જેનો પગાર ₹ 50,000 હશે તેનો ₹1,00,000 થશે ! 8મા પગાર પંચની સંપૂર્ણ ગણતરી સમજો

કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે 8મા પગાર પંચને ઔપચારિક રીતે મંજૂરી આપી દીધી છે. આ સાથે, લાખો કેન્દ્રીય કર્મચારીઓને આશા વધી છે. 7મા પગાર પંચમાં ફિટમેન્ટ ફેક્ટર 2.57 હતો. 8મા પગાર પંચ માટે ફિટમેન્ટ ફેક્ટર કેટલું હોઈ શકે છે, અને પગાર અને પેન્શનમાં કેટલો વધારો થશે?

જેનો પગાર ₹ 50,000 હશે તેનો ₹1,00,000 થશે ! 8મા પગાર પંચની સંપૂર્ણ ગણતરી સમજો
| Updated on: Oct 30, 2025 | 9:55 PM

કેન્દ્ર સરકારે 8મા પગાર પંચ માટે સંદર્ભની શરતોને મંજૂરી આપી છે. સુપ્રીમ કોર્ટના ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ રંજના પ્રકાશ દેસાઈને આ કમિશનના અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે. કમિશન 18 મહિનાની અંદર પોતાનો અહેવાલ રજૂ કરશે. ત્યારબાદ આ અહેવાલ કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળને સમીક્ષા અને મંજૂરી માટે મોકલવામાં આવશે. જ્યારે કેબિનેટ પગાર પંચની ભલામણોને મંજૂરી આપે છે, ત્યારે તે ફિટમેન્ટ ફેક્ટરને પણ મંજૂરી આપે છે. ફિટમેન્ટ ફેક્ટર એ કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોના પગાર અને પેન્શનમાં વધારો કરવા માટે વપરાતો ગુણક છે. આનાથી 10 મિલિયનથી વધુ કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોને ફાયદો થશે.

7મા પગાર પંચમાં ફિટમેન્ટ ફેક્ટર 2.57 હતો. 8મા પગાર પંચ માટે ફિટમેન્ટ ફેક્ટર નક્કી કરવામાં થોડો સમય લાગશે. પરંતુ આ ફિટમેન્ટ ફેક્ટર પગાર અને પેન્શન કેવી રીતે નક્કી કરે છે? તે કેવી રીતે નક્કી થાય છે? શું મોંઘવારી ભથ્થું (DA) આમાં ભૂમિકા ભજવે છે? જો 8મા પગાર પંચ માટે ફિટમેન્ટ ફેક્ટર 2.0 પર સેટ કરવામાં આવે છે, તો પગાર અને પેન્શનમાં કેટલો વધારો થશે? ચાલો સરળ શબ્દોમાં સમજીએ.

પગાર અને અન્ય ભથ્થાં પર અસર

ઓલ ઇન્ડિયા NPS એમ્પ્લોયીઝ ફેડરેશનના રાષ્ટ્રીય પ્રમુખ મનજીત સિંહ પટેલ જણાવ્યું કે નવા પગાર પંચ હેઠળ મૂળભૂત પગાર અગાઉના પગાર પંચ મુજબ કર્મચારીના મૂળ પગારને નવા ફિટમેન્ટ ફેક્ટર દ્વારા ગુણાકાર કરીને નક્કી કરવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ વ્યક્તિને ₹35,000 નો બેઝિક પગાર મળી રહ્યો છે અને નવો ફિટમેન્ટ ફેક્ટર 2.11 છે, તો તેમનો નવો બેઝિક પગાર ₹73,850 થશે.

નેક્સડિગમના ડિરેક્ટર (પેરોલ સર્વિસીસ) રામચંદ્રન કૃષ્ણમૂર્તિ કહે છે કે HRA જેવા ભથ્થા, જે બેઝિક વેતનના ટકાવારી તરીકે નક્કી કરવામાં આવે છે, નવા બેઝિક વેતન નક્કી થયા પછી આપમેળે વધશે. જો કે, પરિવહન ભથ્થા જેવા નિશ્ચિત ભથ્થાઓની ગણતરી સામાન્ય રીતે અલગથી કરવામાં આવે છે અને 8મા પગાર પંચની ભલામણો લાગુ થયાના થોડા મહિનાઓમાં પણ વધી શકે છે.

