Winter Solstice 2021: આજનો દિવસ હશે વર્ષનો સૌથી ટૂંકો દિવસ, જાણો તેની પાછળનું કારણ
તમે હંમેશા સાંભળ્યું હશે કે 21 ડિસેમ્બર એ વર્ષનો સૌથી નાનો દિવસ છે. 21મીએ દિવસ ટૂંકો અને રાત લાંબી છે તો આજે જાણીએ કે તેનું કારણ શું છે અને દિવસ અને રાતમાં ફેરફાર જોવા મળે છે.
આજે 21મી ડિસેમ્બર (21 Decmember) છે. 21 ડિસેમ્બરને વર્ષના સૌથી ટૂંકા દિવસ ( shortest day) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. એટલે કે આ દિવસે સૂર્યપ્રકાશ પૃથ્વી પર સૌથી ઓછા સમય માટે પડે છે. તમે હંમેશા એવું પણ સાંભળ્યું હશે કે 21 ડિસેમ્બર એ વર્ષનો સૌથી ટૂંકો દિવસ છે, પરંતુ આજે અમે તમને જણાવીએ છીએ કે આ દિવસે શું થાય છે કે સૂર્યનો પ્રકાશ થોડા સમય માટે આવે છે. જાણો 21મી ડિસેમ્બરના દિવસથી સંબંધિત દરેક વસ્તુ. આ પછી તમે સમજી શકશો કે શા માટે 21 ડિસેમ્બરે દિવસ સૌથી નાનો હોય છે અને પૃથ્વી દિવસ અને રાત્રિના સમયને કેવી રીતે અસર કરે છે.
21મી ડિસેમ્બરે શું હોય છે? ભારત સહિત ઘણા દેશોમાં 21 ડિસેમ્બર સૌથી નાનો દિવસ છે. દિવસનો અર્થ થાય છે સૂર્યના ઉદય અને અસ્ત વચ્ચેનો સમય. આ દિવસે સૂર્ય તેના નિર્ધારિત સમય કરતાં ઓછા સમય માટે રહે છે અને સૂર્ય જલદી અસ્ત થાય છે. જેના કારણે દિવસ ટૂંકો અને રાત લાંબી થાય છે. એટલે કે સૂર્ય તેના કિરણોથી પૃથ્વી પર થોડા સમય માટે પ્રકાશ ફેલાવે છે. તેથી જ 21 ડિસેમ્બરને વર્ષના સૌથી ટૂંકા દિવસ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
આવું કેમ થાય છે? સૌથી પહેલા તમને જણાવી દઈએ કે દરેક દેશમાં આવું નથી થતું. આ ફક્ત પૃથ્વીના ઉત્તર ગોળાર્ધના દેશોમાં જ થાય છે. તે જ સમયે, આ સિવાય, દક્ષિણ ગોળાર્ધના દેશોમાં વિપરીત પરિસ્થિતિ છે અને ત્યાં સૌથી લાંબો દિવસ છે. તમને જણાવી દઈએ કે પૃથ્વી તેની ધરી પર સાડા 23 ડિગ્રી નમેલી છે. આને કારણે સૂર્યનું અંતર પૃથ્વીના ઉત્તર ગોળાર્ધ કરતાં વધુ બને છે. આમ પણ બધા ગ્રહો તેમની ભ્રમણકક્ષામાં સહેજ નમેલા છે.
જેના કારણે થોડા સમય માટે પૃથ્વી પર સૂર્યના કિરણોનો ફેલાવો થયો. 21 ડિસેમ્બરે સૂર્ય દક્ષિણાયનમાંથી ઉત્તરાયણમાં પ્રવેશ કરે છે. આ દિવસે સૂર્યના કિરણો મકર રાશિના વિષુવવૃત્ત પર લંબરૂપ હોય છે અને કેન્સરની ઉષ્ણકટિબંધને ત્રાંસી રીતે સ્પર્શે છે. આ કારણે સૂર્ય વહેલો આથમે છે અને રાત વહેલી થઈ જાય છે. એટલે કે, જ્યારે પૃથ્વી તેની ધરી પર પરિભ્રમણ કરે છે. ત્યારે એક જગ્યાએ પડતા સૂર્યના કિરણો દિવસના અંતરાલને અસર કરે છે. જેના કારણે દિવસ ટૂંકો અને લાંબો થતો જાય છે.
શું છે 21 જૂનનું રહસ્ય ? 21મી જૂનની વાર્તા 21મી ડિસેમ્બરથી સાવ અલગ છે. જે આજથી 6 મહિના પહેલા છે. 21 જૂન સૌથી લાંબો દિવસ છે, એટલે કે સૂર્યપ્રકાશ પૃથ્વી પર લાંબા સમય સુધી પડે છે. તે જ સમયે, દક્ષિણ ગોળાર્ધ સાથે તે દિવસ પલટાઈ જશે અને 6 મહિના પછી ભારતની સ્થિતિ હશે અને ત્યાં 21 જૂન સૌથી નાનો દિવસ હશે. આ તેની ધરી પર પૃથ્વીના પરિભ્રમણને કારણે છે.
તેનાથી કેટલો ફરક પડે છે? જો તમને લાગતું હોય કે દિવસ ઘણો લાંબો થઈ જશે અને તમને કંઈક અલગ જ અનુભવ થશે, તો એવું નથી. સૂર્યાસ્ત વગેરેમાં માત્ર 1 કે 2 સેકન્ડનો જ તફાવત છે. એટલે કે, આજે દિવસ માત્ર 1 સેકન્ડ ઓછો થશે અને કાલે ફરીથી સૂર્ય એક સેકન્ડ લાંબો હશે. ઉદાહરણ તરીકે, જો આપણે ગયા વર્ષની વાત કરીએ તો 2020માં 21 ડિસેમ્બરે દિલ્હીમાં સૂર્ય સવારે 7.10 વાગ્યે ઉગ્યો અને સાંજે 5.29 વાગ્યે અસ્ત થયો એટલે કે સૂર્ય 10 કલાક 19 મિનિટ અને 3 સેકન્ડ રહ્યો. તે જ સમયે, બીજા દિવસે 22 ડિસેમ્બરે દિવસ 10 કલાક 19 મિનિટ અને 4 સેકન્ડનો હતો.
તમને જણાવી દઈએ કે 21 ડિસેમ્બરના રોજ ઘણા દેશોમાં અલગ અલગ રીતે ઉજવણી કરવામાં આવે છે. ચીનમાં લોકો 21 ડિસેમ્બરને સકારાત્મક ઉર્જાનું પ્રતિક માને છે.
આ પણ વાંચો : Delhi Air Pollution: શિયાળાની શરૂઆતમાં જ દિલ્હીની હવા ઝેરી બની, પ્રદૂષણ વધતાં AQI 316 પર પહોંચ્યો