એશિયાના 10 સૌથી પ્રદૂષિત શહેરોમાંથી 8 ભારતના છે, આશ્ચર્યજનક રીતે દિલ્હી યાદીમાં નથી
વર્લ્ડ AQI સ્તર 2007 માં શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. તેનો ઉદ્દેશ્ય નાગરિકો માટે વાયુ પ્રદૂષણ જાગૃતિને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. સિસ્ટમ ઓફ એર ક્વોલિટી એન્ડ રિસર્ચ (SAFAR) ના નિષ્ણાતે જણાવ્યું હતું કે શિયાળામાં પ્રદૂષણનું સ્તર વધે છે.
શિયાળો શરૂ થયો છે કે પ્રદૂષણ વધવા લાગ્યું છે. દિલ્હીમાં (Delhi) આજે લઘુત્તમ તાપમાન 14.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું, જે સામાન્ય કરતાં બે ડિગ્રી ઓછું છે. સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ (CPCB) અનુસાર, સવારે 8 વાગ્યે શહેરમાં AQI 247 નોંધાયો હતો. દિલ્હી NCR સહિત ભારતના ઘણા ભાગોમાં લોકો ધુમ્મસનો સામનો કરી રહ્યા છે. વર્લ્ડ AQI (https://aqicn.org) પર ઉપલબ્ધ નવા ડેટા અનુસાર, એશિયાના 10 સૌથી પ્રદૂષિત શહેરોમાંથી 8 ભારતમાં છે. જ્યારે શ્રેષ્ઠ ટોપ 10માં માત્ર આંધ્રપ્રદેશના રાજામહેન્દ્રવરમ શહેરનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.
ગુરુગ્રામના સેક્ટર-51માં આજે સવારે AQI સ્તર 679 પર પહોંચ્યું હતું, જે સૌથી વધુ છે. તે પછી રેવાડી (AQI 543) અને મુઝફ્ફરપુર નજીક ધરુહેરા ટાઉન (AQI 316) આવે છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે દિલ્હી આ યાદીમાંથી બહાર નીકળવામાં સફળ રહ્યું છે. લખનૌ (AQI 298), DRCC આનંદપુર, બેગુસરાય (AQI 269), ભોપાલ સ્ક્વેર, દેવાસ (AQI 266), ખડકપારા, કલ્યાણ (AQI 256), દર્શન નગર, છપરા (AQI 239) પણ યાદીમાં છે. આ યાદીમાં ચીનના લુઝોઉમાં Xiaoshishang પોર્ટ (AQI 262) અને મંગોલિયાના ઉલાનબાતારમાં આવેલ બયાનખોશુ પણ આ યાદીમાં સામેલ છે.
વર્લ્ડ AQI 2007 માં શરૂ થયું હતું
વર્લ્ડ AQI સ્તર 2007 માં શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. તેનો ઉદ્દેશ્ય નાગરિકો માટે વાયુ પ્રદૂષણ જાગૃતિને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. સિસ્ટમ ઓફ એર ક્વોલિટી એન્ડ રિસર્ચ (SAFAR) ના નિષ્ણાતે જણાવ્યું હતું કે શિયાળામાં પ્રદૂષણનું સ્તર વધે છે કારણ કે ઠંડી હવા પૃથ્વીની સપાટીની નજીક પ્રદૂષકોને ફસાવે છે. રાત્રિના તાપમાનની પણ વાયુ પ્રદૂષણ પર નોંધપાત્ર અસર પડે છે. દિવાળી દરમિયાન ફટાકડા ફોડવાને કારણે દિલ્હી-NCRમાં વાયુ પ્રદૂષણ ભયજનક સ્તરે પહોંચી જાય છે.
બાળકો અને સગર્ભા સ્ત્રીઓના સ્વાસ્થ્યને નુકસાન
ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાએ આઈઆઈટીએમ સિસ્ટમ ઓફ એર ક્વોલિટી ફોરકાસ્ટિંગ એન્ડ રિસર્ચના પ્રોજેક્ટ ડાયરેક્ટર ડો. બી.એસ. મૂર્તિને ટાંકીને જણાવ્યું હતું કે નવેમ્બરમાં હવામાન બદલાય છે, વાતાવરણની સ્થિતિ વિપરીત થાય છે. ઠંડી હવા પર ગરમ હવા હવાના ઊભી મિશ્રણને અટકાવે છે. ઠંડી હવા પ્રદૂષકોને સપાટીની નજીક ફસાવે છે, જે પ્રદૂષણનું સ્તર વધારે છે. વાયુ પ્રદૂષણથી નવજાત શિશુમાં ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
વિશ્વના 90% બાળકો પ્રદૂષણના કારણે ઝેરી હવામાં શ્વાસ લેવા માટે મજબૂર
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન કહે છે કે વિશ્વના 90% થી વધુ બાળકો દરરોજ ઝેરી હવામાં શ્વાસ લે છે અને પ્રદૂષિત હવામાં શ્વાસ લેતી સગર્ભા સ્ત્રીઓ સમય પહેલા બાળકોને જન્મ આપે છે. જેના કારણે બાળકોના વિકાસમાં તફાવત જોવા મળે છે. વાયુ પ્રદૂષણ ન્યુરોડેવલપમેન્ટ અને જ્ઞાનાત્મક ક્ષમતાને પણ અસર કરે છે. આવી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓને કારણે સગર્ભા સ્ત્રીઓ અને નવજાત શિશુઓની સારી રીતે સંભાળ રાખવી જોઈએ અને સાવચેતી રાખવી જોઈએ.