહી કેવળ નિયમનકારી પાલનના અભાવ માટે કરવામાં આવી છે. અને આ કાર્યવાહી બંને દ્વારા તેમના ગ્રાહકો સાથે કરાયેલા કોઈપણ વ્યવહાર અથવા કરારને અસર કરશે નહીં. બંને પેમેન્ટ સિસ્ટમ ઓપરેટર્સ પર આ દંડ પેમેન્ટ એન્ડ સેટલમેન્ટ સિસ્ટમ એક્ટ 2007ની કલમ 26(6)ના આધારે નિયમોનું પાલન ન કરવા બદલ લાદવામાં આવ્યો છે. રિઝર્વ બેંકે કહ્યું કે તેણે PSS એક્ટની કલમ 30 હેઠળની જોગવાઈઓમાંથી મેળવેલી શક્તિનો ઉપયોગ કરવા માટે આ દંડ લાદ્યો છે.
નિયમોના ઉલ્લંઘન પર RBI કડક
ગયા અઠવાડિયે જ, ભારતીય રિઝર્વ બેંકે નિયમનકારી પાલનના અભાવ માટે પંજાબ નેશનલ બેંક પર 1.8 કરોડ રૂપિયા અને ICICI બેંક પર 30 લાખ રૂપિયાનો દંડ લગાવ્યો હતો. જ્યારે ગયા મહિને જ, રિઝર્વ બેંકે નિયમનકારી પાલનના અભાવ માટે ભારતીય સ્ટેટ બેંક પર 1 કરોડ રૂપિયાનો દંડ લગાવ્યો હતો. તે સમયે તેના આદેશમાં, આરબીઆઈએ કહ્યું હતું કે નાણાકીય સ્થિતિના સંદર્ભમાં એસબીઆઈના મોનિટરિંગ મૂલ્યાંકન અંગે 31 માર્ચ, 2018 અને માર્ચ 31, 2019 વચ્ચે વૈધાનિક નિરીક્ષણ હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું.
આદેશ મુજબ રિસ્ક એસેસમેન્ટ રિપોર્ટની તપાસમાં, તપાસ રિપોર્ટ બેંકિંગ રેગ્યુલેશન એક્ટની જોગવાઈનું ઉલ્લંઘન હોવાનું જણાયું હતું. SBIએ ઋણ લેનાર કંપનીઓના કિસ્સામાં કંપનીઓની ચૂકવેલ શેર મૂડીના ત્રીસ ટકાથી વધુની રકમના શેર ગીરવેના રૂપમાં રાખ્યા હતા.