AQI

Sign In

Subscribe Whatsapp Channel

તાજા સમાચાર ક્રિકેટ ન્યૂઝ ગુજરાત વીડિયોઝ ફોટો ગેલેરી રાશિફળ ટેકનોલોજી રાષ્ટ્રીય વર્લ્ડ બિઝનેસ વેબસ્ટોરી મનોરંજન ટ્રેન્ડિંગ ટોપિક કૃષિ મહારાષ્ટ્ર

QR કોડની શોધ કેવી રીતે થઈ, આજ સુધી તેનું પેટન્ટ કેમ નથી થયું?

ભાગ્યે જ કોઈ જાણે છે કે QR કોડ કોણે શોધ્યો હતો. જેનો ઉપયોગ આજકાલ દરેક જગ્યાએ થાય છે. તો ચાલો અમે તમને QR કોડની શોધ પાછળની સ્ટોરી જણાવીએ.

Meera Kansagara | Updated on: Nov 06, 2025 | 3:00 PM

આજકાલ ઓનલાઈન ચુકવણીનો ઉપયોગ દરેક જગ્યાએ થઈ રહ્યો છે, પછી ભલે તે શોપિંગ મોલમાં હોય કે શેરી વિક્રેતા પાસે. QR કોડ્સે આ ઓનલાઈન ચુકવણી પદ્ધતિમાં ક્રાંતિ લાવી દીધી છે. ઓનલાઈન ચુકવણી માટે QR ખૂબ જ અનુકૂળ છે. તમારે ફક્ત તમારા ફોન પર એક કોડ સ્કેન કરવાની જરૂર છે અને ચુકવણી તરત જ પ્રક્રિયા થઈ જાય છે. — આજકાલ ઓનલાઈન ચુકવણીનો ઉપયોગ દરેક જગ્યાએ થઈ રહ્યો છે, પછી ભલે તે શોપિંગ મોલમાં હોય કે શેરી વિક્રેતા પાસે. QR કોડ્સે આ ઓનલાઈન ચુકવણી પદ્ધતિમાં ક્રાંતિ લાવી દીધી છે. ઓનલાઈન ચુકવણી માટે QR ખૂબ જ અનુકૂળ છે. તમારે ફક્ત તમારા ફોન પર એક કોડ સ્કેન કરવાની જરૂર છે અને ચુકવણી તરત જ પ્રક્રિયા થઈ જાય છે.
1 / 8

પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે QR કોડની શોધ સૌપ્રથમ કોણે કરી? આ વિચાર કોને આવ્યો? આ QR કોડમાં આટલી બધી માહિતી કેવી રીતે સંગ્રહિત થાય છે અને તેને હજુ સુધી પેટન્ટ કેમ નથી કરાવવામાં આવ્યું? ચાલો જાણીએ. — પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે QR કોડની શોધ સૌપ્રથમ કોણે કરી? આ વિચાર કોને આવ્યો? આ QR કોડમાં આટલી બધી માહિતી કેવી રીતે સંગ્રહિત થાય છે અને તેને હજુ સુધી પેટન્ટ કેમ નથી કરાવવામાં આવ્યું? ચાલો જાણીએ.
2 / 8

QR કોડની શોધ જાપાનમાં TOYOTAની પેટાકંપની Denso Waveમાં કામ કરતા એન્જિનિયર માસાહિરો હારા દ્વારા કરવામાં આવી હતી. તેમને આ વિચાર લોકપ્રિય જાપાનીઝ ગેમ GO પરથી મળ્યો. ગેમના સફેદ દડા જોઈને તેમને QR કોડના પેટર્ન દેખાવા લાગ્યા. — QR કોડની શોધ જાપાનમાં TOYOTAની પેટાકંપની Denso Waveમાં કામ કરતા એન્જિનિયર માસાહિરો હારા દ્વારા કરવામાં આવી હતી. તેમને આ વિચાર લોકપ્રિય જાપાનીઝ ગેમ GO પરથી મળ્યો. ગેમના સફેદ દડા જોઈને તેમને QR કોડના પેટર્ન દેખાવા લાગ્યા.
3 / 8

પહેલાં બારકોડનો ઉપયોગ થતો હતો. જેની શોધ 1949માં થઈ હતી. જોકે તેની મર્યાદા એ હતી કે તેમાં ફક્ત ઊભી રેખાઓ હતી. જેના કારણે તે ખૂબ જ ઓછી માહિતી સંગ્રહિત કરી શકતી હતી. — પહેલાં બારકોડનો ઉપયોગ થતો હતો. જેની શોધ 1949માં થઈ હતી. જોકે તેની મર્યાદા એ હતી કે તેમાં ફક્ત ઊભી રેખાઓ હતી. જેના કારણે તે ખૂબ જ ઓછી માહિતી સંગ્રહિત કરી શકતી હતી.
4 / 8