મોંઘવારી ભથ્થાની ભૂમિકા

કર્મચારીનો મોંઘવારી ભથ્થો (DA) સીધા ફિટમેન્ટ ફેક્ટર નક્કી કરતું નથી. જો કે, જ્યારે પગાર પંચ ફિટમેન્ટ ફેક્ટર નક્કી કરે છે, ત્યારે બેઝિક વેતનના આધારે ગણતરી કરાયેલ DAનો દર પણ એક મહત્વપૂર્ણ પરિબળ બની જાય છે. પટેલ સમજાવે છે કે વર્તમાન DA 58% છે, અને જો 8મા પગાર પંચની ભલામણો લાગુ થાય ત્યાં સુધીમાં તેમાં 12% વધારો કરવામાં આવે છે, તો DA 70% સુધી પહોંચી જશે.

સરકાર ગ્રોથ ફેક્ટરની ગણતરી પણ કરે છે, જે ગયા વખતે 24% હતો. ફિટમેન્ટ ફેક્ટરની ગણતરી કરતી વખતે, પગાર પંચ કૌટુંબિક એકમોને પણ ધ્યાનમાં લે છે, જે ગયા વખતે 3 હતા અને આ વખતે 4 હોઈ શકે છે. જો કમિશન 4 ફેમિલી યુનિટને ધ્યાનમાં લે, તો વધારાનો 13% વધારો અપેક્ષિત છે. તેથી, ફિટમેન્ટ ફેક્ટર આ પરિબળોનું સંયોજન છે.

પગાર કેટલો વધશે?

મનજીત સિંહ પટેલ જણાવ્યું કે ફિટમેન્ટ ફેક્ટર મૂળભૂત પગાર અને HRA ને અસર કરે છે. જો કે, નવા પગાર પંચમાં DA પણ શૂન્ય કરવામાં આવ્યો છે. તેથી, એકંદર પગાર વધારો 20-25% હોઈ શકે છે. કૃષ્ણમૂર્તિ જણાવ્યું કે 7મા પગાર પંચમાં, બધા સ્તરો પર 2.57 નો એકસમાન ફિટમેન્ટ ફેક્ટર લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. સરકાર સરળતા માટે આ જ અભિગમ ચાલુ રાખી શકે છે. જો કે, પગારની અસમાનતા ઘટાડવા માટે ઓછા પગાર બેન્ડ માટે થોડો વધારે ગુણક ધ્યાનમાં લઈ શકાય છે.

પટેલ કહે છે કે ઉચ્ચ પગાર સ્તર પરના કર્મચારીઓને નીચલા સ્તરના કર્મચારીઓ કરતા પ્રમોશન માટે વધુ તકો હોય છે. તેથી, પગાર પંચમાં નીચલા સ્તરના કર્મચારીઓ માટે ઉચ્ચ ફિટમેન્ટ ફેક્ટર અને ઉચ્ચ સ્તરના કર્મચારીઓ માટે નીચું ફિટમેન્ટ ફેક્ટર હોઈ શકે છે. તે પગાર મેટ્રિક્સ પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવા માટે કેટલાક પગાર સ્તરોને પણ મર્જ કરી શકે છે. હાલમાં, કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ માટે 18 પગાર સ્તરો છે.

શું પગાર બમણો થશે?

કૃષ્ણમૂર્તિ જણાવ્યું કે જો કોઈ કર્મચારી 7મા પગાર પંચ હેઠળ 50,000 રૂપિયાનો પગાર મેળવે છે અને 8મા પગાર પંચ ફિટમેન્ટ ફેક્ટર 2.0 ની ભલામણ કરે છે, તો નવો પગાર સીધો બમણો થશે. આ 50,000 રૂપિયા × 2.0 = 1,00,000 રૂપિયા હશે. સુધારેલા પગાર મેટ્રિક્સ પછી કર્મચારીને નજીકના ઉચ્ચ કોષમાં મૂકશે.

DA, HRA અને પરિવહન ભથ્થા જેવા ભથ્થાઓની ગણતરી પછીથી આ નવા મૂળ પગારના આધારે કરવામાં આવશે. કૃષ્ણમૂર્તિ કહે છે કે કેન્દ્ર સરકારના પેન્શનરોને સામાન્ય રીતે સમાન ફિટમેન્ટ ફેક્ટરના આધારે અનુરૂપ સુધારાઓ મળે છે. તેથી, જો ફિટમેન્ટ ફેક્ટર 2.0 હોય, તો 30,000 રૂપિયા કમાતા પેન્શનરનું મૂળ પેન્શન લગભગ 60,000 રૂપિયા સુધી વધી જશે.

દેશ અને દુનિયાના તમામ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો