
કબૂતરની ગણતરી બુદ્ધિશાળી પક્ષીઓમાં થાય છે. આ જ કારણ છે કે કબૂતરને જાસૂસ પક્ષી પણ કહેવામાં આવે છે. આનો પુરાવો મુઘલો અને રાજાઓના સમયથી જોવા મળે છે. તાજેતરમાં જ મુંબઈ પોલીસે એક શંકાસ્પદ ચાઈનીઝ જાસૂસ કબૂતરને પણ આઠ મહિનાની કસ્ટડી બાદ મુક્ત કર્યો છે. મે 2023માં કબૂતરની મુંબઈ બંદર નજીકથી ધરપકડ કરવામાં આવી હતી, જ્યાં તેના પગમાં બે વીંટી બાંધવામાં આવી હતી. આ પહેલીવાર નથી વર્ષોથી કબૂતરોનો ઉપયોગ જાસૂસી અને સંદેશા પહોંચાડવા માટે કરવામાં આવે છે. પરંતુ આજે અમે તમને જણાવીશું કે કબૂતરને જાસૂસ પક્ષી કેમ કહેવામાં આવે છે.
કબૂતર એક પક્ષી છે જેનો ઉપયોગ ઐતિહાસિક રીતે જાસૂસી માટે કરવામાં આવે છે. ઈન્ટરનેશનલ સ્પાય મ્યુઝિયમના રિપોર્ટ અનુસાર, પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન કબૂતરોને નાના કેમેરા લગાવવામાં આવ્યા હતા અને તેમને દુશ્મનના પ્રદેશમાં છોડી દેવામાં આવ્યા હતા. જ્યારે પક્ષી દુશ્મનના પ્રદેશમાં ઉડતું હતું, ત્યારે તે તેને નાના કેમેરાથી ક્લિક કરતો હતો. એટલું જ નહીં, હવામાનને ધ્યાનમાં લીધા વિના બેઝ પર પાછા ફરવાની તેમની ઝડપ અને ક્ષમતાને કારણે તેઓ દુશ્મન દેશને સંદેશા પહોંચાડવાની જવાબદારી પણ સંભાળતા હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન 95 ટકા કબૂતરોએ તેમની ડિલિવરી પૂર્ણ કરી હતી. આ કારણોસર તેઓ 1950 સુધી જાસૂસી માટે ઉપયોગમાં લેવાતા હતા.
ચેર અમી નામનું કબૂતર પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન ખૂબ પ્રખ્યાત થયું હતું. તેનું છેલ્લું મિશન 14 ઓક્ટોબર 1918ના રોજ હતું, જેમાં તેણે જર્મનો સામેના યુદ્ધમાં ઘેરાયેલી ફ્રેન્ચ બટાલિયનના 194 સૈનિકોને બચાવવામાં મદદ કરી હતી. જો કે, દુશ્મનના ગોળીબાર દરમિયાન ચેર અમીને પગ અને છાતીમાં ગોળી વાગી હતી. પરંતુ તે સંદેશ સાથે તેના લોફ્ટ સુધી પહોંચવામાં સફળ રહ્યો. ચેર અમીનું 13 જૂન 1919ના રોજ તેમના મિશન દરમિયાન થયેલી ઈજાઓથી મૃત્યુ થયું હતું. કબૂતર ચેરને મરણોત્તર ફ્રેન્ચ ક્રોઇક્સ ડી ગુરે વિથ પામથી નવાજવામાં આવ્યું હતું, જે અન્ય પુરસ્કારો સાથે કોઈપણ બહાદુર નાયકને આપવામાં આવતો સર્વોચ્ચ પુરસ્કાર છે.