ત્યારબાદ હારાએ એક નવો 2D કોડ વિકસાવવાનું નક્કી કર્યું જે આડી અને ઊભી બંને રેખાઓમાં માહિતી સંગ્રહિત કરશે. આમા બારકોડ કરતાં વધુ માહિતી સમાવશે. તેથી તેમણે તેને ચોરસ આકાર આપ્યો અને જમણેથી ડાબે અને ઉપરથી નીચે સુધી ચાલતી રેખાઓનો ઉપયોગ કર્યો. — ત્યારબાદ હારાએ એક નવો 2D કોડ વિકસાવવાનું નક્કી કર્યું જે આડી અને ઊભી બંને રેખાઓમાં માહિતી સંગ્રહિત કરશે. આમા બારકોડ કરતાં વધુ માહિતી સમાવશે. તેથી તેમણે તેને ચોરસ આકાર આપ્યો અને જમણેથી ડાબે અને ઉપરથી નીચે સુધી ચાલતી રેખાઓનો ઉપયોગ કર્યો.
5 / 8

આ QR (ક્વિક રિસ્પોન્સ) કોડ સ્કેન કર્યા પછી તરત જ વાંચી શકાય છે અને ચુકવણીની પ્રક્રિયા કરવામાં આવે છે. આ QR કોડમાં હજારો અક્ષરો સંગ્રહિત કરવાની ક્ષમતા છે, જે તેને અત્યંત અનન્ય બનાવે છે. — આ QR (ક્વિક રિસ્પોન્સ) કોડ સ્કેન કર્યા પછી તરત જ વાંચી શકાય છે અને ચુકવણીની પ્રક્રિયા કરવામાં આવે છે. આ QR કોડમાં હજારો અક્ષરો સંગ્રહિત કરવાની ક્ષમતા છે, જે તેને અત્યંત અનન્ય બનાવે છે.
6 / 8

પરંતુ એક સમય હતો જ્યારે લોકો માનતા હતા કે QR કોડનો યુગ સમાપ્ત થઈ ગયો છે. જોકે ચીનમાં સ્માર્ટફોનના વધતા ઉપયોગથી તેને પુનર્જીવિત કરવામાં આવ્યો અને તેનો ફરીથી ઉપયોગ થવા લાગ્યો. — પરંતુ એક સમય હતો જ્યારે લોકો માનતા હતા કે QR કોડનો યુગ સમાપ્ત થઈ ગયો છે. જોકે ચીનમાં સ્માર્ટફોનના વધતા ઉપયોગથી તેને પુનર્જીવિત કરવામાં આવ્યો અને તેનો ફરીથી ઉપયોગ થવા લાગ્યો.
7 / 8

વધુમાં તેની સૌથી નોંધપાત્ર વિશેષતા એ છે કે તેને ક્યારેય પેટન્ટ કરાવવામાં આવ્યું નથી. તેનું કારણ એ છે કે તેના શોધકો ઇચ્છતા હતા કે શક્ય તેટલા લોકો તેનો ઉપયોગ કરે. તેથી તેઓએ તેને પેટન્ટ કરાવ્યું ન હતું. — વધુમાં તેની સૌથી નોંધપાત્ર વિશેષતા એ છે કે તેને ક્યારેય પેટન્ટ કરાવવામાં આવ્યું નથી. તેનું કારણ એ છે કે તેના શોધકો ઇચ્છતા હતા કે શક્ય તેટલા લોકો તેનો ઉપયોગ કરે. તેથી તેઓએ તેને પેટન્ટ કરાવ્યું ન હતું.
8 / 8

જનરલ નોલેજમાં ઇતિહાસ, ભૂગોળ, વિજ્ઞાન, સાહિત્ય, વર્તમાન બાબતો સહિતના વિષયોનો સમાવેશ થાય છે. જનરલ નોલેજની સારી સમજ હોવી જરૂરી છે, કારણ કે તે તમને વિશ્વની ઘટનાઓથી અપડેટ રાખે છે. અહીંયા દરરોજ અવનવી બાબતોની સ્ટોરી તમને જાણવા મળશે. તમારૂ નોલેજ વધારવા માટે જનરલ નોલેજના ટોપિકને ફોલો કરતા રહો.

