પક્ષીઓમાં પણ થાય છે છુટાછેડા ! ‘પતિ, પત્ની ઓર વો’નું દ્રશ્ય પણ જોવા મળે છે, જાણો આવુ કેમ હોય છે
સંશોધનમાં એવુ જાણવા મળ્યુ છે કે પક્ષીઓની ઘણી પ્રજાતિઓ એવી છે કે જે પોતાનું આખું જીવન જીવનસાથી સાથે વિતાવે છે. પરંતુ પક્ષીઓની ઘણી પ્રજાતિઓ તેમની આખી જીંદગી એકસાથે વિતાવતા હોય તેવું કોઈ દ્રશ્ય નથી.
શું તમે જાણો છો કે માણસોની જેમ પક્ષીઓ(Birds)માં પણ છૂટાછેડા (Divorce) થાય છે? સાંભળવામાં અજીબ લાગે છે, પરંતુ પક્ષીઓ વચ્ચે પણ ‘પતિ, પત્ની ઓર વો’નું દ્રશ્ય છે. મનુષ્યોની જેમ તેમની વચ્ચે પણ છૂટાછેડા(Divorce)ના બીજા ઘણા કારણો (Many Reasons) હોય છે. તો ચાલો આ વિશે વિગતવાર જાણીએ.
ક્યાંક જીવન માટે સાથે, ક્યાંક છૂટાછેડા
સંશોધનમાં જાણવા મળ્યુ છે કે પક્ષીઓની આવી ઘણી પ્રજાતિઓ છે, જેઓ પોતાનું આખું જીવન જીવનસાથી સાથે વિતાવે છે. પરંતુ પક્ષીઓની ઘણી પ્રજાતિઓ તેમની આખી જીંદગી એકસાથે વિતાવતા હોય તેવું કોઈ દ્રશ્ય નથી. તેમની વચ્ચે છૂટાછેડા પણ થાય છે. ઘણા પક્ષીઓ તેમના ભાગીદારોને એકલા છોડી દે છે.
જો તેમના પાર્ટનર સાથે ઝઘડો થાય, જો તેમને બીજો સારો પાર્ટનર મળી જાય તો તેઓ છુટાછેડા આપવામાં મોડું કરતા નથી. બીજી તરફ, મનુષ્યની જેમ, કેટલાક પક્ષીઓના જીવનમાં એક કરતાં વધુ જીવનસાથી હોય છે અને તેઓ ઘણા સંબંધો બનાવવાના શોખીન હોય છે.
4 દાયકાના સંશોધનમાં મળી માહિતી
થોડા વર્ષો પહેલા, અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી (AMU)ના વન્યજીવન વિભાગના પ્રોફેસર એચએસએ યાહ્યાએ ઉર્દૂમાં એક પુસ્તક લખ્યું હતું. ગાર્ડ-ઓ-પેશ નામના તેમના 11મા પુસ્તકમાં, તેમણે પક્ષીઓ વચ્ચેના સંબંધ વિશે સંશોધન તથ્યો રજૂ કર્યા. આની પાછળ તેમનું 4 દાયકાનું સંશોધન હતું.
પ્રો. યાહ્યા 40 વર્ષથી પક્ષીઓ પર સંશોધન કરે છે
પ્રોફેસર યાહ્યા 40 વર્ષથી વધુ સમયથી પક્ષીઓ પર સંશોધન કરી રહ્યા છે. આ પુસ્તકમાં તેમણે ઘણી અજોડ હકીકતો સાચવી છે. પ્રોફેસર યાહ્યા સંશોધનના સંદર્ભમાં કેલિફોર્નિયા, સ્કોટલેન્ડ, સાઉદી અરેબિયા અને અન્ય ઘણા દેશોમાં ગયા છે. તેમણે ખાસ કરીને વરબેટ પ્રજાતિના પક્ષીઓ, નાર્કોન્ડમ હોર્ન બિલ, ખરમોર, સફેદ પાંખવાળા બતક વગેરે પર વ્યાપક સંશોધન કર્યું છે.
જો સારો પુરૂષ મળી જાય, તો પત્ની જીવનસાથીને છોડી દે છે
પ્રો. યાહ્યાના સંશોધન મુજબ બયા પક્ષીઓ સૌથી વધુ જોડી બનાવે છે. જ્યારે નર માળો બાંધે છે, ત્યારે તેઓ તેને અધૂરો છોડી દે છે. પછી બાકીનો માળો જોડી બની જાય પછી નર અને માદા બંને સાથે મળીને બનાવે છે. બંને પોતાના ઘરમાં સાથે રહે છે. પરંતુ એક હકીકત એ છે કે જ્યારે માદા બયાને તેના સાથી કરતાં વધુ સારો પુરૂષ મળે છે, ત્યારે તે તેનો સાથ આપે છે અને પ્રથમને છોડી દે છે.
મોર તેની અદાથી ઢેલને લલચાવે છે
આપણા રાષ્ટ્રીય પક્ષી મોરની વાત પણ અલગ છે. ખાસ કરીને ખરમોર ગુજરાતમાં જોવા મળે છે. અહીં નર મોર પોતાની સ્ટાઈલથી ઢેલને આકર્ષવાનો પ્રયાસ કરતો રહે છે. તેમની જોડી બનાવવા માટે, નર મોર કૂદકો લગાવે છે, ખાસ પ્રકારનો અવાજ કરે છે. આ રીતે તે ઢેલને લલચાવે છે. મોરની સુંદરતાના કારણે એકથી વધુ ઢેલ તેના પર મોહી પડે છે. ઢેલ તેની સ્ટાઈલથી સ્તબ્ધ થઈ જાય છે.
પક્ષીઓ વચ્ચે છૂટાછેડા માટે ઘણા કારણો
પ્રોફેસર યાહ્યાના સંશોધન મુજબ, પોલીએંડ્રી અને અમેરિકન મોકીંગ બર્ડ પક્ષીઓની એવી પ્રજાતિ છે જેમાં માદા એક કરતા વધુ નર સાથે સંબંધ બાંધે છે. બર્ડ ઓફ પેરેડાઇઝ જાતિના પક્ષીઓ પણ આ કરે છે. એક કરતાં વધુ પાર્ટનર સાથેના સંબંધને કારણે સ્ત્રી અને પુરુષ વચ્ચે છૂટાછેડા થાય છે.
આ પક્ષીઓનું છુટાછેડા લેવાનું એક કરાણ એ છે કે તે ખોટો જીવનસાથી પસંદ કરે છે અને જો તેમને આ વાતનો અહેસાસ થાય તો પણ તેઓ છૂટાછેડા લઈ લે છે. માદા પક્ષીને અન્ય નર વધુ આકર્ષક લાગે તો પણ માદા તેના જૂના સાથીને છોડી દે છે. જો પાર્ટનર અકસ્માતમાં ઘાયલ થાય તો પણ પુરુષ અથવા સ્ત્રી ભાગીદારો બદલાય છે. તેમને નબળા સાથીઓ પસંદ નથી. મનુષ્યોની જેમ તેઓ પણ તેમના જીવન માટે સુરક્ષા ઇચ્છે છે.
આ પણ વાંચો : Navy Day : વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ નૌકાદળના જવાનોને પાઠવી શુભેચ્છા, કહ્યુ “નૌકાદળના યોગદાન પર અમને ગર્વ “