RBIએ ડિજિટલ પેમેન્ટને નેક્સ્ટ લેવલ પર લઈ જવા ભર્યું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ પગલું, UPI Lite સહિત કરી 3 પહેલ
આરબીઆઈના આ પગલાથી ભારતીય નાગરિકો અને એનઆરઆઈ બંનેને મદદ થવાની અપેક્ષા છે, કારણ કે તે ગ્રાહકોની લગભગ તમામ શ્રેણીઓને આવરી લે છે. આ પહેલ ડિજિટલ પેમેન્ટ ઇકોસિસ્ટમમાં ક્રાંતિ લાવશે. તે ભારતમાં અને વિદેશમાં ઘણા નવા વપરાશકર્તાઓને ડિજિટલ ચૂકવણીની પહોંચ વધારવાની ક્ષમતા પણ પ્રદાન કરશે.
હવે ભારત અથવા અન્ય દેશોમાંથી ડિજિટલ પેમેન્ટ કરવાનું પહેલા કરતાં વધુ સરળ બની ગયું છે, કારણ કે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)એ ડિજિટલ પેમેન્ટ (Digital Payment)ને નેક્સ્ટ લેવલ પર લઈ જવા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ પગલું ભર્યું છે. (RBI) ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે ગ્લોબલ ફિનટેક ફેસ્ટ 2022માં UPI Lite, UPI પર RuPay ક્રેડિટ કાર્ડ અને ભારત બિલપે ક્રોસ-બોર્ડર બિલ પેમેન્ટ (Bharat BillPay Cross-Border Bill Payment)શરૂ કરી છે. વાસ્તવમાં, આ પહેલની જાહેરાત કેન્દ્રીય બેંક દ્વારા છેલ્લી નાણાકીય નીતિની જાહેરાત દરમિયાન કરવામાં આવી હતી.
આરબીઆઈના આ પગલાથી ભારતીય નાગરિકો અને એનઆરઆઈ બંનેને મદદ થવાની અપેક્ષા છે, કારણ કે તે ગ્રાહકોની લગભગ તમામ શ્રેણીઓને આવરી લે છે. આ પહેલ ડિજિટલ પેમેન્ટ ઇકોસિસ્ટમમાં ક્રાંતિ લાવશે. તે ભારતમાં અને વિદેશમાં ઘણા નવા વપરાશકર્તાઓને ડિજિટલ ચૂકવણીની પહોંચ વધારવાની ક્ષમતા પણ પ્રદાન કરશે.
આ પહેલ વિશે વાત કરતાં, એક નિયો-બેંક, Fi મનીના સહ-સ્થાપક સુમિત ગ્વાલાનીએ જણાવ્યું હતું કે RBI અને NPCI દ્વારા તાજેતરમાં શરૂ કરાયેલ ડિજિટલ પેમેન્ટ પહેલ UPIની અસાધારણ સફળતા પર આધારિત છે. અને તે એકસાથે ઓછી કિંમતના વપરાશકર્તાઓની લગભગ તમામ શ્રેણીઓને આવરી લે છે. તેમણે કહ્યું કે યુપીઆઈએ જુલાઈમાં 6 બિલિયન ટ્રાન્ઝેક્શનને પાર કર્યું, જે 2016 પછી અત્યાર સુધીનું સૌથી વધુ છે.
UPI પર RuPay ક્રેડિટ કાર્ડનું લિંકિંગ
અત્યાર સુધી માત્ર ડેબિટ કાર્ડને જ UPI સાથે લિંક કરવાની મંજૂરી હતી. પરંતુ અત્યાર સુધી ક્રેડિટ કાર્ડ અને UPI લિંક કરવાનો કોઈ વિકલ્પ નહોતો. સાથે જ આરબીઆઈએ આનો ઉકેલ શોધી કાઢ્યો છે. હવે RBIએ UPI અને UPI Lite નેટવર્ક પર Rupay ક્રેડિટ કાર્ડ લૉન્ચ કર્યું છે. તેના આગમન પછી, લોકો હવે UPI દ્વારા ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા પણ ચૂકવણી કરી શકશે. આરબીઆઈના આ નિર્ણય બાદ તે ક્રેડિટ ઈકોસિસ્ટમના વિસ્તરણમાં મદદ કરશે.
UPI લાઇટ
RBIએ ભારતમાં ઓછા ખર્ચે વ્યવહારો માટે UPI લાઇટ લોન્ચ કરી છે. UPI લાઇટ UPIની જેમ કામ કરશે. પરંતુ તે તેના કરતા ઝડપી અને સરળ છે. ખાસ વાત એ છે કે UPI લાઇટ સાથે, વપરાશકર્તાઓ ઇન્ટરનેટ કનેક્શન વિના ચુકવણી કરી શકે છે, જેનાથી વપરાશકર્તાઓ ડાઉનટાઇમ અને પીક અવર્સ દરમિયાન પણ ઝડપથી પૈસા મોકલી શકે છે.
આપને જણાવી દઈએ કે UPI Lite સાથે તમે એક સમયે કોઈ પણ વ્યક્તિને વધુમાં વધુ 200 રૂપિયા ચૂકવી શકો છો. ઉપરાંત, UPI લાઇટ બેલેન્સની કુલ મર્યાદા માત્ર 2,000 રૂપિયા હશે. હાલમાં કેનેરા બેંક, HDFC બેંક, ઇન્ડિયન બેંક, કોટક મહિન્દ્રા બેંક, પંજાબ નેશનલ બેંક, સ્ટેટ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા યુનિયન બેંક ઓફ ઇન્ડિયા અને ઉત્કર્ષ સ્મોલ ફાઇનાન્સ બેંક આ સુવિધા સાથે લાઇવ છે.
ભારત બિલપે ક્રોસ-બોર્ડર બિલ ચુકવણી
ભારતની બહાર રહેતા લોકો માટે બિલની ચુકવણી સરળ બનાવવા માટે ભારત બિલપે ક્રોસ-બોર્ડર બિલ ચુકવણી શરૂ કરવામાં આવી છે. આ સુવિધા વિદેશમાં રહેતા લોકોને ભારતમાં તેમના ઘરના પાણી, ટેલિફોન અને વીજળીના બિલ સહિત અન્ય ચૂકવણી કરવામાં મદદ કરશે. UAE ના લુલુ એક્સચેન્જ સાથે ફેડરલ બેંક ભારત બિલપે પ્રારંભિક તબક્કામાં ક્રોસ બોર્ડર બિલ ચુકવણી સુવિધા સાથે લાઇવ થનારી પ્રથમ બેંક હશે.