રામાયણ અને મહાભારત (Mahabhart) હિન્દુ સંસ્કૃતિનો પાયો છે. મહાભારત આપણને જીવન કેવી રીતે જીવવું તે શીખવે છે. મહાભારતમાં એક કરતાં વધુ મહાન લોકોનો ઉલ્લેખ છે, જેમાંથી એક છે કર્ણ. બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે મહાભારતના કર્ણનો અગ્નિસંસ્કાર સુરતમાં થયો હતો. સુરત (Surat)માં જ કર્ણના અગ્નિસંસ્કાર શા માટે કરવામાં આવ્યા તેની પાછળ એક કથા છે.
દાનવીર કર્ણ પાંડવોની માતા કુંતીનો સૌથી મોટો પુત્ર હતો. આપણે કર્ણની જીવનકથા વિશે ઘણું સાંભળ્યું હશે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય તેમના મૃત્યુ વિશે સાંભળ્યું છે? જ્યારે મહાભારતનું યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું અને અર્જુન અને કર્ણ વચ્ચે યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું ત્યારે કર્ણના રથનું પૈડું જમીનમાં ફસાઈ ગયું. પછી કર્ણ, ભીષ્મ પિતામહે બનાવેલા નિયમો વિશે વાત કરતાં અર્જુનને કહ્યું, “હે અર્જુન, જ્યાં સુધી હું રથનું પૈડું બહાર ન કાઢું ત્યાં સુધી તમે મારા પર હુમલો કરશો નહીં.”
આ સાંભળીને અર્જુન થંભી ગયો. ત્યારે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ બોલ્યા, હે અર્જુન, તું કેમ રોકાયો છે? તીર માર. જ્યારે અર્જુને કહ્યું કે તે યુદ્ધની વિરુદ્ધ છે. ત્યારે ભગવાન કૃષ્ણએ યાદ અપાવ્યું કે અભિમન્યુ એકલો યોદ્ધા લડી રહ્યો હતો, ત્યારે યુદ્ધના નિયમો જાણતા ન હતા. ભરસભામાં દ્રૌપદી સાથે દુર્વ્યવહાર થયો ત્યારે નિયમોનું ઉલ્લંઘન ન યાદ આવ્યુ?
આ શબ્દો સાંભળીને અર્જુનને ગુસ્સો આવ્યો અને તેણે ભગવાન શિવ દ્વારા આપવામાં આવેલ શસ્ત્રથી કર્ણ પર પ્રહાર કર્યો. અર્જુનના આ બાણથી કર્ણ મૃત્યુની નજીક પહોંચી ગયા. જ્યારે કર્ણ તેના મૃત્યુની રાહ જોઈ રહ્યો હતો, ત્યારે ભગવાન કૃષ્ણએ કર્ણની પરીક્ષા લેવાનું વિચાર્યું. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ બ્રાહ્મણનું રૂપ ધારણ કર્યું અને કહ્યું, ‘હે કર્ણ, મારી પુત્રીના લગ્ન થઈ રહ્યા છે અને મારી પાસે તેને આપવા માટે સોનું નથી, તો મને સોનું આપો.’ ત્યારે કર્ણે કહ્યું કે મારી પાસે કંઈ નથી. હું તમને શું દાન આપી શકું? ત્યારે બ્રાહ્મણે કહ્યું કે તમારી પાસે સોનાનો દાંત છે. તેનું દાન કરો. કર્ણ બોલ્યો મને પથ્થર વડે મારો અને મારો દાંત કાઢી નાખો. બ્રાહ્મણે એમ કરવાની ના પાડી અને કહ્યું કે દાન પોતે જ કરવું જોઈએ.