જનરલ નોલેજ ટેકનોલોજી

Related Photo Gallery

7 ડિસેમ્બરથી ચમકી ઉઠશે 3 રાશિના જાતકોની કિસ્મત, મંગળ ગોચર માલામાલ કરશે

શું કહે છે ભારતનો નિર્વાસન કાનુન, જાણો

એન્ડોમેટ્રિઓસિસ ક્યા અંગોને પ્રભાવિત કરે છે? જાણો

રાશિ ખન્નાના પરિવાર અને પર્સનલ લાઈફ વિશે જાણો

સ્વાસ્થ્યને લઈને કાળજી રાખો, ખર્ચાઓ પર નિયંત્રણ રાખવાનો પ્રયાસ કરો

સૂર્યાસ્ત પછી ક્યારેય આ વસ્તુનું દાન ન કરતાં

શુક્ર 20 ડિસેમ્બરે કરશે નક્ષત્ર પરિવર્તન

America Visa : અમેરિકામાં આ વિઝા ધારકો માટે નવો આદેશ

બનાસડેરીનો વિકાસ જોવા, જાન્યુઆરી 2026માં દેશભરની ડેરીના ચેરમેન આવશે

આ 3 સ્ટોક તમારી પાસે છે કે નહીં? પોર્ટફોલિયો ચેક કરજો

તમારા પાલતુ Dog ને આ 5 આદતો શીખવો, હંમેશા રહેશે તમારા કંટ્રોલમાં

3 લાખ કરોડ રૂપિયાના ડિફેન્સ ઓર્ડરથી બજારમાં હલચલ

શુભમન ગિલ ફિટ, આફ્રિકા સામે T20 શ્રેણીમાં રમશે

BSNLનો સસ્તો 72-દિવસનો પ્લાન, 500 રુપિયાની ઓછી કિંમતમાં મળી જશે

84 દિવસની વેલિડિટી વાળો સૌથી સસ્તો પ્લાન, Jio યુઝર્સને મળશે લાભ

છીંક કેમ આવે છે? મોટાભાગના લોકો નથી જાણતા તેનું વૈજ્ઞાનિક કારણ

16 વર્ષની ઉંમરે ડેબ્યુ કરનાર ભારતીય મહિલા ક્રિકેટર રિચા ઘોષ બની DSP

નીવા ભૂપા, ગ્લોબલ હેલ્થ સહિત આ શેરમાં કમાણીનો મોકો

ટોયલેટમાં બે ફ્લશ બટન કેમ હોય છે? જાણી લો

રુદ્રાક્ષની માળા સાફ કરવાની સરળ ઘરેલુ રીત, જાણો સ્ટેપ-બાય-સ્ટેપ

સ્મૃતિ મંધાનાની સગાઈની રિંગ ગાયબ ! શું ખરેખર પલાશ સાથે તૂટી ગયા લગ્ન ?

2025ના સુપર ફ્લોપ મલ્ટીબેગર સ્ટોક ! જે એક જ વર્ષમાં 68% તૂટ્યા

કથાવાચક ઇન્દ્રેશ ઉપાધ્યાયના લગ્ન થયા પૂરા, હવે સામે આવી તસવીરો

કોઈનું મૃત્યુ થવા પર પરિવારના લોકો સફેદ કપડાં કેમ પહેરે છે? જાણો કારણ

મોંઘા ડેન્ટિસ્ટ વગર દાંતનો દુખાવો કરો ઠીક! ઘરે અજમાવો આ ટ્રીટમેન્ટ

Jioનું સિમ કાર્ડ ખોવાઈ જાય તો નંબર કેવી રીતે બ્લોક કરશો? જાણો અહીં

સોનામાં આવી તેજી, પણ ચાંદીના ભાવ ઘટ્યા, જાણો આજનો લેટેસ્ટ ભાવ

બિગ બોસ 19 ટ્રોફી માટે ટોપના 3 દાવેદાર! જાણો કેટલી હશે પ્રાઈઝ મની

શું PCOD સંપૂર્ણપણે મટાડી શકાય છે?

આવો છે ઈશા ગુપ્તાનો પરિવાર

રોકાણ કરતાં પહેલા વડીલોની સલાહ લો, લગ્ન જીવનમાં તણાવ પેદા થઈ શકે છે

વર્ષ 2026 માં આ 3 સ્ટોકમાં જંગી ઉછાળો જોવા મળશે

સોના-ચાંદીના ભાવમાં મોટો ઉછાળો: સોનું ₹1,300 અને ચાંદી ₹3,500 મોંઘી થઈ

આ 3 રાશિના જાતકોના જીવનમાં આવશે ઉથલપાથલ!

વર્ષ 2026માં સોનું ચમકશે કે મિડલ ક્લાસની ચિંતા વધારશે?

