બિહારે દેશને શું આપ્યું ? આ 10 યોગદાન તમારે અવશ્ય જાણવા જોઈએ!
બિહાર રાજ્યે ભારતને વિજ્ઞાન, ધર્મ, ઇતિહાસ અને રાજકારણ જેવા દરેક ક્ષેત્રમાં અનમોલ ભેટો આપી છે. તે વિશ્વનું પ્રથમ પ્રજાસત્તાક અને શૂન્યની શોધ કરનાર આર્યભટ્ટની જન્મભૂમિ છે. બિહાર બૌદ્ધ અને જૈન ધર્મનું ઉદ્ગમ સ્થાન અને નાલંદા યુનિવર્સિટી જેવા મહાન શૈક્ષણિક કેન્દ્રોનો વારસો ધરાવે છે. જાણો વિગતે.
નાલંદા યુનિવર્સિટી પ્રાચીન વિશ્વની સૌથી જૂની અને મહાન યુનિવર્સિટીઓમાંની એક હતી અને તે બિહારમાં આવેલી છે. આ યુનિવર્સિટી શિક્ષણનું આંતરરાષ્ટ્રીય કેન્દ્ર હતું. અહીં દુનિયાભરમાંથી વિદ્વાનો અને વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ માટે આવતા હતા. નાલંદા એ ભારતના ભવ્ય શૈક્ષણિક વારસાનું પ્રતીક છે.
બિહારનો મગધ પ્રદેશ પ્રાચીન ભારતનું મુખ્ય કેન્દ્ર હતું. આ પ્રદેશમાંથી જ મૌર્ય અને ગુપ્ત જેવા વિશાળ અને શક્તિશાળી સામ્રાજ્યોનો ઉદય થયો. આ સામ્રાજ્યોએ સમગ્ર ભારત પર લાંબા સમય સુધી શાસન કર્યું અને ભારતીય ઇતિહાસ, કલા તથા વિજ્ઞાનને નવી દિશા આપી, જેના કારણે મગધનું મહત્વ ઘણું વધી ગયું.
બિહારે ભારતને રાજકારણના ક્ષેત્રમાં મહાન યોગદાન આપ્યું છે. દેશના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદ બિહારના હતા. આ ઉપરાંત, કૂટનીતિજ્ઞ ચાણક્ય અને ક્રાંતિકારી નેતા જયપ્રકાશ નારાયણ જેવા મહાન રાજકીય વિચારકો અને નેતાઓ પણ આ જ ભૂમિની દેન છે.
ધુબની પેઇન્ટિંગ બિહારની એક અજોડ અને વિશ્વ-પ્રસિદ્ધ કલા છે. આ પેઇન્ટિંગ તેની જીવંત રંગો અને ઝીણવટભરી જટિલ પૌરાણિક કથાઓના નિરૂપણ માટે જાણીતી છે. આ કલા સ્ત્રીઓ દ્વારા પરંપરાગત રીતે બનાવવામાં આવતી હતી, જેમાં પ્રકૃતિ અને દેવી-દેવતાઓના ચિત્રોને મહત્વ આપવામાં આવે છે. તે બિહારની સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક ઓળખ દર્શાવે છે.
બિહારે ભારતમાં સૌથી વધુ સંખ્યામાં IAS અધિકારીઓ પેદા કરતું રાજ્ય ગણવામાં આવે છે. આનાથી સ્પષ્ટ થાય છે કે વહીવટી ક્ષેત્રે બિહારનું યોગદાન ખૂબ જ મોટું છે. અહીંના યુવાનો દેશની સનદી સેવાઓમાં જોડાઈને રાષ્ટ્રનિર્માણ અને વહીવટી સુધારણામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
બિહાર કૃષિ અને કાપડ ક્ષેત્રે નોંધપાત્ર યોગદાન આપે છે. તે મખાના અને સ્વાદિષ્ટ શાહી લીચી જેવા વિશિષ્ટ કૃષિ ઉત્પાદનો માટે પ્રખ્યાત છે. આ ઉપરાંત, બિહારનું ભાગલપુરી સિલ્ક પણ વિશ્વભરમાં જાણીતું છે અને તેની નિકાસ વિદેશોમાં થાય છે, જે રાજ્યની આર્થિક મહત્તા દર્શાવે છે.
બિહારે સંસ્કૃતિ અને બૌદ્ધિક ક્ષેત્રે મહત્વના યોગદાન આપ્યું છે. બિહારના વાત્સ્યાયન દ્વારા કામસૂત્ર જેવું સંસ્કૃત સાહિત્યનું મહાન ગ્રંથ લખવામાં આવ્યો હતો. ઉપરાંત,ચેસની શોધ પણ સંભવતઃ પૂર્વ ભારતમાં (બિહારમાં) થઈ હોવાનું માનવામાં આવે છે. આમ, બિહાર કલા અને બૌદ્ધિક રમતોનું પણ કેન્દ્ર રહ્યું છે.