આ પછી કર્ણએ પોતાની પાસે પડેલો પથ્થર ઉપાડ્યો અને તેનાથી તેના દાંત તોડીને બ્રાહ્મણને આપી દીધો. આના પર બ્રાહ્મણે કહ્યું કે તે દાંત ગંદો થઈ ગયો છે, તેને સાફ કરો. આના પર જ્યારે કર્ણએ પોતાના ધનુષ્ય વડે પૃથ્વી પર તીર માર્યું ત્યારે ત્યાંથી ગંગાનો પ્રબળ પ્રવાહ નીકળ્યો. દાંત ધોયા પછી કર્ણએ કહ્યું કે હવે તે શુદ્ધ થઈ ગયો છે. આ પછી કર્ણને સમજાયું કે આ કોઈ સામાન્ય બ્રાહ્મણ નથી. તે પરમાત્મા છે. જેથી તમે મને તમારું સાચું સ્વરૂપ બતાવો.
ભગવાન કૃષ્ણ તેમના વાસ્તવિક સ્વરૂપમાં પ્રગટ થયા. શ્રી કૃષ્ણએ પછી કર્ણને કહ્યું કે “તમારું તીર ગંગા યુગો સુધી તારી સ્તુતિ કરતી રહેશે.” વિશ્વમાં, તમારા જેવો મહાન પરોપકારી ક્યારેય થયો નથી અને ક્યારેય થશે નહીં.
શ્રી કૃષ્ણએ કર્ણને કહ્યું કે તે તેની પાસેથી કોઈપણ વરદાન માંગી શકે છે. કર્ણે કૃષ્ણને કહ્યું કે તેની સાથે ઘણું કપટ થયું છે કારણ કે તે એક ગરીબ સારથીનો પુત્ર હતો. આગામી સમયમાં જ્યારે કૃષ્ણજી પૃથ્વી પર આવશે ત્યારે તેમણે પછાત વર્ગના લોકોનું જીવન સુધારવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. આ સાથે કર્ણે વધુ બે વરદાન માંગ્યા. બીજા વરદાન તરીકે, કર્ણએ કહ્યું કે આગામી જન્મમાં કૃષ્ણજીને તેમના રાજ્યમાં જન્મ લેવો અને ત્રીજા વરદાનમાં તેણે શ્રી કૃષ્ણને કુંવારી ભૂમિ પર તેમના અંતિમ સંસ્કાર કરવાનું કહ્યું.
તપાસ કરતા સુરતમાં માત્ર તાપી નદી, કુવારી નદી મળી આવી હતી, જેને કુવારી માતા નદી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ તાપી નદીના કિનારે કર્ણનો અગ્નિસંસ્કાર કરવામાં આવ્યો હતો અને આજે પણ અહીં કર્ણનું મંદિર છે. સુરતનું ચારધામ મંદિર અને ત્રણ પાંદળાનું વટવૃક્ષ એ કર્ણના અંતિમ સંસ્કારનો પુરાવો છે.
તાપી નદીના કિનારે કર્ણના અગ્નિસંસ્કાર પછી, જ્યારે પાંડવોએ કુંવારી ભૂમિ વિશે તેમની શંકા વ્યક્ત કરી, ત્યારે શ્રી કૃષ્ણએ કર્ણને દર્શન આપ્યું અને આકાશવાણી દ્વારા તેને કહ્યું કે તે સૂર્યનો પુત્ર છે અને અશ્વિની અને કુમાર તેના ભાઈઓ છે. તાપી તેની બહેન છે. તેથી તેમના અગ્નિસંસ્કાર કુંવારી ભૂમિ પર જ કરવામાં આવ્યા હતા. પાંડવોએ કહ્યું કે અમને તો ખબર પડી ગઈ પણ આવનાર યુગો કેવી રીતે જાણશે? ત્યારે ભગવાન કૃષ્ણએ કહ્યું કે અહીં ત્રણ પાંદડાવાળું વૃક્ષ હશે જે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશનું પ્રતીક હશે.
એવું માનવામાં આવે છે કે જો કોઈ અહીં સાચી શ્રદ્ધા સાથે પ્રાર્થના કરે છે, તો તેની મનોકામના અવશ્ય પૂર્ણ થશે. આમ આ વૃક્ષ આજે પણ સુરતમાં તાપી નદીના કિનારે છે અને તેની નજીક ત્રણ પાંદડાવાળું વૃક્ષ છે. જે સુરતમાં થ્રી લીફ ક્લોવર તરીકે ઓળખાય છે.