રશિયાની ભારતને સૌથી મોટી ભેટ, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને મોટો ઝટકો

વર્ષ 2025માં આ ક્રિકેટરોએ ક્રિકેટમાંથી સંન્યાસ લીધો

Jioનો 28 દિવસની વેલિડિટી વાળો સસ્તો પ્લાન, કિંમત 200 રુપિયાથી પણ ઓછી

₹2 લાખની કમાણી! પોસ્ટ ઑફિસ ટાઇમ ડિપોઝિટ યોજના બનાવે છે કરોડપતિ

50 દિવસનો સસ્તો રિચાર્જ પ્લાન, BSNL લાવ્યું ધમાકેદાર ઓફર

હવે રશિયન લોકો ભારત ફરવા આવશે, જાણો PM મોદી એ શું જાહેરાત કરી

અમીર બિઝનેસમેન મુકેશ અંબાણીને આ બે કંપની કરાવે છે વધુ કમાણી

₹ 35 પર આવી ગયો 100 રુપિયાનો આ શેર, જાણો કેમ થઈ રહ્યો ઘટાડો?

ગોળને રેફ્રિજરેટરમાં સ્ટોર કરાય ? તમે નહીં જાણતા હોવ

આ બંન્ને ખેલાડીઓમાંથી IPLમાં કોને મળે છે સૌથી વધારે પગાર

અઠવાડિયાનો સૌથી બેકાર દિવસ કયો છે?ગિનિસ વર્લ્ડ રેકોર્ડ્સે કર્યો ખુલાસો

ઘરમાં ગુલાબનો છોડ લગાવવો શુભ છે કે અશુભ? જાણો વાસ્તુ શું કહે છે

અત્યારસુધી કોણે કોણે જીત્યો બિગ બોસનો ખિતાબ જુઓ ફોટો

કઈ રાશિના જાતકોને ચાંદી પહેરવાથી મળશે સૌથી વધુ લાભ ? જાણી લો

વિરાટ કોહલીની નજર હેટ્રિક પર

Web Stories View more

કેએલ રાહુલે રોહિત શર્માનો વર્લ્ડ રેકોર્ડ તોડ્યો

Jaggery : શું ગોળ રેફ્રિજરેટરમાં સ્ટોર કરાય ?

Plant In Pot : માટી કે પ્લાસ્ટિક.... છોડ ઉગાડવા માટે ક્યું કૂંડુ સૌથી સારું ? જાણો

E-Visa : હવે રશિયન લોકો ભારત ફરવા આવશે, જાણો કેમ

આ ખેલાડીઓ IPL 2026 માં ફક્ત 4-5 મેચ રમવા આવશે

આવો છે ગૌતમી કપૂરનો પરિવાર

Latest News View more

ગ્રાન્ડ ફિનાલેમાં એક્સ કન્ટેસ્ટન્ટ લગાવશે ડાન્સનો તડકો, પ્રોમો વાયરલ

અચાનક ફરવા જવાનો પ્લાન બની શકે છે! કઈ રાશિના જાતકોને ભાગ્યનો સાથ મળશે?

7 ડિસેમ્બરથી ચમકી ઉઠશે 3 રાશિના જાતકોની કિસ્મત, મંગળ ગોચર માલામાલ કરશે

અંબાલાલ પટેલે ઠંડી સાથે માવઠાની કરી આગાહી

શું કહે છે ભારતનો નિર્વાસન કાનુન, જાણો

Latest Videos View more

અચાનક ફરવા જવાનો પ્લાન બની શકે છે! કઈ રાશિના જાતકોને ભાગ્યનો સાથ મળશે?

અંબાલાલ પટેલે ઠંડી સાથે માવઠાની કરી આગાહી

દાણીલીમડામાં 4 દિવસમાં ક્રાઈમ બ્રાંચે દુષ્કર્મના આરોપીને ઝડપી પાડ્યો

સક્ષમ નેતૃત્વને કારણે વિશ્વ ભારત પાસેથી માર્ગદર્શન મેળવે છેઃઆનંદીબહેન

Aravalli : રતનપુર ચેકપોસ્ટ પર 1.5 કરોડની રોકડ સાથે ઝડપાયો યુવક

સુરત એરપોર્ટ પર બેંગકોક જતા મુસાફર પાસેથી ડાયમંડ અને ડોલર ઝડપાયા

જામનગરની ઓશવાળ આયુષ હોસ્પિટલને PMJAY યોજનામાંથી સસ્પેન્ડ કરાઈ

સંજય કોરડિયાના ફેક આઈડીનું પાકિસ્તાની કનેક્શન આવ્યું સામે

પારડીના ઉમરસાડીમાં એલ્યુમિનિયમનો પાવડર બનાવતી કંપનીમાં લાગી ભીષણ આગ

અંબાલાલ પટેલની આગાહીએ ખેડૂતોની ચિંતા વધારી !

ફોટો સ્ટોરી

રીલ્સ

શેરબજાર

વીડિયોઝ